Ağrı kesici (analjezik) olarak binen bu ilaçlar hücre membranndaki fosfoipidlerin hasarlanması sonucu aktive olan araşidonik asit üzerinden siklooksijenaz basamagi ile prostaglandinlere dönüşmesi sonucu oluşan mediyatör yanıtı inhibe ederek etki gösterirler. Bu ilaçlarla ya ağrı duyusunu azaltarak ya da ağrıya sebep olan periferik etkileri azaltarak ağrı duyusunu önlemeye çalışırlar. Ağrı sonucunda birtakım nöromediyatörler tarafından oluşan enflamasyon durumları olur. Bu NSAİ’ların antienflamasyon etkileri 3 şekilde olur. Bunlar;
- Prostaglandinler; siklooksijenaz basamağını inhibe ederek prostoglandin sentezi azalır ve enflamasyon yanıt azalır.
- PMNL(polimorfo nüklear redüktaz) Aktivasyonunun inhibisyonu; enflamasyon sonucunda PMLN’ler aktive olur. Bunların aktive olması ise serbest O2 radikallerini, lipozomal enzimleri ve lipooksijenaz ürünlerini tetikliyor. Bu durumda NSAİ ilaçlarda hasar oluşmasın diye serbest O2 radikalleri ile etkileşiyor ve lipozomal membranı stabilize ediyor.
- Sitokinlerde etkileşme; hem prostoglandinlerin hem de lokositlerin gücünü azaltır. İnterlökin ve TNF-alfa ile doğrudan etkileşirler.
NSAİ grubu ilaçların antipiretik etkileri ise; enflamasyon ve enfeksiyon durumunda ateş yükselir. Çünkü; IL-Beta TNF-alfa… gibi sitokinlerin savunma hücreleri sistemi tarafından salınması nötrofiller gibi nöromediyatörleri buraya yönlendirir. Pirojenler kanda arttığı sürece gidip santralde bulunan termoregülatör mekanizmayı uyarır. Ve ateşimi yükselir. NSAİ’ler ile prostoglandinlerin salınımını inhibe ettiği için ateşimiz düşer.
Non-steroidal ilaçların kimyasal yapılarına göre sınıflandırılması
- Salisilatlar(Aspirin-sodyum salisilat)
- Paraaminofenol türevleri(asetaminofen(parasetamol-parol)- fenasetin)
- Pirazolan türevleri(aminopirin-fenil butazon)
- Fenil parapiyonik asit(Profen)türevleri(ibuprofen-napraksen)
- İndol türevleri(indometazin- tolmetin)
- Fenasetik asit türevleri(nabumetan- indometonin)
- Fenamik asit türevleri(flufenamik asit- etofenamat)
- Oksikanlar ve diğer ilaçlar(proksikam- teroksikam)
- COX-II selektif ilaçlar(selekoksib- valdeokoksib)