Asetominofen (parasetamol) Nedir?
Ticari adları: Carpol, Minoset, Paracetamol, Tamol’dur.
Paraseramol ateş düşürücü ve ağrı kesici olarak kullanılan bir ilaçtır. Ülkemizde ağız(oral), damar yolu(intravenöz) ve rektum yoluyla uygulanan preparatları vardır.
Asetaminofen son yıllarda aspirin yerine yaygın olarak kullanılan analjezik ve antipiretik bir ilaçtır. Aspirinin sebep olduğu mide ve bağırsak kanalı irritasyonlarını yapmadığı için tercih edilmektedir.
Asetaminofen karaciğerde metabolize olur. Absorbe olan dozun büyük bir kısmı idrarda asetaminofen glukuronid (% 55-75) olarak atılır.
Asetaminofen çözeltisinin aç bırakılmış deneklere oral olarak verilişinden sonra hızlı ve tam bir absorbsiyon gözlenmiştir. Asetominofen absorpsiyonu, yaş ve ağırlıkla da ilişkili bulunmuştur. Gençlerde ve yaşlılarda absorpsiyon daha az iken, 30.40 yaş arasında en yüksek değere ulaşmaktadır. Ayrıca absorpsiyon kilo artışı ile azalmaktadır. En çok kullanılan şekli tablettir.
Parasetamol Toksik Etki Mekanizması
Parasetamol büyük oranda karaciğerde glukronik asit ya da konjuge edilerek metabolize edilir.
Kalan %2-4’lük kısmı da mikrozomal enzimlerle toksik metaboliti olan NAPQI‘ya çevrilir. NAPQI karaciğerdeki glutatyonla bağlanarak detoksifiye edilir ve idrarla atılır. Toksik dozda alındığında, oluşan NAPQI miktarı glutatyonun bağlanma kapasitesini aşarak karaciğer ve böbrek hasarına neden olur.
