Ekmek Tüketimi
Ekmek, toplumumuzda oldukça sık tüketilen ve çoğu insanın hemen hemen her öğününde yer alan bir besindir. Bizler için ekmeği günlük beslenme alışkanlıklarımızın arasından çıkarmak oldukça zor. Peki gerçekten ekmeği hayatımızdan tamamen çıkarmalı mıyız? Ekmek, temel besin gruplarından tahıl ve tahıl ürünlerinin arasında yer alır ve vücudumuzun ihtiyacı olan karbonhidrat kaynaklarından biridir. Bu sebeple ekmek, beslenme alışkanlıklarımız arasında yer alıyorsa tamamen bırakmak yerine bazı önemli noktalara dikkat etmemiz yeterli olacaktır. Bu noktalar ekmeğin çeşidi ve miktarıdır. Bu durumda akıllara hangi ekmeği ne kadar tüketmeliyiz sorusu geliyor. Ülkemizde popüler ekmek çeşitleri; beyaz ekmek, tam tahıl ekmeği, kepek ekmeği ve çavdar ekmeğidir diyebiliriz. Toplumumuzda yapılan bir araştırmaya göre cinsiyet ve BKİ’den bağımsız olarak yetişkinlerin çoğunluğunun beyaz ekmeği tercih ettiği tespit edilmiştir. Obezite başta olmak üzere kalp ve damar hastalıklarından, bazı kanser türlerinden korunmada, diyabetin kontrolünde son derece önemli rol oynayan tam tahıl ekmek tüketiminin arttırılması için toplumun çok yönlü bilinçlendirilmesi gerektiği düşünülmektedir.
Beyaz Ekmek
Öncelikle ekmek seçimi yaparken beyaz ekmeği tercihlerimizin son sırasına atmamız gerektiğini net bir şekilde söyleyebiliriz. Çünkü beyaz ekmek, besin içeriği ve posa yönünden fakirdir ayrıca kan şekeri üzerinde de olumsuz etkileri olan bir ekmek çeşididir. Kan şekerimizi hızlı yükseltip hızlı düşürdüğü için çabuk acıkmamıza sebep olacaktır. Özellikle diyabet hastaları beyaz ekmekten uzak durmalılardır. Ancak bazı durumlarda yıllar boyunca edindiğimiz bu beyaz ekmek tüketme alışkanlığını birden bırakamayabiliyoruz. Bu gibi durumlarda eğer sağlıklı bir bireysek beyaz ekmek alımını kısıtlamaya gitmeli ve yanında protein içerikli alternatifler ( ayran, kefir, peynir, yoğurt) tüketmeye özen göstermeliyiz. Bu sayede beyaz ekmeğin kan şekeri üzerindeki olumsuz etkisi biraz olsun kırılmış olacaktır.
Tam Tahıl Ekmeği
Oldukça besleyici ve lif içeriği yüksek olan tam tahıl ekmeleri, B gurubu vitaminlerinden ve minerallerden de zengin olduğundan bu ekmek grubunun tercih edilmesi çok daha faydalı olacaktır. İçerisindeki yüksek posa oranı sayesinde hem bağırsak dostu hem de tok tutucu bir seçenektir. Fakat mide rahatsızlıklarınız varsa ve diyetisyeniniz tarafından posasız beslenmeye uygun görüldüyseniz tam tahıl ekmeklerinden kaçınmalısınız.
Kepek Ekmeği
Bir dönem oldukça popüler olan kepek ekmeği, tüketilmesinin herkes için faydalı olduğu düşünülen bir ekmek çeşididir. Kepek ekmeğinin faydaları olsa da bu ekmekten kaçınılmasını gerektiren özellikler de bulunmaktadır. Yüksek posa içeriğinden dolayı kabızlık sıkıntısı olanlarda tercih edilebilir bir seçenektir ayrıca tok tutucu etkiye de sahiptir. Ancak içinde bulundurduğu fitatlar sebebiyle bağırsaklardaki demir, kalsiyum ve magnezyum emilimini azaltır. Kansız (anemik) kişilere önerilmez.
Çavdar Ekmeği
Özellikle uzun süre tok tutmada etkili olan bol lifli çavdar ekmeği, beyaz ekmeklere göre 5te 1 oranda daha az kalori içerir. Kilo verme sürecinde oldukça mantıklı bir tercih olan bu ekmek, şeker ve kolesterol problemi olanlara da önerilmektedir. Kan şekerini dengede tutucu etkisiyle risk azaltılmış olur. Örneğin kinoalı tam çavdar ekmekleri hem diyetinizi çeşitlendirmek adına hem de besleyicilik sağlaması sayesinde öğünlerinizde tüketebileceğiniz farklı alternatiflerden biri olabilir.
Mısır Unu Ekmeği
Mısır unu, tuz, su karıştırılarak elde edilen genelde Karadeniz bölgesinde tüketilen bir ekmek çeşididir. Diğer ekmeklere göre fazla kalorilidir fakat besleyiciliği de yüksektir. Gluten içermediğinden dolayı çölyak hastaları rahatlıkla tercih edebilir.
Farklı Alternatifler Deneyebilirsiniz! Yumurta Ekmeği (Oppsie Ekmeği)
Yumurtadan ve peynirden elde edilen bu ekmek çeşidi normal ekmeklere göre oldukça düşük kalorilidir. Kilo verme süreçlerinde tıkandığımız ve zorlandığımız noktalarda kurtarıcı bir alternatif olacaktır.
Kaynakça
- Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi- yıl 2017, sayfa 72
