Yaşlanmayı önlemek ve geri çevirmek binlerce yıldır insanlığın en büyük arzusudur. Böylece daha genç, sağlıklı ve uzun bir yaşamın olabileceğine inanılmıştır. Binlerce yıl gençlik pınarı arayışı ile insanlar umutlarını yaşatmışlardır. Acaba binlerce yıldır aranan gençlik pınarı hücrelerimizin tam içinde, DNA’nın uçlarında gizlenmiş olabilir mi? Bu sayede yaşlanmayı bir hastalık olarak tanımlayıp onu tedavi etmeye yaklaşmış olabilir miyiz? Bu soruların ikisine de telomer biyolojisi oldukça olumlu yaklaşımlar getiriyor.
Telomer Nedir?
Telomer her bir DNA sarmalının ucunda bulunan ve kromozomları koruyan parçalardır. Tıpkı ayakkabı bağcıklarının ucundaki plastik parçalara benzerler. Vücudumuzdaki tüm hücrelerdeki DNA sarmallarının ucunda bulunurlar. Her hücrede 23 kromozom çifti olduğundan, her hücrenin 92 telomeri vardır.Hücrelerimiz bizi genç ve sağlıklı tutabilmek için her bölündüğünde, telomerler sürekli kısalır.Başka bir tanımla “Telomer, ökaryotik doğrusal kromozomların uçlarında bulunan, herhangi bir gen kodlamayan, özelleşmiş heterokromatin yapılarıdır”. Telomerlerin varlığı, kromozomların uçlarının rastgele çift zincir DNA kırılmalarından koruyarak istenmeyen kromozom uçlarının birleşmesinden ya da kromozomu nükleolitik parçalanmadan korur. Kromozomların bu fiziksel korunmasının dışında, ökaryotik telomerleri, kromatin organizasyonu, kromozomların replikasyonu ve hücre çoğalması gibi önemli hücresel görevleri vardır.
Yaşlandıkça Telomerlerimize Ne Olur?
►Her hücre bölünmesinde, her kromozomun uçlarındaki telomerlerden 25-200 arası baz yitirilir.
► Hücre bölünmesi sırasında telomer kısalmasına katkıda bulunan iki temel etken şunlardır:
– DNA eşlenmesi sırasındaki “uç eşleme sorunu”: Her hücre bölünmesinde yaklaşık 20 bazın kaybedilmesine yol açar.
– Oksidatif gerilim (stres): Her hücre bölünmesinde yaklaşık 50-100 arasında bazın kaybedilmesine yol açar. Vücuttaki oksidatif stres miktarının beslenme, sigara ve stres gibi yaşam tarzına bağlı etkenlere bağlı olduğu düşünülüyor.
►Telomerler çok kısaldığında, kromozom artık eşlenemeyeceği bir “kritik uzunluk”a erişir.
►Bu “kritik uzunluk” hücrenin apoptosis (programlanmış hücre ölümü) adlı süreçle ölmesini tetikler.
Telomer Tedavisi Nasıl Yapılır?
Son yıllarda yaşlanma hastalıklarını tedavi etmek yerine yaşlanmanın kendisinin tedavi edilmesine yönelik yepyeni bir anlayış gelişmektedir. Telomerleri uzun tutmak, hatta yeniden uzatarak daha sağlıklı, genç ve uzun yaşam mümkün olacak gibi görünmektedir. Bu yüzden telomer tedavisi son zamanların gündemdeki reverse aging yaklaşımlarının başında gelmektedir.
Reverse aging’e temel olan telomer tedavisi 4 aşamadan oluşur.
- Life Length Telomer Analiz Testi (TAT) ile biyolojik yaşın saptanması telomer tedavisinin 1. aşamasını oluşturur.
- Doktorunuz tarafından yaşlanma hızınıza ve yaşlandırıcı sebeplerininize uygun olan tedaviler, beslenme ve egzersiz programaları belirlenir, bu da telomer tedavisinin 2. aşamasıdır.
- TA-65 besin desteğinin yanısıra gerekli olabilecek diğer besin desteklerinin de telomer tedavi programına doktorunuz tarafından eklenmesi 3. aşamadır.
- 1 yıllık bir programın sonunda, Life Length Telomer Analiz Testi’nin tekrarlanarak elde edilen reverse aging (gençleşme) etkisinin ve telomer tedavisinin sonuçlarının analiz edilmesi son aşamadır.
Telomer tedavisi ile genç kalabilmek ve hatta genç, fonksiyonel hale gelebilmek hedeflenir. Burada kullanılabilecek en temel yardımcılardan biri de TA-65 besin desteğidir.
