Reaktif hipoglisemi, bir kişinin karbonhidrat bakımından zengin bir besin yedikten 3-5 saat sonra kan şekerinin aşırı şekilde düştüğü bir tıbbi durumdur. Yüksek karbonhidratlı gıdalar yemek, kan şekeri seviyesini yükseltebilir. Bununla birlikte, reaktif hipoglisemi atakları geçirenler vücudun gerektirdiğinden fazla insülin üretirler. İnsülin pankreas tarafından üretilen, kan hücrelerine glikoz girmesine yardımcı olan doğal bir hormondur. Bu yüzden reaktif hipoglisemi şeker hastalarında sıklıkla görülür. Kontrol edilememesi vücutta ciddi zararlara yol açabilir ancak iyi bir izlem ve tedavi ile bu durumun önüne geçilebilir.
Reaktif Hipoglisemi Belirtileri Nelerdir ?
- Halsizlik
- Bitkinlik
- Psikilojik durumda değişiklik
- El ve ayakta titremeler
- Sinirlilik
- Solunum sayısında artma
- Baygınlık hissi
- Baş dönmesi
- Kalp ritmindeki artış
Beslenme Tedavisi
Reaktif hipoglisemi kronik bir rahatsızlık olduğu için, kişinin ömür boyu diyetine dikkat etmesi gerekmektedir. Diyet tedavisi basamağında diyet eğitimi ve kişiye özel beslenme programının planlanması çok önemlidir. Gün içerisinde sık beslenmek çok önemlidir.
- Kişinin ortalama 3 saatten fazla aç kalması sağlıklı değildir. Öğünlerin sayısı, kişinin ihtiyaçlarına ve günlük yaşam şekline göre değişiklik göstermektedir.
- Ortalama olarak 6-8 öğün, reaktif hipoglisemisi olan bir kişi için ideal öğün sayısıdır.
- Öğünlerde tüketilen besinlerin miktarı kişi için yeterli miktarda (miktar ne az, ne de çok) olmalıdır.
- Öğünler karbonhidrat, yağ ve protein içerikleri bakımından dengeli olmalıdır.
- Reaktif hipoglisemisi olan kişilerde günlük posa alımı çok önemlidir.
- Reaktif hipoglisemide posa alımı, kan şekerini dengeleme özelliğinden dolayı çok önemlidir.
- Posa içeriği yüksek olan besinler her öğün belirli miktarlarda alınmalıdır; Tam tahıllı besinler, kurubaklagiller, sebze ve meyveler gibi.
- Besin alternatifleri iyi değerlendirilmelidir. Örneğin; reaktif hipoglisemisi olan bir birey normal bir makarna yerine posa içeriği yüksek olan kepekli makarnayı, normal pirinç yerine kepekli pirinç pilavını, beyaz ekmek yerine tam buğday/çavdar vb. esmer ekmekleri tercih etmelidir.
- Bu aşamada diyetisyen desteği ile diyet eğitimi çok önemlidir.
- Reaktif hipoglisemili kişiler glisemik indeksi yüksek besinlerden kaçınmalıdır.
- Kan şekerinin hızla yükselmesine sebep olan rafine edilmiş, glisemik indeksi yüksek besinler yerine, düşük glisemik indeksli besinler tercih edilmelidir.
Glisemik indeks: Glisemik indeks (GI), karbonhidratların vücutta verecekleri glisemik tepkilerine (örn. glikoza dönüşmelerine) göre belirlenen sayısal bir değerdir. GI değeri 1 ila 100 arasında değişir; daha yüksek değerler kan şekerini daha hızlı yükselten gıdalara verilir. Saf glikoz bir referans noktasıdır ve glikozun glisemik indeksi 100’dür.
Glisemik indeks değerleri ;
- 40: Çok düşük glisemik indeksli besinler
- 40-55: Düşük glisemik indeksli besinler
- 56-69: Orta glisemik indeksli besinler
- 70: Yüksek glisemik indeksli besinler
Bazı Besinlerin Glisemik İndeksleri
- Süt- 39
- Yoğurt- 52
- Yoğurt (light)- 33
- Tam buğday ekmeği- 100
- Kepek ekmeği- 89
- Çavdar ekmeği- 71
- Pirinç- 79
- Bulgur- 65
- Makarna- 64
- Bal- 104
- Bisküvi- 90
- Patates püresi- 100
- Fırınlanmış patates- 128
- Kuru fasulye- 66
- Nohut- 49
- Kırmızı mercimek- 37
- Barbunya fasulye- 45
- Soya fasulyesi- 20
- Havuç- 92
- Domates- 54
- Elma- 53
- Elma suyu- 58
- Muz (olgunlaşmış)- 82
- Muz (olgunlaşmamış)- 51
- Karpuz- 72
- Portakal- 59
- Portakal suyu- 67
- Kayısı-taze- 57
- Kayısı-kuru- 31
- Kiraz- 22
- Greyfurt- 25
- Üzüm- 25
- Kuru üzüm- 64
- Kivi- 52
- Mango- 55
- Şeftali- 42
- Erik- 39
- Karpuz- 72
- Kavun- 65
- Armut- 38
- Ananas- 66
Kaynakça
- https://www.abcsaglik.xyz/2018/02/reaktif-hipoglisemi-nedir-belirtileri.html
- http://www.reaktifhipoglisemi.com/Tr/Content2.asp?m1=1&m2=3
- https://www.beslenmerehberim.net/postprandial-hipoglisemi/
- https://aysetugbasengel.com/hizmetler/hipoglisemi-ve-beslenme/
- https://www.supplementler.com/bilgi-bankasi/glisemik-indeks-nedir
