Arkeolojik bulgular, günümüzden 65 milyon yıl kadar önce dünyanın dinozorlara ev sahipliği yaptığını ortaya koyuyor. Yaklaşık 150 milyon yıl kadar dünya üzerinde yaşam süren dinozorlar, bizden 65 milyon yıl kadar önce yok oldu, yani nesilleri tükendi. (bknz: Dinozorların Nesli Nasıl Tükendi?)
Dünya üzerinden 850’den fazla dinozor çeşidinin gelip geçtiği düşünülmektedir. Bu canlılar arasında onlarca metre büyüklüğe kiloya ulaşanların yanı sıra, birkaç kilo olup 1 metreden kısa olanları da mevcuttu.
Dinozorların Bilimsel Sınıflandırması
Dinozorlar; hayvanlar alemi, kordalılar şubesi, omurgalılar alt şubesi, sürüngenler sınıfında yer almaktadır. Ayrıca bu sınıfın bilimsel adı Dinosauria‘dır.
Dinozorlar Alt Sınıfları
Tyrannosaurus Rex
Büyük ve keskin dişlere sahip ve kerten kaleyi andıran vücudu ile Tyrannosaurus Rex, dinozorlar arasından en çok bilinen ve en tehlikeliler arasında gösterilen dinozor türüdür. Ağırlıkları genellikle 6 ton ile 15 ton arasında değişmekteyken, boyları ise 4,5 metre ile 6 metre arasında seyretmektedir. Ortalama ömürleri 30 yıl olan bu tür, oldukça yırtıcı bir karaktere sahiptir. Büyüklüğünün yanı sıra gücü ve yırtıcılığı, onu oldukça tehlikeli bir hale getirmiştir. Saatte 27 kilometre hızlara ulaşabilen Tyrannosaurus Rex, avını azimle takip edebilecek kararlılığa sahiptir. Tyrannosaurus Rex, Latince “Kral” anlamına gelen “Rex” ile birlikte T-Rex şeklinde kısaltılmaktadır.
Ağzında 20 santimetre boyutlarında dişlere sahip olan bu dinozor, avını parçalama konusunda oldukça başarılıydı. Nitekim bunun bu şekilde olmasını sağlayan ve köpek balıklarında da aşina olduğumuz, dişlerde içe dönük yapı hakimdi. Şimdiye kadar bulunan kalıntılardan elde edilen sonuçlar, T-Rex‘in kurbanına dişlerini geçirip yırtarak yediği yönündedir.
Triceratops
Günümüzdeki gergedanları andıran görünümü ile bir başka dinozor türü olan Triceratops‘un, MÖ. 68 ile 65 milyon yıl kadar önce Kuzey Amerika’da yaşadığı düşünülmektedir. Boyları ortalama 3 metre olan bu canlıların kuyruk baş uzunluğu 9 metreyi bulabilmekteydi. Oldukça iyi birer koşucu olan Triceratops‘lar, saatte 32 kilometre hıza ulaşabilmekteydi. İlk fosil kaydı ise Campanian döneminden bir fosil bulunmaktadır. Bu canlıların ağız yapısı gagayı andırmaktadır ve başının üzerinde 2 adet boynuz bulundurmaktadır.
Giganotosaurus
Senomaniyen döneminde Güney Amerika bölgesinde yaşamış olan bu dinozor türü, Theropod cinsinde sınıflandırılmaktadır. En büyük etobur dinozorlar arasında gösterilmektedir. Tyrannosaurus rex ve Carcharodontosaurus‘tan biraz büyük, Spinosaurus‘tan ise küçüktür. Uzunluğunun 12-13 metre ve ağırlığının 6 ile 14 ton arasında değiştiği düşünülmektedir. Sürüler halinde avlanıyor olduğu tahmin edilmektedir. 50 kilometre/saat hıza ulaşabildiği düşünüldüğünde, oldukça iyi birer koşucu olduğu söylenebilir. Bu türün en eski fosil kaydı Cenomanian dönemine aittir.
Spinosaurus
Bilimsel adı Spinosaurus olan bu dinozor türü, 4 ile 7 metre arası boya, 16 ile 18 metre uzunluğa ve 7-21 ton ağırlığa ulaşabilmekteydi. Son arkeolojik bulgulara göre etçil dinozorlar arasında (ki bu dinozorlara Tyrannosaurus rex ve Giganotosaurus dahil edilmektedir) en büyük olan türdür.
İlk kez 1912’de Mısır’da Bahariye Vadisi’nde bulunan kalıntılar ile tespit edilen tür, daha sonra 1915’te Alman paleontolog Ernst Stromer tarafından şuan ki ismini almıştır. 100 milyon yıl kadar önce yaşadığı düşünülen Spinosaurus‘un en eski fosil kaydı Albian dönemine dayanmaktadır. Oldukça iyi birer koşucu olduğu düşünülmekte olan bu türün bireylerinin saatte 60-70 kilometre hızlara ulaşabileceği tahmin edilmektedir.
Velociraptor
Kretase döneminde yaşadığı tahmin edilen Velociraptor türü dinozor, 7 ile 15 kilo ağırlığında ve 2 metre uzunluğa sahip olabilmektedir. Diğer birçok dinozor türünden farklı olarak oldukça ufak olan bu canlılar, saatte 64 kilometre yol alabilmektedirler. Boynu bir kuğu gibi “S” şeklindedir. Birçok filme konu olmuştur. Avlanma psikolojilerinde grupça hareket ettikleri düşünülmektedir. Hızlı koşabilmesinin yanı sıra güçlü arka bacakları ile zıplama konusunda da oldukça başarılıdırlar. Bıçak gibi keskin dişlere sahiptirler. Velociraptor‘ların zekaları oldukça gelişmiştir. Hatta diğer birçok özelliklerinin yanı sıra zekası ile de tanınmaktadır. Bu türün, kuşların tarih öncesi akrabaları olduğundan bahsedilmektedir.
Bu Makalenin Devamı Gelecektir