Stres
Çağımızın en önemli sorunlarından biri olan stres fiziksel ve ruhsal olarak tehdit algıladığımız herhangi bir şeyle başa çıkamama, gündelik veya travmatik yaşam sonucu içsel çatışmalarla kendini gösteren doğal bir reaksiyondur. Merkezi sinir sitemi, endokrin sistem aracılığı ile çeşitli uyaranlar iletilmesine ve hormonlar salgılanmasına neden olur.
Kalp çarpıntısı, gastrointestinal rahatsızlıklar, baş dönmesi, bulantı, isteksizlik, huzursuzluk, odaklanamama, uyku problemleri, aşırı yeme veya iştahsızlık gibi farklı belirtiler ortaya çıkabilir. Olumsuz yaşam koşulları, uyum sağlamada zorlanma, kent ve şehirleşme gibi çeşitli faktörler stres altında kalmamızı tetikler.
Stres ve Yeme Davranışı
Stres yaşamımız boyunca başa çıkmak zorunda olduğumuz ve olacağımız bir etkendir. Her insanın strese verdiği tepki farklıdır. Yeme davranışındaki değişimler incelendiğinde akut yüksek düzeyli stres halinde iştah bastırılır. Ancak uzun vadeli, daha az yoğun stres hali daha fazla yemek yememize sebep olabilir.
Beğenilen ve rahatlatan yiyecekler semptomları azaltabilir ancak lezzetli olan bu besinler fazla kalorili, sağlıksız, aşırı yağlı ve şekerli olması durumunda bedensel olarak bizi uzun vadede çöküşe götürebilir. Fazla, yetersiz, sağlıksız, dengesiz beslenmek obezitenin oluşmasına neden olabilir. Obezite geri dönülmesi zor ve yıpratıcı bir durumdur. Bu daha stres verici değil mi? -Direkt olarak stres obeziteye yol açabilir diyemeyiz, bununla ilgili yapılan araştırmalar sınırlıdır ancak her ihtimale karşı önlem almak gerekir.
Düzenli beslenme şekli ve düzenli egzersiz ile stresle başa çıkmak mümkündür. Peki beslenme şeklimiz nasıl olmalıdır?
- Güne iyi bir kahvaltı ile başlamak, protein ve lifli gıdalar almak vücudunuzu tüm gün zinde tutmanızı sağlar.
- Rafine şekerler yerine kompleks karbonhidratlar tercih edilerek, kan şekeri düzenlenebilir.
- Taze meyve ve sebze tüketmek içerdikleri vitamin ve mineraller sayesinde stresi büyük ölçüde önleyebilir.
- Triptofan mutluluk hormonu olan serotonin hormonunun öncüsü olan aminoasittir. Dolayısıyla stresi uzaklaştırır. Yağsız proteinler, yani hindi, yumurta, tavuk ve kurubaklagiller triptofan açısından zengin gıdalardır.
- Omega-3 yağ asitleri stres hormonunun yarattığı olumsuz etkileri ortadan kaldırmaya yardımcı olur. Somon, uskumru, ton balığı, ringa balığı ve sardalya gibi soğuk sularda yaşayan yağlı balıklarda bol miktarda omega 3 bulunur.
- Bol bol su tüketin. Susuzluk gerginlik ve sinirlilik hali yaratır. Su içmek strese bağlı toksinlerin atılmasını kolaylaştırır.
- Bitter çikolata kortizol gibi stres hormonlarını azaltır. Kakaoda bulunan antioksidanlar kan basıncını düşürmeye yardımcı olur.
- Sinir sisteminin çalışmasında etkin B vitaminleri, magnezyum ve biotinden zengin besinlerin (tam tahıl ürünleri, koyu yeşil yapraklı sebzeler, ceviz, badem, fındık gibi yağlı tohumlar vb.) tüketilmesi stresi azaltır.
