Çocuk felci, virüsün sinir sistemine ulaşarak, öncelikle bacaklarda ilerleyen dönemlerde de vücutta felç meydana gelmesidir. Eski kuşaklarda halk arasında ”çelik ciğer, çelik tabut” olarak nitelendirilir. Genellikle 15 yaşından küçüklerde görülür. Nadiren yetişkin bireylerde de görülmüştür. Yetişkinlerde genellikle bacaklarda felce sebep olur. Kollarda çok görülmez. Eskimolar gibi hastalıkla ilk defa karşılaşan toplumlarda yetişkinlerde çocuklara binaen daha sık görülür. Sanılanın aksine sadece insanlarda değil primat adı verilen yetişkin maymunlarda da görülür.
Tanı ve Tedavisi
İlk olarak milattan önce 1580 yılında rastlanan bu hastalığa 18. yy sonlarına kadar resmi bir tanım yapılamamıştır. Tarih öncesi dönemlerde Tanrı’nın bir cezası olarak bile nitelendirilmiştir. 1894 yılında bu seyrek hastalık yeryüzünde sıkça adından bahsettirmektedir. 1955 yılına kadar toplum tarafından merak konusudur ve hastalık hakkında kapsamlı bir bilgi yoktur. 1955 yılında salk aşısının keşfi ve ardından 1962 yılında sabin aşısının keşfiyle hastalık oranı oldukça azalmıştır.
2001 yılında gelişen teknoloji ve bilim sayesinde tüm dünyada sadece 400 küsür vaka rapor edilmiştir. İlerleyen dönemlerde göçler ve ticari ilişkiler sonucunda bu virüs 21 ülkeye yayılmıştır. 2005 yılında dünya üzerinde 1983 kişide görülmüştür. Ülkemizde en son 1998 yılında görülmüştür.
Çocuk felcinin tüm dünyadan silinmesi için WHO ( Dünya Sağlık Örgütü ), Rotary International United States Centers for Disease Control and Prevention ve UNICEF, tüm dünyayı göz önünde bulundurarak aşılama programı başlatmıştır. Bu program başarıyla sonuçlanmıştır. Eradikasyonun kesinleşmesi için arka arkaya üç yıl dünya üzerinde görülmemesi şartı vardır.
Bu tarz bir aşılama programıyla daha önce çiçek hastalığının yok edildiği gibi poliomyelitinde kısa süre içinde yok edileceği ümit ediliyor.
Nasıl Bulaşır?
Virüs vücuda ağız yoluyla girer. Sindirimde ve boğazda yer edinir. Zamanla sindirimde yayılır. Bu virüs dışkıda bulunur ve bu şekilde vücuttan atılımı yaklaşık olarak 10 hafta sürer. Hijyenik koşullar olmadığında bulaşması ve çoğalması muhtemeldir. Bir poliomyelit virüsü kanalizasyonda 3 ay boyunca canlı kalabilir. Virüsün uzun süreli taşıyıcısı yoktur, dolaylı olarak hastalığın tedavisi de yoktur. Nadiren süt ve gıda mamülleri ile bulaştığı da görülmüştür. Sinsi bir hastalık olan poliomyelit virüsü, vücuda girdikten yaklaşık 14 gün sonra belirtilerini gösterir. Mevsimsel bir hastalıktır diye nitelendirebiliriz. Genellikle yaz ayları, son baharın başlangıcı ve ılıman iklimlerde rastlanır.
Oldukça ağır bir hastalıktır. Bireyi maddi yönden etkilediği kadar manevi yönden de etkiler. Bağışıklık sistemi güçsüz kalmış ve hastalığın ilerlemiş olduğu bireylerde poliomyelit, solunum kaslarına sıçrayarak bu kasları felç eder ve ölümle sonuçlanır.
Tedavisi yoktur ancak korunma yolu aşı ve temizlikten geçer. Herhangi bir yan etkisi görülmeyen iki tür aşısı vardır. Bebeklik döneminde biri oral diğeri kas içine uygulanan stabil aşıdır. Lösemi hastalarında tedavi daha titiz bir şekilde ilerler. Hastalığa yakalanan kişi ile aynı ortamda bir lösemi hastası var ise her iki birey içinde daha dikkatli olunmalıdır.
Kaynakça
- https://asi.saglik.gov.tr/liste/23-%C3%A7ocuk-felci-poliomyelit-hastal%C4%B1%C4%9F%C4%B1-nedir-belirtileri-nelerdir.html
- https://www.seyahatsagligi.gov.tr/site/HastalikDetay/Cocuk-Felci
- https://www.ogretmenlersitesi.com/cocuk-felci-poliomyelit-nedir-belirtileri-nelerdir-bulasici-midir/50646/
Bilgiler için teşekkürler