Kime Obez Denir?
Beslenme ve diyetin temelindeki asıl denklem alınan enerjinin verilen enerjiden az olması durumunda kilo kaybı, aksi durumda kilo kazanımı, denge durumunda ise mevcut kilonun korunmasıdır. Bu enerji dengesindeki bozulma veya aksama sonucu ortaya çıkan çağımızın en büyük problemine ise obezite denir.
Obezite; psikolojik, çevresel ve genetik kökenli, birçok faktörden etkilenen kronik bir hastalıktır.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından; ”Sağlığı bozacak ölçüde, vücutta anormal veya aşırı yağ birikmesi ” olarak da tanımlanır.
Obeziteyi saptamakta birçok yöntem kullanılmaktadır. Bunlardan ilki; erkeklerde mevcut olan vücut yağ oranının (%15-20) %25’e, kadınlarda mevcut olan yağ oranının (%25-30) %30 ve üzerine çıkmasıdır. Ancak vücut yağ oranını ölçmek zahmetli ve ulaşılabilirlik açısından kısıtlı olduğundan Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından Beden Kitle İndeksi (BKI)‘ne dayanarak yapılmaktadır. Bakınız; www.bilimvetekno.com/fast-food-tuketimi-ve-beden-kitle-indeksi
Bedendeki toplam yağ kadar, yağın dağılımı da önemlidir. Yağın, bedenin alt bölümünde toplanması Jenosid, üst bölümünde toplanması Android şişmanlık olarak belirlenmiştir. BKI 25; Bel çevresinin erkekte 94 cm, kadında 80 cm olmasına karşılık gelirken normal sayılmaktadır. BKI 30; Bel çevresinin erkekte 102 cm, kadında 80 cm üzerinde olması bir ya da birden çok kardiovasküler risk faktörleriyle ilintilidir. Triseps deri kıvrım kalınlığının erkeklerde 23 mm, kadınlarda 30 mm üstünde olması şişmanlığın belirtisidir. Bel/Kalça oranı erkekte 1.0, kadında 0.8‘in üstünde olması da şişmanlığın belirtisidir.
Şişmanlık birçok riski de beraberinde getirmektedir; Elli yaşlarında bir kimsenin olması arzu edilen ağırlığına 25 kg kadar eklenmesi, beklenen yaşam süresini şişman olmayan bir kimseninkinin yarısına indirmektedir.
Ülkemizde yapılan çalışmalarda kan kolesterolü özellikle LDL- kolesterol (oksidasyonu sonucu olumsuz etkiler yaratan kolesterol çeşidi) şişmanlarda normalden daha yüksek, koroner kalp hastalığını önleyici HDL- kolesterol ise düşüktür. Hipertansiyonlu oranı da şişmanlarda daha yüksektir.
Peki Şişmanlık Nasıl Önlenir?
Şişmanlığın önlenmesindeki en önemli hususlar; Bireyin diyeti harcadığı enerjiden daha az enerji sağlamalıdır. Protein, vitamin ve mineralden yeterli olmalıdır. Fiziksel hareketlerle enerji harcaması arttırılmalıdır. Bakınız; Sağlık İçin İyi Beslenme
Yani sağlık için esas anahtar her zaman bedenimizin ihtiyacı kadar besin ve harekettir. Unutmayın ki denge; sizsiniz.
Sağlıkla kalın…
Kaynakça
- Prof. Dr. Ayşe Baysal /Beslenme Kitabı/Hatiboğlu Yayınları/17. Baskı
- Türkiye’ye Özgü Beslenme Rehberi (TÖBR 2015)
