Hipoterapi; at üstünde yapılan egzersizler sayesinde beden kaslarını çalıştırmayı hedef alan başarılı bir tedavi türüdür. Eski Yunanca’da Hippos, at anlamına gelmektedir. Atla yapılan terapi anlamına gelen hipoterapi terimi buradan türemiştir. Tarihsel olarak, atlarla tedavinin ilk olarak M.Ö. 460 – 370 yıllarında Yunanlı Hippocrates tarafından “Natural Exercises (Doğal Egzersizler)” adı altında uygulandığı bilinmektedir ve 1950’lerden itibaren atla terapi, rehabilitasyon alanında yoğun olarak kullanılmaya başlanmıştır. Hipoterapi veya at eşliğinde terapide fiziksel, zihinsel veya duysal bozukluğu olan hasta gruplarında fonksiyonel açıdan iyileşme ve gelişme sağlamak amacıyla atın hareketlerinden yararlanılır.
Hipoterapi Kimler İçin Uygulanır?
- Kas ve iskelet sistemi hastalıkları olanlar
- Multiple sklerosis hastaları
- Down sendromlu bireyler
- Skolyozu olanlar
- Serebral palsili bireyler
- Otizmli bireyler
- Hiperaktivitesi olanlar
- Psikolojik bozukluklara sahip bireyler
- Duyma bozuklukları yaşayanlar
- Mental retardasyonlu bireyler
- Omurilik yaralanmaları olanlar
- Öğrenme ve konuşma bozuklukları olanlar
- Gelişim anomalileri olanlar
- Obez bireyler vb.
Hipoterapiyi Hangi Sağlık Profesyonelleri Uygulayabilir?
Yaş grupları ve uygulanacak olan tedavinin özelliğine göre fizyoterapist, ergoterapist, dil ve konuşma terapisti, psikolog gibi sağlık profesyonellerine danışılmalı ve yardım alınmalıdır.
Bireyin Hipoterapideki Kazanımları Nelerdir?
Ata binme sürecinde vücudun tüm büyük kas grupları çalışmaktadır. Bu refleks düzeyinde gelişen bir olaydır çünkü atın sırtında iken binici onunla birlikte hareket eder, düşmemek için içgüdüsel olarak dengeyi kurmaya çalışır, böylece hem sağlıklı hem de hasar görmüş kaslar harekete geçer.
Atın hareketleri değişken, ritmik, tekrarlayıcı ve çok yönlüdür. Atların terapide kullanılmasının en önemli sebeplerinden biri; atın ritmik hareketlerinin, insan hareketlerine çok yakın olmasıdır. At binerken destek yüzeyinin hareketli olması denge, postural kuvvet ve dayanıklılığın geliştirilmesi için idealdir. Atın hareketleri aynı zamanda vestibüler, proprioseptif, taktil ve vizuel girdiler sağlar. Hipoterapinin bireylere sağladığı başlıca faydalar:
- Doğru yürüyüş fonksiyonunu geliştirir.
- Pelvik ve lumbal bölge eklemlerinin mobilitesini artırır.
- Baş ve gövde kontrolünü artırarak, postürü geliştirir.
- Denge reaksiyonlarını uyararak, gövde dengesini geliştirir.
- Hareketler arası koordinasyon ve konsantrasyon sağlanır.
- Kas tonusu arttırılarak, kas kuvveti geliştirir.
- Eklem hareketliliğini geliştirir.
- Kalp-damar sistemini geliştirir, metabolizmayı uyarır.
- Solunum sistemini geliştirir.
- Spastisiteyi ve kontraktürleri azaltır. Patolojik refleksleri azaltır veya ortadan kaldırır.
- Mesane kontrolünü geliştirir, bağırsağın itme hareketlerini uyararak bağırsak problemlerini azaltır.
- Sosyal iletişimi ve konuşma becerisini geliştirir.
- En önemlisi de kendine güven duygusunu geliştirir.
