Romatoid artrit (RA) hastalarının çeşitli nedenlerden dolayı stabil ve sağlıklı bir diyet almaları gerekmektedir. Hastalar kronik ağrıları ve iltihapları nedeniyle bunalmaya, yetersiz beslenmeye eğilim gösterebilmekte veya tıbbi komplikasyonlar geliştirebilmektedir.
Romatoid Artrit Nedir?
Romatoid artrit, gözler , akciğerler, kalp gibi organları ve sinovyal eklemleri etkileyebilen sistemik bir rahatsızlıktır.
Genellikle el ve ayaklardaki küçük eklemler etkilemektedir. Ancak nadir de olsa kalçaları ve omuz eklemlerini de etkileyebilmektedir. Her iki el gibi aynı anda, genellikle simetrik olarak (vücudun her iki tarafında) birkaç eklem etkilenebilmektedir.
Romatoid Artrit Hastalarında Kötü Beslenme
RA’lı hastalar çoğu zaman birçok nedenden dolayı yetersiz beslenme riski altında bulunmaktadır. Her şeyden önce, kilo kaybı RA hastalarında sık görülen bir semptom olarak kabul edilmektedir. Bu otoimmün hastalığın, metabolik hızda bir artışa neden olan inflamatuar tepkiler üretmesi nedeniyle oluştuğu düşünülmektedir. Bu durum, vücudun normalden daha fazla kalori yakması anlamına gelir, bu da kilo kaybına neden olabilmektedir. Bu tür kilo kayıpları hastada bazı yetersizliklere ve sağlığın bozulmasına neden olabilmektedir.
İkincisi, metotreksat adı verilen ortak hastalık modifiye edici antiromatizmal ilacı ( DMARD ) alan birçok hastanın , bazı vitamin ve minerallerde eksiklik oluşturduğu bilinmektedir. Birçok RA ilacı, mide ülseri ve yemeyi zorlaştırabilecek diğer sindirim sorunları gibi yan etkiler oluşturabilmektedir. Kilo kaybı ile birlikte bu koşullar, hastalarda yetersiz beslenme problemlerini daha da arttırmaktadır. RA’daki en yaygın besin eksikliklerinden bazıları şunlardır:
- B6 Vitamini
- B12 vitamini
- C vitamini
- D vitamini
- E vitamini
- Kalsiyum
- Folik asit
- Magnezyum
- Selenyum
Bu vitamin ve mineraller bakımından zengin içeriği bulunan uygun bir diyet uygulanması hastaların sağlık durumunun stabilliği için oldukça önemlidir.
Son olarak, birçok RA hastası, kalsiyum ya da D vitamini eksikliğinden kaynaklanan halk arasında kemik erimesi olarak da bilinen osteoporoz geliştirme riski taşımaktadır. RA hastaları bu potansiyel riskin farkında olmalı ve diyetlerinde bu potansiyel eksiklikleri toparlayacak şekilde düzenlemelidir.
En Etkili Romatoid Artrit Diyetleri
Paleo Diyeti
Ayrıca “mağara adamı diyeti” olarak da bilinen paleo diyeti en doğal içerikli diyetlerden biridir. Tüketilen yiyecekler arasında et, meyve ve sebzeler bulunur. İşlenmiş gıdalar ve ekili tahıllar yenilmez. Bu diyet çok fazla meyve ve sebze içerdiğinden, RA için bir diyet olarak önerilmektedir. Bununla birlikte, iltihaplanmaya neden olabilecek kırmızı eti de içerdiğinden öncelikle doktor ile görüşmek ve diyeti doktor onayında uygulamak gerekmektedir.
Akdeniz Diyeti
Akdeniz diyeti, insanların Akdeniz bölgesinde tarihsel olarak yedikleri yiyecekleri kullanır. Bu diyet, antienflamatuar olduğu düşünülen bazı yiyeceklerden oluşmaktadır. Esas olarak meyve ve sebzelerden oluşmakla birlikte, Akdeniz diyeti aynı zamanda çok miktarda kepekli tahıllar ve sızma zeytinyağı içerir. Ayrıca protein için kırmızı et yerine daha çok yağlı balıklar tercih edilir.
Glutensiz Diyet
Çölyak hastalığı, gluten tüketimi sonucu iltihaplanmaya neden olan bir diğer otoimmün hastalıktır. Gluten buğday, arpa ve çavdar gibi bazı tahıllarda bulunur ve çölyak hastalığı bulunan bireyin diyetinden çıkarılır.
Çölyak hastalığı olan birçok kişi ağrılı eklemler, yorgunluk, depresyon ve anemi gibi RA semptomlarına benzer semptomlar da yaşar. Glutensiz diyet uygulayan birçok RA hastası iltihaplanmada bir azalma olduğunu bildirmiştir.
Otoimmün bozukluğa sahip olmak başka birine sahip olma olasılığını artırdığından, RA tanısı almışsanız çölyak hastalığı için de test yapılması önerilmektedir.
Sağlıklı bir RA diyeti için akılda tutulması gereken bazı genel ipuçları:
- Çoğunlukla meyve ve sebze yemeye çalışın.
- Sağlıklı, kepekli tahıllar, kurubaklagil tüketimini arttırın.
- Düzenli ve orta derecede egzersiz yaparak diyetinizi dengeleyin.
- Et gibi işlenmiş veya kimyasal koruyucu maddeler içeren yiyeceklerden kaçının.
- Rafine şeker tüketimini azaltın.
- Sağlıklı yiyeceklerin tadını çıkarın.
