BilimGenelMakalelerSağlık

Haşimato Tiroidinde Glutensiz Diyet

Google News Abone Ol

Haşimato Tiroidi Nedir?

Tiroid bezinin kronik otoimmün inflamasyonu ile seyreden hastalığıdır. Beyaz ırkta, 45-55 yaş arasında daha sık görülür. Ayrıca kadınlarda erkeklerden 4-10 kat daha sık görülür. Tiroid bezinde genişleme ile başlar ve hipotiroidi ile devam eder. Anti-tpo/anti-tg antikor yüksekliği ile kendini gösterir. Dönem dönem hastadaki hipotiroid, hipertiroid olarak kendini gösterebilir.

Günümüzde, Haşimato‘ya; genetik duyarlılığın, çevresel faktörlerin ve bağışıklık bozukluklarının  katkıda bulunduğu kabul edilmektedir. Haşimato tiroidi hastalarında sıklıkla demir eksikliği görülmektedir. Çünkü; hastalığın bir etkisi olarak demir emilimini engelleyen otoimmun gastrik görülür. Anemik kadınlara verilen ek demir tedavisiyle, bozulmuş tiroid hormonu konsantrasyonları düzelmektedir. Ayrıca Haşimato tiroidi hastalarında sıklıkla düşük D vitamini görülmektedir. Düşük D vitamini konsantrasyonları da tiroid fonksiyonlarını olumsuz etkilemektedir.

Hastalarda hipotiroid ayırt edici bir tanı olarak zaman zaman kendini göstermektedir. Hipotiroid; iyot azlığına bağlı olarak tiroid hormonu yetersizliğidir. Selenyum ise;  hormonunun çalışması için elzemdir. Bu nedenle diyetlerine iyot ve selenyum eklenmelidir.

Haşimato Tiroidi ve Glutensiz Diyet

Otoimmün tiroid hastalığına sıklıkla çölyak hastalığı eşlik etmektedir. Haşimato tiroidi olan 6024 hastayı içeren bir analizde, çölyak hastalığı prevalansının belirgin bir şekilde arttığı biyopsi ile doğrulanmıştır. Böylece Haşimato tiroidi olan tüm hastaların çölyak hastalığı varlığının taranması gerektiği sonucuna varılması sağlanmıştır.

2018-2019 yılları arasında, Silezya Tıp Üniversitesi (Polonya)’nde 34 Haşimato tiroidli kadın üzerinde bir pilot çalışma yapılmış. Araştırmaya katılanlar, yeni tanı konmuş ve daha önce tedavi edilmemiş Haşimato tiroidli 20 ve 45 yaşları arasındaki genç kadınlar arasından seçilmiş. Her iki grubun yaşları, sigara içme oranları ve vücut kitle indeksleri birbirine yakındır. Semptomatik çölyak hastalığı, tirotropin reseptörü, diyabet veya diğer endokrin bozukluklarına karşı pozitif antikorlar, böbrek veya karaciğer fonksiyon bozukluğu, akut ve kronik enflamatuar süreçler, diğer ciddi bozukluklar, hamilelik veya laktasyon gibi durumları olan kadınlar çalışmaya dahil edilmemiş. Tesadüfen hastalarda çölyak hastalığının klinik belirtileri olmadan, pozitif anti-doku transglütaminaz antikorları(çölyak hastalığı belirtisi) bulunmuş. Tüm hastalar çalışmaya başlamadan önce diyetlerinde, günlük hayatlarında gluten tüketmişler.

Hasta katılımcılar kendi tercihlerine göre iki gruptan birine girmiş. A grubuna (n = 16) ait olan hastalara glutensiz bir diyet uygulamak için broşürler yardımıyla; ayrıca doktor ve profesyonel bir diyetisyen tarafından talimatlar verilmiş. B grubundan (n = 18) olan hastalara herhangi bir özel diyet önerisi verilmemiş. Her iki ayda bir katılımcıların diyete uyumunu sağlamak ve protokole uyumu arttırmak için görüşülmüş. Laboratuvar deneyleri başlangıçta ve 6 ay sonra (tedavi süresi sonunda) yapılmış. Gece boyunca 12 saatlik bir açlıktan sonra sabah 8 ve 9 arasında (çalışılan parametrelerde sirkadiyen dalgalanmalarını önlemek için) kan örnekleri alınmış. 6 ay sonra glutensiz diyet yapan grupta; düşmüş TPOAb, TgAb düzeyi; yükselmiş serbest tiroksin ve 25-hidroksivitamin D düzeyleri görülmüştür. Gluten tüketen grupta ise sonuçlar tam tersi olmuş.

Çalışmanın en önemli kısıtlılığı, randomize olmaması, az sayıda katılımcı ve kısa bir terapi süresi bulunmasıdır. Çalışma kısıtlamaları nedeniyle çalışma pilot olarak kabul edilmekte ve bulguları desteklemek için daha geniş prospektif çalışmalar gerekmektedir. Genel olarak bu çalışma ile, Haşimato tiroidi olan kadınlara glutensiz diyetin klinik yararlar sağlayabileceği gösterilmek istenmektedir.

 Kaynakça

  • 2017 May / Hu S. , Rayman MP.  Multiple Nutritional Factors and the Risk of Hashimoto’s Thyroiditis.
  • 2019 Jul/ Krysiak R. , Szkróbka W. , Okopień B.  The Effect of Gluten-Free Diet on Thyroid Autoimmunity in Drug-Naïve Women with Hashimoto’s Thyroiditis: A Pilot Study.
  • 2017 Jan-Apr/ Liontiris MI. , Mazokopakis EE.  A concise review of Hashimoto thyroiditis (HT) and the importance of iodine, selenium, vitamin D and gluten on the autoimmunity and dietary management of HT patients.Points that need more investigation.

Aslı Yılmaz

Bezmialem Vakıf Üniversitesi son sınıf Beslenme ve Diyetetik öğrencisiyim. İstanbulda yaşıyorum. Faydalı olacağını düşündüğüm ve gündemdeki konulardan bahsetmek istiyorum. Yazılarımla ilgili görüşlerinizi, eklemek istediklerinizi, yazmamı istediğiniz konuları lütfen bana bildirin. Besinler ilacınız, ilacınız besininiz olsun!

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir