“Aşk, evlilikle tedavi edilen geçici bir hastalıktır.” -Ambrose Bierce
Aşık olmak, neredeyse tüm vücut sistemimizi değiştiren, bir nevi ayarlarımızla oynayan dolambaçlı bir süreçtir. Kimine göre ise geçici bir hastalık…
Tarih boyunca aşkın tanımı kişiden kişiye değişti, biçimlendi. Kimine göre midede kelebekler uçurur, kimine göre baş döndürür, kimine göreyse kalpte derin bir sızıdır.
Bu belirtilere ek olarak;
- Hızla çarpan bir kalp
- Terleme
- Uykusuzluk
- Duygusal bağımlılık
- Sürekli takıntı halinde aşık olunan kişiyi düşünmek
- Onu sahiplenmek
- Yüksek enerji hissi
Bunlara kısaca aşkın yan etkileri diyebiliriz, tıpkı her bağımlılığın sahip olduğu gibi. Beynimize sormak gerekirse, aşık olmak bağımlılıktır, bilinçsizliktir ve sadece ama sadece beyinde olup biter, tıpkı diğer hisler gibi. Hiç kimse bilinçli olarak aşık olmaz ve aşık olmanın o tatlı ilk evresinde sağlıklı kararlar alamaz.
Bunun önemli ve geleceğimizi etkileyecek bir karar olduğunu düşündüğümüzde serebral korteksin işe el atacağına inanmak isteriz. Lakin gerçek şudur ki, bu korteksimiz çok sonradan, bir nevi iş işten geçtikten sonra olaya dahil olur! Kısacası bu süreçte birinden mantıklı düşünmeyi istemek beyhudedir
Aşk, Bağımlılıktır!
Yapılan araştırmalar gösteriyor ki, tutkuyla aşık birine aşık olduğu kişinin fotoğrafı gösterildiğinde, beynin serebral korteksinin altında yer alan bölümde gözle görülür bir hareket göze çarpar. Fonksiyonel MRI ve PET incelemeleri ile elde edilen bu bulguların, madde bağımlıları ve obsesif kompulsif bozukluk (serotonin seviyesi açısından) ile benzerlik gösterdiği gözlemlenir. Bu aktivite, beynin mutluluk veren ödül sisteminin çalışmasıdır. Bu ödül sisteminin, hayatımıza ne kadar etki ettiği göz ardı edilemez bir gerçektir.
İşte tam da bu nedenle ayrılık ve reddedilme sonrası çekilen ciddi sıkıntılar, beynin ulaştığında mutluluk vereceği şeye ulaşamaması sonucu hissetiği öfke ve diğer duyguların sonucudur.
Serebral Korteks Devreye Ne Zaman Giriyor?
Aşkın zirvede olduğu zamanları uyumlu bir şekilde atlattıktan sonra, sevdiğiniz kişiden alınmış bilgiler işlenmeye başlanır. Onu hissetmiş, kokusunu almış ve görmüş olursunuz. Serebral korteksteki bu duyusal bilgiler hızla kaydedilir.
Beyin hareketleri ve hormonlar testosteron, kortizol normale döner. Çiftler daha sağlıklı düşünmeye başlar. Şimdi, beyin ilk zamanlardan tamamen farklıdır. Birbirlerinin resimlerini gördüklerinde aktif olan VTA bölgesi aktif değildir yalnızca. Beyin sapına yakın ve annelik ve koruma içgüdüsünün olduğuna inanılan ‘ventral pallidum’ bölgesinde de hareket gözlemlenir.
İşte bu evre artık çok daha farklı ve “güvenli” bir evre başlangıcıdır.
Bu evreye sağ salim ulaştıysanız, büyük bir duygusal karmaşadan sıyrılmış ve nihayet sağlıklı kararlar alabileceğiniz aşamaya varmış sayılırsınız. Sonrası artık “bilinçli” sizin ellerinizde.