Sepsis Nedir?
Sepsis mikroorganizmaların kanda bulunması ve ilerledikçe septik şok ile ölümcül sonuçlar doğurabilecek bir hastalıktır. Bakteriyemi ile karıştırılmamalıdır. Bakteriyemi herhangi bir hastalık sebebiyle kana geçici olarak mikroorganizma karışmasıdır. Sepsis ise kanda sürekli olarak mikroorganizma bulunmasıdır ve organ yetmezliklerine de sebep olabilir. Asıl dikkat edilmesi gereken nokta ise sepsis vakalarının bir türlü teşhis edilememesidir. Kana bakteri veya toksin karışması ile oluşan sepsis vakalarının sadece %50 sinde enfeksiyon etkileri tespit edilebilmektedir.
Sepsis Neden Olur?
Sepsis vakalarının %40 ının Akciğer enfeksiyonu ile başlamasıyla birlikte idrar yolları enfeksiyonunun da önemli bir etken olduğu bilinmektedir. Derideki bir yaradan mikrop kapma nedeniyle enfeksiyon oluşumu, bir apsenin patlayarak kana karışması hatta diş iltihabı dahi sebep olabilir. Ağır ameliyatlardan, organ nakillerinden veya kemoterapide bağışıklık sisteminin zayıflaması halinde enfeksiyon bütün vücuda yayılabilir. Bakteriler kana karıştıktan sonra organlara etki etmeye başlar. Tabi bu farkedildiğinde vücudumuzdaki bağışıklık hücreleri yoğun miktarda TNF-Alfa ve IL-1 gibi uyarı maddeleri ile reaksiyonu kontrolden çıkartır. Akyuvarlar ise lökosit salgılar. Fakat bunlar aynı zamanda tüm vücuttaki damarları tahrip eder ve damarlar genişler. Buna bağlı olarak kan basıncı düşer ve kalp bunu artırmak için daha çok çalışmaya başlar, nabız yükselir, dolaşım sistemi çöker ve septik şok görülür. Organlara oksijen ulaşamaz ve hasta yaşamını yitirir.
Sepsis Belirtileri Nelerdir?
Ateş, üşüme, vücut ağrıları, mide bulantısı, kusma, baş dönmesi ve sersemlik hissi gibi belirtileri vardır.
Hastalığın; sepsis, ciddi sepsis ve septik şok olmak üzere 3 aşaması vardır. İlk aşamada 38,5 dereceden yüksek ya da 35 dereceden düşük vücut sıcaklığı, 90 dan fazla nabız sayısı, dakikada 20 den fazla solunum sayısı gibi belirtiler görülür. İkinci aşamada bu belirtilerin yanı sıra idrar azalması, ciltte lekeler, zihinsel işlevlerde ani değişiklikler, solunum güçlüğü ve anormal kalp ritmi ortaya çıkar. Son aşama olan septik şokta ise ek olarak kan basıncı aşırı düşer. Yaygın enfeksiyon tüm vücuttaki ince damarlarda pıhtılaşmaya sebep olarak tıkanmasına ve organ yetmezliği veya kangrene sebep olabilir. Sepsisi olan hastaların %15 i, ciddi sepsis ve septik şokta olan hastaların ise %50 si hayati risk taşımaktadır.
Sepsise Yardımcı Faktörler
- İmmun sistemde eksiklik
- Hastanede(enfeksiyonlu ortam) uzun süre kalınması
- Diabet, siroz, neral yetmezlik gibi hastalıklar
- Steroid tedavisi ve kemoterapi
- Yaşlılık
Sepsis Nasıl Tedavi Edilir?
Klinik ve mikrobiyolojik hem hızlı hem de dikkatli incelenmesi gerekir. Daha sonra geniş spektrumlu antibiyotik tedavisine başlanır. Hasta şokta ise kan dolaşımının düzenlenmesi, sıvı verilmesi ve yapay solunum gibi yoğun bakım programı uygulanır.
Fakat tabi ki herhangi bir belirti görüldüğünde doğrudan doktora başvurulmalıdır ve onun teşhisine göre tedaviye başlanmalıdır.
