Yali’nin Sorusu Nedir?
Yali’nin sorduğu soru şu: “Beyaz adamın bu kadar çok kargosu varken, biz Yeni Ginelilerin niye bu kadar az?” Dünyanın farklı bölgelerindeki farklı halklar için tarihin çok farklı biçimde geliştiğini hepimiz biliyoruz. Bu farklılıkların nedeni ne? Niye her topluluğun gelişme hızı farklı? Günümüzde de durum aynı. Bir Afrika ülkesine gittiğimizde, evlerin hâlâ daha ilkel malzemelerle inşa edildiğini görürüz ama bir Avrupa ülkesine gittiğimizde daha modern ve yenilikçi yapılarla karşılaşırız. Peki bu iki coğrafi bölgede şartların ve gelişmişliğin aynı olmamasının sebebi nedir?
Jared Diamond kitabında soruya bu şekilde cevap verir:
”Yali, senin halkının modern teknolojiyi geliştirememesinin nedeni beceri eksikliği değildi. Yeni Gine’nin çetin ortamına hükmetmeleri için gereken hünerlere sahiptiler. Aslında sorunun cevabı tamamen coğrafyada yatıyor. Eğer senin halkın benimkinin sahip olduğu coğrafi avantajlara sahip olsaydı, helikopteri icat eden belkide siz olurdunuz.”
