Ayna Nöron Nedir?
İlk kez 1990 yılında maymunların taklit hareketleri Rizzolatti ve ekibinin dikkatini çekti. Bu sebeple maymunlarla ve insanlarla yapılan deneyler sonucunda fronto parietal bölgemizde ayna nöronlar keşfedildi. Yani ayna nöronlarla taklit etme becerilerimiz, hareketi anlama ve uygulamaya geçme yetimiz gelişir.
Ayna Terapi İlk Kez Ne Zaman Kullanıldı?
Nörolojik bozuklukların tedavisinde ayna terapi ilk olarak 1996 yılında Ramachandran tarafından tanımlanmıştır. Fantom ağrıyı azaltmak amaçla bunu kullanmamıştır. Daha sonra kompleks bölgesel ağrı sendromunda, el yaralanmaları sonrasında gelişen ciddi hiperestezinin duyusal redükasyonunda, serebovasküler olay (SVO)’a bağlı hemipleji gelişmiş hastaların hemiplejik taraf rehabilitasyonunda, periferik sinir hastalarının tedavisinde ve koordinasyon bozukluklarında da uygulanmıştır.
Ayna Terapisi Nasıl Uygulanmalıdır?
Ayna terapisinde amaç sağlam tarafın kullanılabilirliğini taklit yolu ile etkilenmiş elde daha az ağrı hissi ile uygulayabilmektir. Bunun için hasta aynanın önüne sağlam elini koyar ve etkilenmiş taraf gizlenen taraftadır. Bu şekilde uygulanırken hasta aynadaki görüntüye odaklanmalı ve motive yoluyla hareketleri sürdürmesi sağlanmalıdır.
Ayna Terapisini Kimler Uygulayabilir?
Ayna terapiyi çoğunlukla ergoterapistlerve fizyoterapistler uygulamaktadır. Bunun haricinde evde bir bakıcı veya aile bireyi ile birlikte de uygulanma ihtimali vardır. Ancak yapacak kişi her şeyi tam olarak anlamalı ve hastanın takibini yaparak terapist ile iletişimde olmalıdır. Çok ağır hastalarda ev uygulamaları çok yararlı olmayabilir.
Ayna Terapisinde Terapist Nasıl Olmalı ve Uygulama Nasıl Sürdürülmelidir?
- Terapist hastaya nörofizyolojik arka planı ve ayna terapisinin önerilen etkisini açık ve net bir şekilde açıklamalıdır.
- Hastaya ayna terapisi hakkında bilgi broşürü verilebilir.
- Hasta bu öğrenme sürecine dahil olmalı ve istekli olmalıdır.
- Ayna terapisi her zaman sessiz bir ortamda yapılmalıdır.
- Terapist ayna terapisi için hastaya kişiselleştirilmiş ev programı hazırlamalıdır.
- Ayna terapisinin ilerlemesi için bir ayna terapi günlüğünde belgelenmelidir. Bu günlükte günlük egzersiz sayısı, süre veya herhangi bir gözlem yer alabilir.
- Bir sonraki terapi seansında ayna terapisinin etkisinin yanı sıra uyarlamalar veya yoğunluğun değerlendirilmesi tartışılmalı ve ona göre uygulamada değişikliğe gidilmelidir.
Ayna Terapisinin Litaretürdeki Yeri Nedir?
Endikasyon, dozaj, sıklık ve ayar gibi çalışmaların bazı uygulamalarda değişkenlik göstermesi üzerine ayna terapisinin pratik uygulamasını tanımlayan çok az litaretür kaynak vardır. Çalışmalar hastalar açısından farklılık göstermektedir. Kişinin isteğine, potansiyeline ve aldığı motivasyon desteğine göre etkileri de şekillenmektedir. Ancak yapılan çalışmaların çoğunda olumlu sonuçlara ulaşılmıştır.