Sirtuin Gen Ailesi
Genomik dizilenmesi 10. Kromozomu referans alarak belirlenmiştir. İlk mayada (Saccharomyces cerevisiae) keşfedilmiştir. Sirtuin, protein ailesinin bir üyesini kodlar ve NAD+ bağımlı sınıf III deasetilaz enzimler olarak bilinen bir gen ailesidir. Maya SIRT2 proteine homolog olur. Sirtuin ailesinin üyeleri bir sirtuin çekirdek alanı ile karakterize edilir ve dört sınıfta ayrılır. İnsan sirtüinlerinin fonksiyonları, henüz belirlenememiştir fakat bu genleri çeşitli hastalıklarda rolü olduğu düşünülmektedir, üzerinde birçok çalışma yapılmıştır. Yayımlanmış çalışmalarda bu genlerin yani sirtuinlerin; tip 2 diyabet, obozite, yaşlanma, kanser ve çeşitli nörodejeneratif örneğin; Multiple Sklerozis gibi hastalıkların tedavisinde önemli rolü olduğu düşünülmektedir.
Maya sirtuin proteinlerinin, epigenetik gen sessizliğini düzenlediği ve rDNA’nın rekombinasyonunu baskıladığı bilinmektedir. Epigenetik hakkında ufak bir bilgi vermek gerekirse;
“DNA dizisindeki mutasyonlardan kaynaklanmayan ama aynı zamanda ırsi olan, gen ifadesi değişikliklerini inceleyen bilim dalıdır. Kısacası; ırsi olup genetik olamayan fenotipik varyasyonları inceler.”
Epigenetik hakkında daha detaylı bilgi için; Epigenetik Nedir? yazısına göz atabilirsiniz.
Mayalarda keşfinden sonra birçok çalışma yapışmıştır. Özellikle sirke sineği, maya, solucan gibi model organizmalarda yaşamı uzattığına dair bilgiler kaydedilmiştir. Sirtüinlerin bu bigiler üzerine çalışılan bir başka konu ise Alzheimer, SIRT1 geninin aktifleştirilmesi ile hastalığın iyileşme sürecine girdiği tespit edilmiştir. Multiple Sklerozis hastalığı üzerine yapılan çalışmalarda ise SIRT1 genlerinin bir çoğunun ifade düzeylerinin kontrol grubuna nazaran hastalarda düşük olduğu tespit edilmiştir.
Sirtuin geninin hayvanlarda üreme kapasitelerinde de rolü olduğu düşünülmektedir.
SIRT1 kas liflerinde artan oksijen tüketimine, oksidatif fosforilasyon ve mitokondriyal biyogenesise sebep olan mitokondriyal işlevi ve homeostasisi de düzenlemektedir.
