Hiç düşündünüz mü kitap okurken, yazı yazarken ya da herhangi bir şey yaparken beynimizin içinde neler dönüyor?
Sinirbilim uzmanları, kreatif sürecin nasıl gerçekleştiğini anlayabilmek için yazarların beyinlerini incelemeye aldılar. Almanya Greifswald Üniversitesi’nde yapılan araştırmada hem profesyonel hem de amatör yazarlar hedef alındı. Deneyde 20’si yaratıcı yazarlık eğitimi almış, geriye kalanlarıysa böyle bir deneyime sahip olmayan toplam 48 gönüllüye iki farklı görev verildi.
İlk görevleri kendilerine verilen bir metni kopyalamak oldu. Böylece yazı yazdığımız sırada beynimizde neler olduğuna dair bir ipucu elde edildi. Araştırmayı yürüten Martin Lotze bu aşamadan sonra bir de kendi öykülerini yaratmalarını istedi. Bunun için hepsine kısa bir hikaye
metni verildi. Kurgularını bunun üzerinden planlamaları istendi. Plan yapmak için bir, öykülerini oluşturmak içinse sadece iki dakika süreleri vardı.
Gönüllüler kurgularının planlarını yaptığı sırada beynin görüntü işleme kısmının aktif olduğu bilgisine ulaşılmış. Gönüllüler kurgularını yazmaya başladıklarında ise beynin hafızadan sorumlu kısmının aktif şekilde çalıştığı bilgisine ulaşılmış. Buraya kadar beklenilen bilgilere ulaşılmış ve asıl şaşırtıcı sonuç tecrübeli yazarlar ve amatör yazarların tarama sonuçları karşılaştırılınca ortaya çıkmış.
fMRI sonuçları, bir metni kopyalarken hiçbir yaratıcı süreç yaşamadığımızı ama işin içine kurgu girdiğinde beyinlerimizde büyük değişimler olduğunu gösteriyor. Katılımcılar öykülerini planlama sırasında görsel işlem merkezleri aktif hale geldi. Bu durum açıkça gösteriyor ki, yazmaya başlamadan önce öyküyü zihinlerinde canlandırıyor, sahneleri görebiliyorlar. Yazmaya başladıklarındaysa hafızayla ilişkili hipokampus bölgesi harekete geçti. Lotze, yazarların farklı karakter ve çeşitli durumlar yaratabilmek için hafızalarına başvurarak işlerine yarayabilecek tüm bilgiyi çektiklerini, hipokampusun bu yüzden aktif olduğunu düşünüyor. Son olarak bir fark daha gözlemlenmiş. Profesyonel yazarlar kurgularını yazıya dökerken beyinleri uzun zamandır
müzik yapan veya uzun zamandır spor yapan biriyle aynı bölgeleri çalıştırırken, amatör yazarlarda bu durum gözlenmemiş.
Bu deney, yaratıcılık ve esinlenmenin nereden geldiği hakkında bir bilgi vermiyor olsa da nasıl oluştuğu konusunda önemli ipuçları ortaya koymuş oldu. Görünen o ki, deneyimli yazarlar öyküyü zihinlerinde canlı tutmak için seslendirme yapmayı tercih ediyorlar.
