Dünyamızı Ne Kadar Tanıyoruz?
Hepimiz Samanyolu Galaksisi‘nde yer alan Dünya adlı gezegende yaşamaktayız. Dünyamızı bile tam anlamıyla tanımıyorken, aynı galakside yer aldığımız diğer gezegenleri tanımıyor olmamız aslında çok da şaşılacak bir durum değil. Ama öğrenmek her zaman bizim elimizde olan bir şey. Özellikle gezegenlerin özellikleri hakkında bilgi edinmek ve onları tanımak hem genel kültür açısından hem de insanlık açısından oldukça önemlidir.
Evrenin Oluşumu
Bilindiği üzere evrende sayılamayacak kadar yıldız ve gezegen mevcut. Her an içlerinden bazıları yok oluyorken, aynı zamanda yenileri oluşuyor. Big Bang teorisini bilmeyeniniz yoktur diye düşünüyorum, namı değer şu Büyük Patlama olayı…
Büyük patlama ile evren bir noktada yoğunlaşmış ve bu yoğunlaşma artık dayanamayıp enerjisini boşaltmak istemiş. Büyük Patlama olayı bu şekilde cereyan etmiş. Evrenin her yanına doğru genişlemeye başlayan kütle, uzayda yer çekiminin ve sürtünme kuvvetinin olmadığını göz önüne aldığımızda her zaman devam edecek gibi görünüyor. Evrenin oluşumu hakkında fikir yürütmek ve bu konuları anlamak için belki de gezegenlere yakından bakmak, gezegenlerin özellikleri nelerdir onları öğrenmek gerekir. Çünkü uzay onu algılayamayacak kadar büyük…
Kaç Gezegen Var?
Oluşan gezegenlerden birkaçı ile aynı galaksiyi paylaşıyoruz. Güneş Sistemi’mimizi paylaştığımız 7 adet gezegen mevcut. Dünya’yı da bu hesaba kattığımızda bu sayı 8’e çıkıyor. Bu gezegenleri; Dünya, Merkür, Venüs, Mars, Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün olarak sıralamamız mümkün. Peki bu gezegenler hankkında neler biliyoruz ve bu bildiklerimizin ne kadarı doğru?
Dünya
Güneş sisteminin mavi gezegeni Dünya, Güneş sisteminde hayat olduğu bilinen tek gezegendir. Güneş’ten 149.573.000 km uzaklığa sahiptir. Güneş’e uzaklık bakımından 3. gezegendir. Güneş etrafındaki bir turunu tam olarak 365 gün 6 saatte tamamlar. Bir günü ise 24 saat sürmektedir. Ekvatorunun uzunluğu ise 149.573.000 km’dir. Güneş sistemindeki birçok gezegenin yanında ufacık kalan Dünya, 510 milyon km² yüz ölçüme sahiptir. Atmosferi %78’i azot, %21’i oksijen, %0.93 argon, %1 su buharı ve kalan kısmı diğer bazı gazların karışımından oluşur.
Merkür
Merkür, gündüzleri oldukça fazla sıcaklığa sahiptir. Geceleri ise sıcaklık çok düştüğünden dolayı, Dünya‘da yaşayan çoğu canlı için yaşama elverişsizdir. Atmosfer dediğimizde bakmayın, lafın gelişi. Merkür’ün kendi atmosferi bulunmuyor. Kendi ekseninde dönüşünü 58 günde tamamlayabilen bu gezegen, Güneş‘in etrafındaki dönüşünü ise 88 günde tamamlamaktadır. Gündüzleri çok sıcak, geceleri ile bire o kadar soğuktur. Yüzey sıcaklığı gündüz 500ºC’nin üzerindeyken geceleri ise -175ºC’un altında olabilmektedir. Merkür hakkında bilgi edinmek için “Merkür’ün Özellikleri” adlı yazımızı okuyabilirsiniz.
Venüs
Merkür’de olduğu gibi Venüs’ün yüzey sıcaklığı da oldukça yüksektir. Atmosferi oldukça kalın ve yoğun bir gaz katmanından oluşmaktadır. Kendi çevresindeki dönüşünü 243 günde tamamlarken, Güneş etrafındaki dönüşünü 224 günde tamamlar. Bu yüzden ilginçtir ki Venüs’ün 1 günü, 1 yılından daha uzun sürer. Bununla birlikte diğer gezegenlerden farklı olarak kendi ekseni etrafındaki dönüşünü ters istikamette yapar. Bununla beraber Venüs’ün boyutu Dünya’nınkine çok yakındır. Venüs hakkında bilgi edinmek için “Venüs’ün Özellikleri” adlı yazımızı okuyabilirsiniz.
Mars
Mars‘ın da yüzey sıcaklığı çok düşüktür. Buradaki sıcaklık -80°C ile -160°C kadardır. Mars atmosferinin büyük bir miktarı CO2’den oluşmaktadır. Gezegenin yüzeyi kayalıklardan oluşmaktadır. Kızıl Gezegen olarak da bilinen Mars’ta koloni kurma fikirleri yeşermekte ve bu fikirlere yüklü miktarlarda paralar harcanmaktadır. Kendi etrafındaki dönüşünü 24 saat 37 dakikada tamamlamasıyla Dünya’ya benzeyen gezegen, Güneş etrafındaki dönüşünü 687 günde tamamlayabilmektedir. Kızıl Gezegen Mars hakkında daha fazla bilgi edinmek ve Mars’sın özellikleri hakkında detaylı bilgi sahibi olmak için “Mars’ın Özellikleri” adlı yazımızı okuyabilirsiniz.
Jüpiter
Güneş sisteminin, Samanyolu Galaksisi’nin en büyük gezegeni Jüpiter‘dir. O kadar büyüktür ki, kütlesi Dünya’mızın kütlesinin yaklaşık 1300 katı kadardır. Jüpiter ile ilgili bir çok ilginç bilgi vardır. Bunlara tam olarak katı olmayıp gaz ve buzlardan oluşmasını ya da Güneş etrafındaki dönüşünü 12 yılda tamamlamasını örnek olarak verebiliriz. Buna karşı kendi etrafındaki dönüşü yani Jüpiter’in 1 günü 10 saat kadar sürmektedir. Jüpiter’in ilginçlikleri bununla da sınırlı değil. Daha fazlası için “Jüpiter Hakkında İlginç Bilgiler” yazımızı okuyabilirsiniz.
Satürn
Güneş’uzaklığı sebebiyle Satürn’ün sıcaklığı da çok düşüktür. -145ºC olan Satürn’ü diğer gezegenlerden ayıran özelliği halkaya sahip olmasıdır. Aynı zamanda bu halka Satürn’ün en belirgin özelliğidir. Aslında Satürn oldukça ilgin bir gezegendir. Nitekim yoğunluğu sudan az olan bilinen tek gezegendir. Bu özelliği ile hayretler uyandırdığından bahsedilebilinir. Öyle ki, Satürn’ü Dünya üzerinde bir okyanusa koyma şansımız olsaydı göreceğimiz şey Satürn’ün yüzüyor olacağıdır. Kendi ekseni etrafındaki dönüşü 10 saatte tamamlayan Satürn, Güneş etrafında ki turunu 29.5 yılda tamamlar.
Uranüs
Atmosferinde yoğun bir şekilde metan gazı bulunmaktadır. Bu sebeptendir ki uzaktan fotoğrafları mavi-yeşil renktedir. Aynı zamanda -190ºC olduğunu ve metan gazının patlama tehlikesi olduğunu unutmamak gerekir. Kim bilir Uranüs sıcak olsaydı uzaktan nasıl görünürdü. Kendi eksenindeki dönüşünü 17 saatte tamamlayan Uranüs, Güneş etrafındaki dönüşünü ise yaklaşık 84 günde tamamlayabilmektedir.
Neptün
Güneş’ten oldukça uzaktır. Bu sebeptendir ki yüzey sıcaklığı oldukça düşüktür. -200ºC yüzey sıcaklığına sahip olan Neptün, kendi eksenindeki dönüşünü 16 saatte yaparken, Güneş etrafındaki dönüşünü ise 164 yılda tamamlayabiliyor.
Gezegenlerin Boyut Sıralaması
