Zombi Yangınlar

Kuzey yarım kürenin en uzak kuzey ormanlarında bir önceki sene yanan ormanların bulunduğu bölgelerde tekrar ortaya çıkan yangınlar bilim insanlarının dikkatini çekti. Küresel ve iklimsel zarara yol açan bu yangınların önüne geçilmesi için yangının kaynağı araştırıldı. Bölgeyi incelemek amaçlı bilgisayar algoritması oluşturulan bölgede herhangi bir insan etkisi veya yıldırıma rastlanılmadı. Bu nedenle kıştan kalan bir yangındır düşüncesi doğdu.

İklim bombası olarak da anılan “Zombi Yangınlar” tahmin edildiği üzere bir önceki sene yanan yangın yarasında veya yakınlarında kıştan sağ çıkarak ilkbaharda tekrar oluşan yangınlardır. Sönmüş yangınların yeniden alevlenmesiyle ortaya çıkan zombi yangınlarının son zamanlarda neredeyse 40 kat arttığı görülmektedir. Kuzey Kutup dairesindeki 2002 ve 2018 yılları arasında toplam yanan alanın sadece %0,8 ‘inden sorumlu olan bu yangınlar, 2019 yılında %38 oranına yükselmiştir.

Haziran ve Temmuz 2019’da dünyanın dört bir yanındaki sıcaklıklar son derece artmış ve  rekor seviyelere yükselmiştir. Sıcaklıklar sonucunda Kuzey Kutup dairesinde 100’den fazla orman yanmış ve 244 megaton karbondioksit salmıştır. Bunun sonucunda Sibirya, Alaska, Grönland ve Kanada’ da milyonlarca hektarlık ormanı yok etmiştir.

Zombi Yangınlar Kıştan Nasıl Sağ Çıkabilmektedir?

Öncelikle yangınların kışın sağ çıkabilmeleri için sıcak ve derin yanması öne sürülüyor. Yüzeyde söndürülen yangınların bazıları hala gizlice yer altında turba ve metanla beslenerek yanmaya devam eder.

Kar altındaki oksijen seviyelerinin düşük olması, düşen yağmur damlaları ve karın önemsiz etkisi,  kışı geçiren yangınların yavaşça yanmasına devam etmesini sağlar. Ancak ilkbaharda kar eridiğinde ve kuru koşullar geldiğinde yangınların yeniden alevlendiği belirtiliyor.

İklim krizi, dünyanın ısınması, sıcaklıkların artması, yazların aşırı sıcak ve kurak geçmeye başlaması zombi yangınlarını arttırıyor. Bilim insanları zombi yangınlarıyla mücadele etmeninin klasik orman yangınlarını söndürmekten daha zorlu olduğunu dile getiriyor. Greenpeace koordinatörü Ekaterina Grudinina’ya göre turba ve metan bataklığı söndürmek oldukça zor bir iş.

Kaynaklar:

1. https://www.nationalgeographic.com/environment/article/zombie-fires-in-the-arctic-are-linked-to-climate-change
2. https://www.newscientist.com/article/2278118-zombie-fires-in-alaska-and-canada-may-be-becoming-more-common/
3. https://medium.com/sentinel-hub/zombie-fires-in-the-arctic-clickbait-or-real-a3eec97a70be