BilimGenelMakalelerSağlık

Pruritus Nedir?

Google News Abone Ol

Halk dilinde kaşıntı olarak bilinen pruritus, çeşitli hastalıklar, uzun süre güneşe maruz kalma, alerjik reaksiyonlar ve cilt kuruluğu gibi türlü sebeplerden dolayı vücudumuzun verdiği oldukça normal bir tepkidir. Kaşıntı deri hücreleri ile sinir hücrelerinin uyarılması sonucu ortaya çıkan stabil bir duyudur. Bu duyu kale alınmazsa ve tedavi edilmezse dayanılmaz bir hal alır. Eğer dikkate alınırsa bizi tehlikelere karşı uyarabilecek bir tür zırhtır.

Kaşıntı Neden Olur? Nelere Sebep Olur?

Kaşınan bölgede kırmızı benekler ve kabarmalar yoksa bu kuru cilt kaşıntısıdır. Buna kserozis denir. Kserozis, yaşlılıktan meydana gelebileceği gibi klima ve merkezi ısınmanın uzun süre kullanılmasından da olabilir. Yani çevresel kaynaklıdır. Kaşıntı alerjik bir tepki de olabilir. Kaşıntıya sebep olan etmenler genellikle kimyasal maddeler ile temasta, yün ve naylon kıyafet tercihinde, hormonsuz bile olsa içerisinde asit bulundurduğu için fazla meyve ve süt tüketiminde olabilir. Ruhsal olarak verdiğimiz bir tepki olabileceği gibi cilt hastalığı olması da muhtemeldir. Egzama, kurdeşen ve mantar en sık görülen ve kaşınmaya sebep olan cilt hastalıklarındandır. Çoğu zaman kaşıntı kanser ihtimali için çok ciddi bir uyarıdır. Safra kesesi, karaciğer ve bağırsak kanserinin habercisi olup, lösemi, HIV, AIDS, lenfoma ve hepatit hastalarında belirti olarak kaşıntı görülür.

Kaşıntı Teşhisi

Kaşıntı genel ve bölgesel olarak ayrılır. Bölgesel kaşıntı cilt üzerinde kızarıklığa ve kabarmaya sebep olabilir. Bu cilt hastalıklarının habercisidir. Cildin nem oranı önemlidir. Yapılan dermatolog tetkikleri ile gerekli müdahale ardından oral ilaçlar ve kremler yoluyla tedavisi sabır ister. Eğer deride kaşıntıya dair herhangi bir bulgu yoksa bu kansızlık, karaciğer yetmezliği, böbrek hastalıkları, bağırsak parazitleri ya da tiroid için vücudumuzun bizi uyarma yöntemidir. Ruhsal dalgalanmaların olduğu dönemlerde, sinir sisteminin etkilendiği durumlarda olan kaşıntı; diabetes melltus ve zona gibi hastalıklardan önce vücudun verdiği tepkidir. Düzenli antibiyotik kullanımının ardından terleme sonrası cilt, ciddi anlamda kaşınabilir. Bu genital bölgenin ph seviyesini etkiler yanmaya ve kaşıntıya sebep olur. Gebelikte kaşıntı normal de olabilir, fetüste ki karaciğer yetmezliğini de haber verebilir. Anne adayı durumu kontrol altına almazsa dermatit gibi kaşıntılar gebeliği etkileyebilir.

Gerekli Muayene Sonrasında Tedavi Yöntemleri

  • Hasta herhangi bir  ilaç kullanmaktaysa, “çoğu ilacın yan etkisi olarak kaşıntı ve döküntü bilinmesine rağmen” yapılan kontrollerden sonra ilaç değiştirilir ya da dozu düşürülür.
  • Kaşıntının seri sebebi kuru cilt olduğundan nemlendirici krem ve besleyici losyon önerilir.
  • Kuruluğa sebep olan diğer etmen güneş yanıklarıdır. Cildimizin ph seviyesi 5.5’tir. Buna uygun güneş koruyucuları kullanılmalıdır.
  • Kullandığımız sabunlar bazlardan meydana gelir. Farklı ve fazla sabun kullanımı cildi tahriş eder. Yumuşak banyo sabunları tercih edilmelidir.
  • Ilık su ile dezenfekte etmek her zaman kurtarıcıdır.
  • Yastık kılıfları ve çarşaflar sık sık değiştirilmeli, sentetik yerine pamuklu giysiler tercih edilmelidir.
  • Kaşımak cildin tahriş olmasını hızlandırır. Kaşıntının olduğu bölgeye soğuk bez ve buz kullanılarak rahatlatmak daha doğrudur.
  • Fototerapi denilen ışık tedavisi bir kaç seans ardından kaşıntıyı kontrol altına alır ve zamanla bu sorun ortadan kalkar.
  • Kaşıntının tekrarlanmasını engellemek için tedavi süresince mentollü kremlerden, pudralardan, alkollü ve kalitesiz ürünlerden uzak durulmalıdır.
  • Uzun bir süre tedaviye yanıt verilmezse bir psikiyatrist ile görüşmek faydalı olacaktır.
  • Çok sıkı ve kalın giyinmek, aşırı terlemek cildi tahriş eder ve kaşıntıyı arttırır.
  • Alkol kullanımı, aşırı baharat ve tuzlu besin tüketilmesi vazodilatasyon adı verilen damarların genişlemesine sebep olur, bu da kaşıntıyı arttırır.
  • Kese ve lif kesinlikle kullanılmamalıdır.

Bilinen her tedavi herkes için geçerli değildir. Bu da başkasına iyi gelen bir yöntemin sizi olumsuz etkileyebileceği gerçeğini kanıtlar. Pruritus sıkıntısı olan bireyler kesinlikle doktora görünmeli, reçetesini sabırlı ve eksiksiz yerine getirmelidir.

Kaynakça

  • https://www.yeniakit.com.tr/haber/kasinti-neden-olur-vucutta-kasinti-nasil-gecer-629363.html
  • https://www.lifemed.com.tr/poliklinikler/pruritus-kasinti/
  • http://www.yeditepehastanesi.com.tr/kasinti-deyip-gecmeyin
  • https://www.sozcu.com.tr/2018/saglik/vucutta-kasinti-neden-olur-kasinti-nasil-gecer-oub2-2535123/

Hilal Selçuk

Merhaba :) Ben Hilal. Sayısal 2021 öğrencisiyim. Çeşitli spor dallarında okulumu ve kulübümü temsil ettim. Kendimi bildim bileli iletişimi yazarak sağlıyorum. Katıldığım çeşitli sempozyumlar ve bilim koridorları eşliğinde araştırmalarım öncülüğünde sizlere ilgileriniz doğrultusunda bir kapı aralayacağım. Modern dünyanın değişimi üstüne yakın takipçiyim. Hesabımda sanat, bilim ve edebiyatı birbirinden ayırmadan arasındaki ince çizgi üzerinde sizlere bir mum alevi olacağım. Çünkü bir mum diğer bir mumu tutuşturmakla ışığından bir şey kaybetmez.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Göz Atın
Kapalı