Yaklaşık 5 yıldır çalışma hayatımızdaki iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili olarak iş kazalarının önlenmesi ve iş yerlerindeki tehlikelerin ortadan kaldırılması 6331 sayılı iş sağlığı ve güvenliği kanunu ile buna bağlı olarak çıkartılmış olan yönetmelik ve ekleri ile yürütülmektedir.
Çalışan sayısına veya tehlike sınıfına bakılmaksızın tüm iş yerleri “risk analizi yaptırmak” zorundadır.
Tüm iş yerleri “risk analiz” yaptırmak ve bu analizde belirtilen tehlikeleri ortadan kaldırmak için gerekli önlemleri almakla yükümlüdür. İş yerinde yapılan risk analizinde belirtilen bir risk karşılık gerekli önlemlerin alınmamış olması halinde işveren hem cezai hem de hukuki açıdan sorumlu olacaktır.
İş Yerinde Risk Analizi Nasıl Olmalıdır?
İş yerinde yapılan risk analizinin o iş yeri için yapılmış olması çok önemlidir. Başka bir iş yeri için yapılmış analizi sadece başlık değiştirerek yapmak daha büyük sorumluluk ve yaptırımlar ortaya çıkarabilir. Bu yüzden fotokopi risk analizi yaptırmak ile hiç yaptırmamak arasında bir iş kazası meydana gelmesi halinde hiçbir fark olmayacak şekilde değerlendirilecektir. Bu ağrısı olan bir kişiye benim başım ağrıdığında şu ilacı içiyorum sana da vereyim iç demekle aynı şeydir.
Kanunun ilk çıktığı zamanda yapılan risk analizleri ne yazık ki nerede ise %90 itibarı ile geçersizdir. Çünkü sadece bir kişinin gelip yaptığı ve sadece işverenin örneğin apartman yöneticisinin veya 20- 30 kişi çalışan bir iş yerinde işveren vekilinin veya bir çalışanının imzası ile yapılmış ve dosyaya konmuştur. Kanunu bilmeyen kişiler de biz risk analizini yaptırdık analizim var diyerek kendilerini kanun karşısında rahat hissetmelerini sağlamıştır.
Risk Değerlendirme Ekibi Hakkında
Risk Analizi “risk değerlendirme ekibi” tarafından yapılır. Risk değerlendirme ekibinin en önemli üyeleri iş yeri tehlike sınıfına uygun olarak sözleşmesi yapılmış olan “iş güvenliği uzmanı” ve “iş yeri hekimi”dir. Bunlar ile ilgili sözleşmenin ve imzaladıkları “risk analizinin” geçerli olması “Çalışma bakanlığı İSG_KATİP” sistemi üzerinden atama yapılmış ve buna ait sözleşmeyi imzalamış olmaları şartı ile geçerli olacaktır. Ayrıca usulüne uygun olarak seçilmiş çalışan temsilcisi, destek elemanı da risk değerlendirme ekibi üyeleri olarak “risk analizi” tüm sayfalarını imzalamış olmalıdır.
İş yeri hekimi, iş yerindeki sağlık ile ilgili riskleri, meslek hastalıklarını, ergonomi tespitlerini, çalışanların iş sağlığı eğitimlerini ve iş yerindeki sağlık gözetimi açısından gerekli koşulları değerlendirerek risk analizine katkı vermekle yükümlüdür. Ne yazık ki genel olarak iş yeri hekimlerinin çoğunluğu bu konuyu ihmal etmekte ve sadece imza atmakla yetinmektedir. Bu konuda bilinçli ve iş yerindeki kazaların ortadan kaldırılmasını amaçlayan işverenler iş yeri hekiminin bu çalışmaya aktif olarak katılmasını sağlamalıdır.
İŞ güvenliği uzmanı, ise iş yerindeki acil durumlardaki tedbir ve önlemler, iş ekipmanlarının periyodik kontrol ve bakımları, iş hijyeni olarak adlandırılan iş yerindeki ortam ölçümlerinin değerlendirilmesini, çalışanların mesleki yeterliliklerini, iş yerindeki makine ve ekipmanların kontrolünün yapılması vb. konularda risk analizini risk değerlendirme ekibi ile birlikte hazırlayacaktır.
Risk Analizi Bittikten Sonra Yapılacaklar
Hazırlanan bu risk analizi iş yerinin tehlike sınıfına göre 2/4/6 YIL arasında geçerlidir. Ancak bu süresi sonunda risk analizinin yenilenmesi demek değildir. Birçok işveren bu konuyu böyle anlamaktadır. Bu çok yanlış bir kabuldür. “risk analizi” canlı ve devamlı güncel olarak takip edilmesi gereken bir çalışmadır. Yapılan ortadan kaldırılan riskler iş güvenliği uzmanı tarafından işlenerek kaldırılmalı, örneğin sene sonra ortaya çıkan bir durumdan dolayı riskli bir hareket veya durum olması halinde ise buna göre gerekli yenilenmesi yapılmalıdır.
Hazırlanan bu risk değerlendirmesinin “risk değerlendirme yönetmeliğine” uygun olarak dokümante edilmeli ve mutlaka işverenin ve risk değerlendirme ekibindeki tüm üyelerin imzası ile geçerli olacağı unutulmamalıdır.
Risk Değerlendirmesi Yaptırmamanın Cezaları
6331 sayılı İş Sağlığı ve Kanununda “risk değerlendirmesi yaptırmamak” idari para cezasına tabiidir. Bu ceza iş yeri tehlike sınıfına ve iş yeri çalışan sayısına göre değişmektedir.
Ayrıca yapılmayan her ay için ceza kesileceği belirtilmektedir. BU cezanın geçersiz olmasını sağlamak için imzalayan iş güvenliği uzmanı ve iş yeri hekimince isg katip atamasının yapıldığı tarih üzerinden bakanlığın kontrol edeceği unutulmamalıdır. Eğer bu hizmeti bireysel uzman veya hekimden almak isterseniz bu uzman veya hekimin “firmanızda çalıştığını ispatlamanız talep edildiğinde sorun yaşanmaması için bu kişilerin o tarihler arasında iş yerinizde sigorta girişinin olması gerektiğini önemle hatırlatmak isteriz.
Gerek risk analizi gerekse iş sağlığı ile ilgili olarak daha detaylı bilgi almak için www.bizimosgb.com adresinden firmamızı ziyaret ederek bilgilendirme yazılarımızı okuyabilirsiniz.
Sorularınız için “Bizim OSGB’” yi arayabilirsiniz.
