Kurkumin Nedir ve Özellikleri Nelerdir?
Ana vatanı Güney Asya olan kurkumin; halk arasında “zerdeçal, zerdeçöp, hint safranı, safran kökü” olarak bilinen Curcuma longa L. (C. longa)’nin rizomlarından elde edilen sarı-turuncu renkli polifenolik bir bileşiktir. Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi [Food and Administration (FDA)], kurkumini “genellikle güvenli kabul edilir” (generally recognized as safe) listesinde yayımlamıştır ve şu anda birçok ülkede gıda takviyesi olarak kullanılmaktadır. Yaygın olarak gıdalarda baharat ve renklendirici şeklinde kullanılır. Sarı ve turuncu renklerine sahip bir bileşiktir. Kurkuminin nötr veya asit suda çözünürlüğü azdır. Yağ ve alkol içerisinde çözünür. Ayrıca kurkumin ışığa duyarlı bir maddedir ve bu nedenle kurkumin içeren biyolojik numunelerin ışığa karşı korunması gerekir. Bu polifenol maddenin kimyasal yapısı antioksidan, antimikrobiyal, anti inflamatuvar, antianjiyojenik, antimutagenik ve antiplatelet agregasyon özellikleri gösterdiği bilinmektedir. Kurkuminin en yaygın bilinen kullanımı köri tozu üretimi olup; tekstil boyası, gıda endüstrisinde renklendirici, koruyucu ve aromatizan olarak kullanımının yanı sıra tıbbi kullanımı 6.000 yıllık bir geçmişe sahiptir. Kurkuminin sağlık ve hastalıklar üzerine olan etkisini birçok araştırma göstermiştir.
Kurkuminin Güvenli Dozajı ve Toksikolojisi
Gıda Katkı Maddeleri (JECFA) ve Avrupa Gıda Güvenliği Kurumu (EFSA) raporları ile FAO / WHO Uzman Komitesi’ne göre, kurkumin’in yeterli günlük alım miktarı (ADI) 0–3 mg / kg’dır.70 kg vücut ağırlığına sahip sağlıklı bir birey, JECFA ve EFSA’ya göre 4-10 gr zerdeçal tozu tüketebilir.
Kurkuminin Hastalıklar Üzerine Etkisi
Kanser ve Kurkumin
Kanser dokularında sıklıkla siklin-bağımlı kinazların (CDK4, 6, 1 ve 2) aşırı ekspresyonu, tümör baskılayıcı gen olan p53’ün ekspresyonunda azalış ve hücre döngüsü düzenleyici proteinleri olan p21, p27 ve p57’nin düzeylerinde değişim görülmektedir. Kurkumin bu anahtar molekülleri hedefleyen alternatif bir anti-kanser madde olarak dikkat çekmektedir. Yapılan çalışmalar farklı kanser tiplerinde, farklı moleküler mekanizmalar üzerinden etkili olduğunu göstermektedir.
- Kurkumin karaciğer kanser hücrelerinde hücre siklusunu inhibe eder, sitotoksik etki gösterir.
- Meme kanserinde antiproliferatif etkisiyle yayılmayı durdurur. Kurkumin merhemi uygulandığında kanserli hastalarda lezyon büyüklüğünde, ağrıda, kaşıntı ve sızıntılarda meydana gelen anlamlı azalmalar gözlemlenmiştir.
- Kurkuminin kolorektal hücre yolaklarında proliferasyonu inhibe ettiği ve apoptozu indüklediği tespit edilmiştir.
Nörolojik Hastalıklar ve Kurkumin
Kurkumin normal beyin aktivitesi için önemli olan beyin-kaynaklı nörptrofik faktör gibi proteinlerin düzeyini arttırmaktadır. BDNF, nöron gelişimi süresince farklılaştırıcı, yetişkin beyninde sinaptik ve kognitif plastisiteyi uyarıcı özellik göstermektedir.
Kurkumin çeşitli etkilerine bağlı olarak nöronlar, metal şelasyon, anti-inflamatuar, antioksidan bozulmaları geciktirmiş ve mikroglia gelişimini azaltmıştır.
Kurkumin, protein formasyonunu ve bu sayede Parkinson hastalığının oluşumunu önleyebilmektedir.
Obezite ve Kurkumin
Yapılan çalışmalarda kurkuminin insülin ve leptin direncini azaltarak, inflamatuvar sitokin salınımını azaltarak, yağ asidi oksidasyonunu hızlandırarak ve antioksidan enzim salınımını artırarak obezite riskini azalttığı görülmüştür.
Kurkuminoid takviyesinin (30 gün süreyle 1 g / gün) serum trigliserid konsantrasyonlarında önemli bir azalma sağladığı görülmüştür.
Kurkumin obezite ve obeziteye bağlı metabolik defektleri önlemektedir.
Diyabet ve Kurkumin
Kurkumin ekstresi verilen bir grup insanda tokluk insülin düzeylerinin artmış olduğu gözlemlenmiştir. Bunun sonucu olarak kurkumin ekstresinin insanlarda insülin salınımı üzerine olumlu etkilerinin olduğu açıklanmıştır. Kurkumin kan şekeri seviyesini düşürür, insülin duyarlılığını geliştirir, glikozüriyi azaltır. Kurkumin kardiyovasküler fonksiyonu geliştirir ve oksidatif stresi diyabetik hastalarda azaltır.
Kaynakça
- https://www.turkiyeklinikleri.com/article/en-zerdecalin-curcuma-longa-pankreas-kanseri-uzerine-etkileri-80736.html
- https://www.researchgate.net/profile/A_Suha_Yalcin/publication/310572825_Kurkumin_Kuersetin_ve_Cay_Katesinlerinin_Anti-Kanser_Etkileri/links/5831a83808ae138f1c078864.pdf
- https://dergipark.org.tr/omudis/issue/31515/346697
