BilimGenelMakalelerUzay

Referans Noktasına Göre Zaman

Google News Abone Ol

Zaman kavramını ilk olarak kelime manası olarak açıklayalım. Felsefecilere  göre zaman kavramı oluş, gelip geçiş,değişmedir .Bu  kavram fiziğin getirdiği açıklamalara göre saat ölçüsü ya da bir şeyi aynı anda olmasını engelleyen olarak tanımlamaktadır. Ancak bu açıklamalar zaman kavramının izahını kesin ölçüde yapamamıştır.

İlk Zaman Kavramı

Zaman kavramı ilk olarak insanlar için güneşin doğuşu ve batışı şeklinde başladı. Gece ve gündüz sürelerini bularak buna zaman kavramı adını verdik. Geçmişten günümüze nelerin değiştiğini de yine bu zaman kavramıyla açıklamayı seçtik. Zamanı yani dünyanın güneşin etrafında dönmesiyle yıllara aylara günlere saatlere dakikalara ve hatta hatta saniyelere bölerek bu kavramı genişlettik.

Zaman geçmişe doğru ve bunun tam tersi olan geleceğe doğruda sonsuz derecede uzanır. Eski zamanda yaşayan bilim insanları zamanı bir sembol olarak ifadesinin anlamamıza daha çok yardımcı olacağını düşünerek açıklama getirmeye çalıştılar. Kimilerine göre çembersel,kimilerine göre doğru olarak ifade edilir. Bu semboller birbirinden bağımsız olarak gözükse de ortak bir özelliği vardır. O da sürekliliği zaman sarmal ya da doğru şeklinde sonsuza kadar uzanır.

4.Dördüncü Boyut: Zaman

Fizikçiler tarafından söylenen boyutlar en, boy ve derinliktir. Einstein açıklamaları ile 4.boyut olarak zaman kavramını görmekteyiz.Bu boyutlarda çeşitli olarak hareket edebilme yeteneğimizin olması vasıtasıyla zamanda bir boyut olduğundan ileri ve geri şekilde hareket edebileceğimiz ön görülmektedir.

Zaman kavramının önemi Einstein ile başlamıştır. Einstein’dan önce Newton’un açıklaması doğruluğunu sürdürmekteydi. Newton’a göre zaman herkes ve heryer için sabittir. Değişmeyen mutlak bir yapı olarak tanımlamış ve uzay- zamanı ayrı ele alarak evrenin her noktasında eşit olarak kabul etmişti. Ancak Einstein açıklamalarına göre bu tam tersi bi olaydı. Eisntein’e göre zaman görecili yani kişiden kişiye fark yaptığıdır.

Einstein izafiyet teorisini ortaya atarak bir örnekle bunu pekiştirmiştir. Örneğin bir adam güzel bir kadının yanında 1 saat geçirse bu ona  dakika gibi gelecektir. Aynı şekilde adamı bir ateşin üstüne 1 saat koysanız bu ona 10 saatmiş gibi gelecektir sözü ile aslında kişiden kişiye değişimin en güzel örneğini vermiştir. Bir diğer konu ise Einstein anlattığı ikizler paradoksu konusudur.

Zaman gözlemci ve hareket edene göre değişim göstermektedir. Bu paradoksu bilim insanları 1925 yılında yaptığı bir buluşla destekledi. Bir atom saati bir jet uçağa ve yerde sabit bir şekilde konulmuştur. Ve jet uçak ışık hızına yakın bir hzıla hareket ederken atom saati ona göre bir zaman çıkarırken, yerdeki saat iste durgun bir şekilde saati hesaplamıştır.

Sonuç olarak ışık hızına yakın giden jetteki saat daha yavaş ilerlerken yerdeki saat daha hızlı bir şekilde ilerlemiştir. Yine bu örneği Ensitein örneği ile bağdaştırabilir. .  İkizlerden biri ışık hızında 6 yıl geçirirken, dünyadaki kardeş 10 yıl geçirmişitr.Işık hızında hareket edildiğinde zaman kavramı nasıl olur henüz bu sorunun cevabı yok,çünkü daha ışık hızına çıkamadık ya da böle bir jet keşfedemedik.

Evren Ve Zaman Kavramı

Evrende değişmeyen tek şey ışık hızıdır. Bu yüzden dünyada ve dünya dışında zaman kavramının asıl bağlamı ışık hızı olarak görülmektedir. Örneğin güneş ve dünya arasındaki uzaklık atronomik birim ile ifade edilir.( 1AB=  149,6 milyon km) Buda 1AB olarak ölçülür. Aslında bunun sebebi uzay zaman referansında güneş ve dünya uzaklığını referans noktası almamızdan kaynaklıdır. Bu şekilde bakarsak güneş ışıkları bize yani dünyamıza 8 dakikada gelir. Yani aslında biz 8 dakika öncesini görmüş oluruz.

Örneğin güneş saat 1 gibi yok olsa ışık gelmese biz buna biri sekiz geçe fark edeceğiz. Çünkü aradaki mesafe fazladır. Bunun gibi ışık yılı olarak adlandırdığımız yapı ise daha uzun mesafeleri adlandırmak için kullanılmıştır. Bunun daha ötesinde ise parsek kullanılmıştır.

Mesafe artıkça buna bağlı olarak zaman birimi ortaya çıkmıştır. Yani dünyadan baktığımızda yıldızları görmekteyiz. Ancak mesafe o kadar çoktur ki  yıldızları görmemiz için gelen elektro manyetik ışıklar dünyamıza gelene vakit geçmiş ve aslında biz geçmişi görmekteyiz. Bunun gibi dünya dışından bakan biride dünyanın eski ahlini görmektedir.

Dünya dışında zaman kavramı vardır ama dünyadakine eş değer değildir. Ayrıca zaman kavramını bulan insanoğlu olduğu için , evreni anlamak için dünya dışında da zaman kavramını kullanması olasıdır.

Kara Delikler Ve Yıldız Çarpışmaları

Başka bir konu ise kara delikler ve yıldız çarpışmaları… Geçtiğimiz günlerde 2017 yılının Ekim ayında 130 milyon yıl önce çarpışmasına şahit olduk ve bu aslında dünya da yaşam olmadan önce meydana gelmişti yeni gelmesi de zamanın işleyişi hakkında bize bilgi verir. Bununla ilgili ayrıntılı bilgi almak isterseniz aşağıdaki videoyu izleyebilirsiniz. Kara delikler hakkında daha ayrıntılı bilgi edinmek için ise “Kara Delik Nedir? Nasıl Oluşur?” makalemizi okuyabilirsiniz.

17 ağustos 2017 tarihinde yapmış olduğumuz ve iki nötron yıldızının çarpıştığı haberini okumak için “2 Yıldız Çarpışması” yazımızı okuyabilirsiniz. Ayrıca zamanı etkili kullanmak için 7 öneride bulunduğumuz makalemize de okuyabilirsiniz. Etkili Zaman Yönetimi Nasıl Yapılır?

Kara deliklerden de biraz bahsedersek uzay-zamanı büktüğü ile ve zaman kavramı ile ilgili bir çok açıklığı içinde barındırdığına inanılıyor. Bu yüzden bununla ilgili bir çok araştırma yapılıyor. Ancak ışığı tamamen sömüren bir şeyle çalışmak çok zor bunu Amendola “Hatta kara delikler üzerindeki astronomik gözlemler dahi tatmin edici değil çünkü ışığı tamamen emen bir madde üzerinde çalışmak hiç kolay değil” cümlesini kurarak zorluğunu açıklamıştır. 

Araştırmalara devam etmektedir. Işık hızı üzerine çıktığımzda ya da ışık hzıında neler olacağını  bilmek bilime yeni bir kapı sunacaktır. Şuanda ise sadece bilinmezlik…

Kübra Mutlu

SAKARYA, 05.03.1997 doğumluyum , Gaziosmanpaşa Üniversitesinde Fen Bilimleri Öğretmenliği okudum, öğretmenim bilim,stem,eğitim,teknoloji konularına meraklıyım. Tanıdıkça seversin...

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir