“Şizofreni, gerçek ve gerçek dışı olanı ayırt etmeyi, duyguları yönetmeyi, başkalarıyla iletişim kurmayı, normal şekilde çalışmayı olumsuz yönde etkileyen ağır bir ruhsal bozukluktur.” Şizofreni, geçen yıllardan beri psikologları ve psikiyatristleri fazlasıyla yoran bir hastalık olmasına rağmen, bugün dahi henüz tam anlamıyla çözülememiştir. Buna karşın, “Eski çağ Sanskrit (klasik Hint din ve yazın dili) yazılarında ve Hipokrat okuluna bağlı eski Yunan yazılarında şizofrenik türde ruh hastalıklarının tanımlandığı bildirilmektedir.” Genetik yatkınlıklar, çevresel faktörler, beyin anomalisi (sapaklığı), beyindeki değişiklikler şizofreniyi tetikleyen etkenler arasındadır.
Genellikle 20 yaşından önce kendini belli eden şizofreni, ömür boyu devam etmekte olan bir sorundur. “Nüfusun ortalama %1’ini etkilemektedir.” Bu hastalığın kadın ve erkek üzerine yoğunluğuna bakıldığında, her iki cinste de oluşma riskinin aynı yoğunlukta olduğu görülmüştür. Önemli bir nokta bulunmaktadır ki, rahatsızlık erkeklerde daha ağır bir şekilde yaşanmaktadır. Cinsiyet farklılığı, şizofrenide çok önemli bir yere sahiptir. “Dünya sağlık örgütü tarafından, on ülkede yapılan araştırmalar sonucu, başlama yaşının kadınlarda erkeklere oranla 3, 4 yıl daha yüksek olduğu saptanmıştır.” Şizofreni, erkeklerde duygusal içe kapanmaya neden olurken kadınlarda, düşmanca davranış sergilemeye neden olmuştur. Sosyal yönden incelendiğinde, hastalığın uzun süre boyunca varlığını göstermesi, toplumca rahatsızlığın kabullenilmesinde zorluk yaşanması, durumu daha fazla zorlu kılmıştır.
Şizofreni Belirtileri Nelerdir?
- Halüsünasyonlar,
- Davranış bozuklukları (uygunsuz tepkiler, amacı olmayan garip davranışlar, günlük etkinliklerden uzaklaşma…).
- Dağınık konuşma,
- Normal davranışların yokluğu (duygusal tepkilerin azalması, ilginin kaybolması, konuşma anormallikleri…).
- Kişisel hijyenin azalması,
- Unutkanlık ve konsantrasyon eksikliği,
- Fazla uyuma veya uykuda güçlük,
- Sosyal hayattan ve arkadaş çevresinden uzaklaşma şizofreninin başlıca belirtileridir.
Şizofreni tedavisinde en önemli yere sahip etken bireyin aile veya çevresi tarafından desteklenmesi ve uzmandan yardım alma konusunda yönlendirilmesidir. Bu tedavide gün geçtikçe birçok gelişme gerçekleşmektedir. Yeni yapılan araştırmalar, hastaların beynindeki iletişim kopukluğuna neden olan sorunun bulunduğunu ortaya çıkarmıştır. “Araştırmanın sonuçları, çocukluk başlangıçlı şizofreninin altında glial hücre (işlevsiz sinir hücreleri) işlev bozukluğunun olabileceğini göstermektedir.” Başlıca tedavileri arasında, antipsikotik ilaçlar ve psikososyal tedaviler yer almaktadır. Unutulmamalıdır ki, yukarıdaki belirtilerin yanında bazı testler yapılarak bireyin şizofreni hastası olduğu kanısına varılmaktadır.
