Endokrin sistemin önemi tartışılamayacak kadar büyüktür. Bu sisteme ait olan hipofiz bezini gelin beraber inceleyelim.
Hipofiz Bezi
Hipotalamusun hemen altında yer alır. Kahve çekirdeği büyüklüğünde bir endokrin bezdir. Ön lob ve arka lob olmak üzere iki kısımdan oluşur.
Hipofiz bezinin loblarının yönleri faklı olduğu gibi salgıladıkları hormonlarda farklıdır.Bu iki lobu ayrı ayrı inceleyelim.
Hipofiz Bezinin Önlobu
Bu ön loba Adenohipofiz de denildiği gibi bu lobdan protein yapısında olan birçok hormon salgılanmaktadır. Ayrıca Hipofiz bezinin ön lobunda sinir lifleri yoktur.Gelin bu lobdan salgılanan hormanları birlikte inceleyelim.
Luteotropik hormon (LTH)( Prolaktin- Laktojenik hormon)
Çok yönlü bir hormondur. Daha çok bu hormon annenin meme bezlerinden süt salınımını sağlamakla beraber annelik duygusunun oluşumuyla da bilinir. Ayrıca Luteotropik hormon üremede, ovaryumdan salgılanan hormonlar üzerinde, büyümede, karbonhidrat ve yağ metabolizmasında ve ozmotik düzenlemede etkilidir.
Somatotropin hormon (STH)( Büyüme hormonu)
Büyümeyi kontrol etmekle beraber büyüme hormonudur. Bu hormon normal büyümenin gerçekleşebilmesi için tiroit hormonuyla görev yapar. Büyüme döneminde salgılanan bu hormon fazla salgılanırsa devlik, az salgılanır ise de cücelik meydana gelmektedir. Büyüme dönemi bittiğinde bu hormon yeniden salgılanmaya başlarsa el, ayak, yüz gibi kemiklerde orantısız büyüme gözlemlenir ve buna da akromegali denir.
Aynı zaman da bu hormon amino asitlerin hücre içine alınmasını sağlayarak protein yapımında önemli rol oynamaktadır.
Tirotropik hormon (TTH) veya tiroit uyarıcı hormon(TSH)
Tiroit bezini uyararak tiroit bezinden tiroit hormonunun salımını kontrol eder.
Kandaki tiroksin hormon düzeyi düşünce TSH salınımı gerçekleşir. Kanda tiroit hormonunun oranı artınca TSH hormonunun salınımı durdurulur.
Luteinize hormon (LH)
Yumurtalıktan (ovaryum) östrogen ve progesteron, testislerden testesteron hormonlarının salgılanmasını düzenler.
Adrenokortikotropik hormon(ACTH)
Bu hormon adrenal korteksin aktif durumda kalmasını sağlarken diğer yandan da adrenal korteksi uyararak adrenalini ve adrenal korteks hormonunun salgılanmasını sağlar.
Folikül uyarıcı hormon(FSH)
Bu hormon gonadların ( hayvanlarda üreme hücreleri olan gametleri oluşturan organlardır.) gelişmesinde etkilidir. Dişilerde düzenli aralıklarla ovaryumlardan yumurta hücresini olgunlaşmasını sağlar.
Hipofiz Bezinin Arka Lobu
Bu lobda oksitosin ve vazopressin olmak üzere iki tip hormon salgılanır. Bu iki hormon kimyasal olarak benzerdir.
Oksitosin düz kasların özellikle de uterus kaslarının kasılmasını ve böylece annenin doğum anında kasılmaları başlatarak doğumun gerçekleşmesini sağlar. Aynı zamanda süt salınımında kontrol edici bir etkiye sahiptir.
Vasopressin hormonuna antidiüretik hormonda denir. Bu hormon küçük arterlerin( atardamar) çeperindeki düz kasların kasılmasını sağlayarak damar daralır, kan basıncı yükselir böylece böbreklerde suyun geri emilini sağlar. Bu sayede vücudun su kaybetmesini engeller.
Bu bilgilere bakarak da Hipofiz bezinin bizim için ne kadar önemli olduğunu anlayabiliyoruz.
Eğer vücudumuz için bir başka önemli bez olan epifiz bezi hakkında bilgi edinmek isterseniz, buradaki makalemizi okuyabilirsiniz. >> www.bilimvetekno.com/epifiz-bezi-ve-ozellikleri
Aydınlandık gene hamdolsun.