Pekmez Nedir?
Pekmez, meyvelerin şıralarının kaynatılarak yoğunlaştırılmasıyla elde edilir. Pekmez genellikle üzüm, dut, keçiboynuzu, ardıç, şeker pancarı gibi meyvelerin kaynatılmasıyla elde edilir. Pekmezin tadı ve besin içerikleri yapıldığı meyveye göre değişiklik gösterebilmektedir.
Günümüzde gıda sanayinin gelişimi, yemeklerimizi tatlandırmak için bize şeker üretimi sağlar. Şeker sanayisi bu kadar gelişmeden önce insanlar tatlı ihtiyaçlarını pekmez ve baldan karşılardı. Tatlılar bal veya pekmezle yapılırdı. Günümüzde pekmez ve balın yerini kolayca alınan ve besleyici değeri olmayan şekerler almış bulunmaktadır.
Ülkemizde özellikle kadınlarda anemi (kansızlık) görülme oranı oldukça yüksektir. Bu oranın kadınlarda %70-90 arasında olduğu tahmin edilmektedir. Kansızlık için kişilere çeşitli ilaçlar ve günlük diyetlerine bazı eklemeler yapılması istenir. Günlük diyete eklenmesi istenen besinlerden birisi de genelde pekmezdir. Peki pekmez kan yapar mı?
Pekmez Kan Yapıcı Mıdır?
Besleyici Değeri
Öncelikle pekmezin besleyici değerine baktığımızda:
- Sıvı pekmezin 100 gramında ortalama olarak 36,5 gram su , 60 gram karbonhidrat, 3.5 gram mineral ve protein vardır.
- Koyu pekmezin 100 gramında su oranı 25,5 grama kadar düşerken karbonhidrat miktarı 70 grama çıkmaktadır.
Pekmezdeki karbonhidratlar, sindirilmeden kana geçerek enerji sağlayan glikoz ve früktozdur. Pekmez aynı zamanda mineral bakımından oldukça zengindir. Vitamin bakımından bakıldığında pekmez çok fazla vitamin içermez.
Kan Yapıcı Özellik
Pekmezin beslenme yönünden önemi kolay enerji sağlamasının yanı sıra kemik gelişimi ve sağlığı için gerekli kalsiyum ve kan yapıcı demir mineralinden zengin olmasıdır. Besinlerden vücutta enerji oluşabilmesi için, kanın alyuvar seviyesinin yerinde olması gereklidir. Alyuvar yapımı içinde demir gerekir. Demir eksik olduğunda kansızlık görülür. Pekmez tüketimi bu durumda hem kolay enerji kaynağı hem de bu kaynaktan vücutta enerji oluşması için kan yapıcı maddeyi içermesi bakımından önemlidir.
Pekmezin Diğer Faydaları:
Pekmez çok farklı meyve ve bitkilerden yapılabilmesinden kaynaklanarak insan sağlığı üzerinde anemi tedavisi dışında bir çok faydalar sağlar.
Genel olarak bakıldığında pekmezin neredeyse tüm çeşitleri kan dolaşımının düzenlemesine katkı sağlayarak karaciğer sağlında etkili olabilir. Pekmez önemli bir antioksidan olarak kabul edilebilir. Ayrıca demir eksikliğine bağlı anemi tedavisinde kullanıldığı zaman kişilerde oluşan kramplarında azaldığı ve kadınlarda demir eksikliği anemisine bağlı olarak yaşadığı adet düzensizliklerinin de azaldığı gözlemlenmiştir.
Ayrıca pekmez ishal gibi durumlarda da yarar sağlamaktadır. Uzun süreli ve şiddetli diyare ( ishal) sonrası vücutta oluşan su kaybı ve tuz-şeker ihtiyacı için hazırlanan karışımlarda şeker yerine pekmez kullanımı daha faydalı olacaktır.
Pekmezi Herkes Tüketebilir Mi?
Pekmez de balda olduğu gibi şişman ve fiziksel aktivite oranı düşük kişilerde ve şeker hastalarında sakınca yaratabilir bu yüzden bu bireylerin pekmezden kaçınması ya da doktor, diyetisyen kontrolü altında tüketmeleri gerekmektedir. Aynı şekilde hızlıca kana karışmasından kaynaklı olarak ‘damping sendromu’ gibi durumlarda da sakıncalıdır.