BilimGenelMakalelerSağlık

Diyabeti Öğrenmek Tedavinin İlk Adımıdır

Google News Abone Ol

Diabetes Mellitus; İnsülin sekresyon ve insülin etkisinin yetersizliği veya her ikisi de karbonhidrat, protein ve y metabolizması bozuklukları ile ortaya çıkan bir hastalıktır.

İnsülin; Pankreastan salgılanan bir hormondur. Kan şekeri, hücrelerden kullanmanızı sağlar etkili ve yeterli insülin hormonu olmadığı takdirde, kanda yükselen glikoz kullanılamaz ve hiperglisemi denir.

  • İnsülin hormonu tamamen yok olduğunda (pankreasta insülin salgılayan hücre hasarı); Tip 1 Diyabet tanısı konulur.
  • İnsülin hormonunuz varsa, ancak salgı miktarınız insülinin dokulardaki etkisine karşı yetersiz reaksiyon yoksa (insülin direnci); “Tip 2 Diyabet” belirlenir.
  • Türk erişkin popülasyonunda diyabet prevalansı % 13.7 idi. Ancak bu oran; 65-69 yaş arası 70 yıl boyunca% 19.7 ve % 18.8’e ulaşmaktadır.

Tip 2 diyabet yıllarca farkedilmeyebilir. Ancak, diyabetik böbrek nefropatisi nedeniyle başarısızlık, çeşitli damar hastalıkları (koroner arter hastalığı) diabetik retinopatiye bağlı görme kaybı, duyusal ve diyabetik nöropati, azalmış ağrı, yağlı karaciğer veya inmeye neden olabilir.

Yaşlıda Diyabet Neden Oluşur?

Günlük yaşam için gerekli etkinlikleri sürdürebilmek enerji gereklidir. Büyük enerji kaynaklarından biri glikozdur (şeker). Glikoz, karbonhidratlar bir yemekle alınır, sindirim kanalına alınır ve kanla karıştırılır. Diyabetli insanlarda insülin yeterli miktarda verilir ve atılır eğer etkiliyse; Kan şekeri seviyesi tutulur. Yemek yedikten sonra kandaki kan şekeri yükselir. İnsülin, pankreastan yükselen kan şekeri ile salgılanır. İnsülin, hücrelerin kapılarını açmak için bir anahtar işlevi görür ve glikozun hücreye girmesini sağlar. Yani glikoz hücreler yardımıyla kan şekerini normal değerlere indirir.

Diyabet Gelişimine Ne Sebep Olur?

  • Kalıtsal faktörler,
  • Yaşa bağlı faktörler,
  • Yağsız doku ve iç organların miktarında azalma, etrafındaki yağ miktarını artması,
  • Yaşlanma ile insülin sekresyonunun azaltılması,
  • Kas kütlesi ve fonksiyonunun azalması (sarkopeni),
  • Fiziksel aktivitede azalma
  • İlaçlar: kan şekeri artırabilir (Kortizon, diüretik).

Klinik Belirtileri ve Bulguları Nelerdir?

Yaşlılarda diyabet, sıklıkla gördüğümüz belirti ve semptomlarla kendini gösterebilir. Ancak, tipik bulguların da ortaya çıkabileceğini hatırlamalıyız.

En temel belirti ve bulgular:

  • Çok fazla idrara çıkmak
  • Çok su içmek
  • Aşırı yiyecek yemek
  • Yorgunluk
  • İstemsiz kilo kaybı
  • Görme problemleri
  • Yaralar ve enfeksiyonlar beklenenden daha geç iyileşir
  •  Artan uyku ihtiyacı

Çünkü susuzluk yaş ilerledikçe azalır ve çok fazla su içilir. Yaşlı diyabetiklerde çok belirgin olmayabilir. Diyabet, bilinçteki değişiklikler ve sık sık meydana gelen kaza atakları ile teşhis edilebilir. Yaşlılarda, ilk kez diyabet, uzun yıllar teşhissiz kalabilir (Göz, sinir sistemi, böbrek). Tip 2 diyabet sıklıkla görülür. Özellikle fazla kilolu ve düşük fiziksel aktivite önemli risk faktörleridir.

Diyabetin Risk Faktörleri Nelerdir?

  • 45 yaş üstü olmak
  •  Fazla kilo (şişmanlık şişmanlığı)
  • Diyabeti olan yakın bir aile üyesine sahip olmak (anne, baba veya kardeş gibi)
  • Yüksek tansiyon (hipertansiyon)
  • Önceki hamilelik döneminde diyabet gelişmiş olması
  • Periferik vasküler hastalık
  •  İskemik kalp hastalığı
  •  Kan lipitlerinde düzensizlikler (dislipidemi)
  • Glikoz metabolizması bozulma geçmişiyle ilgili koşulların varlığı
  • Kan şekeri arttırma eğilimini artıran ilaçların alınması (kortizon, diüretik)

Diyabet Tanısı Nasıl Yapılır?

Diyabet teşhisi; Klinik bulguları olan kişilerde, 200 mg / dl veya daha fazla veya açlık kan şekeri, en az 2 kez 126 mg / dl veya oral glukoz tolerans testi (OGTT) ile yapılır. Kan glukoz ölçümü açlığı için numune alındıktan sonra, 250 g suda 75 g glikoz çözülür ve içilir. 2 saat sonra kan şekeri ölçülür. 140 mg / dl’den az bir değer normal kabul edilir. 140-199 mg / dl aralığı “bozulmuş glukoz toleransı (Diyabet Öncesi Prediabetes). 200 mg / dl veya daha fazla değerler diabetes mellitus şeker olarak kabul edilir. Açlık Plazma glikozu, “100 ila 125 mg / dl arasında ise” bozulmuş açlık glikozu olarak kabul edilir. (Diyabet öncesi Prediabetes).

Diyabetik hastalar neler tüketmeli?

  • İdrarda şeker: Glikoz kullanamama nedeniyle kanda yüksek şeker içeriği (160-180 mg / dl’yi aştığında), idrarda şeker ortaya çıkmaya başlar. Birlikte çok fazla su kaybına neden olur ve susuzluk hissini arttırır. Yaşlılıkta susuzluk mekanizması yetersizdir. Çünkü susuzluk yoktur ve vücutta önemli miktarda su eksikliği oluşur.
  • İdrar ketonu: Eğer yeterince insülin yoksa; Enerji olarak glikoz kullanılamaz ve yağların enerji kaynağı olarak kullanılması denenir. Karaciğer, çok hızlı yağ yakın çevresinde; “Keton gövdeleri” adı verilen toksik atıklar üretir. Keton cisimleri böbreklere ulaştığında; şeker ile idrar içine gider.
  • İdrarda/kanda keton fazlalığı diyabetik komaya öncül olabilir
  •  Kan şekeri izleme: Kan şekerini kontrol etmek; Evde glikoz ölçümü hastaya göre; insülin tedavisi tip 1 (yemekten önce ve sonra), Kontrolsüz tip 2 şeker hastalarında günde 1 ve 3 kez 3-4 kat kan şekeri ölçümü önerilir.

Kan Şekeri Nasıl Tespit Edilir (Hipoglisemi)?

Hipogliseminin teşhisi için; Düşük glisemili, kan şekeri düzeyi 50 mg / dl’nin altında uyumlu bulgular ve düşük glisemiyi ortadan kaldıran bir tedavi yeterli. Diyabetli hastalarda hipoglisemi kan şekeri sınırının <70 mg / dl olduğu varsayılmıştır. Karaciğer ve böbrek fonksiyonları yaşla birlikte azalır. Hipoglisemik ilaçlar artan duyarlılık ve hipoglisemi nöbetleri sık görülür. Tekrarlayan hipoglisemi;

  • Değişim,
  • memnuniyetsizlik,
  • sinirlilik,
  • kişilik değişimi etkiler,
  • asosyal davranış
  • depresyona neden olabilir.

En Çok Hangi Organlar Etkilenir?

1. Göz (diyabetik retinopati)

  • Kan şekeri seviyesi hala yüksekse, “Retina inda” görüntülenecektir bahsedilen alanı etkiler. Işığa duyarlı sinir hücrelerinin katmanlarını içerir bu bölgedeki hasara diyabetik retinopati denir.
  • Kan şekeri yüksektir retinadaki kan damarlarının genişlemesi nedeniyle küçük kanama odak noktalarından oluşur. Kanama kontrol edilmezse retina hasarı meydana gelebilir bozukluklar ve körlük oluşabilir.

2. Nörolojik sistem (sinir sistemi) (diyabetik nöropati)

  • Diyabetik ayak ülser oluşumunu 7 kat arttırır.
  • Erken aşamalarda, asemptomatik olmayabilir. Birçok sinir hasar almaya başlar.
  • Ellerde, ayaklarda ve bacaklarda ağrı, uyuşma veya karıncalanma görülebilir, bu da ısıya neden olabilir. Soğuk ve ağrı gibi belirtiler görülebilir.

3. Böbrek (nefropati)

Bu genellikle diyabetli yaşlı hastaların çoğunda bir sorundur. Böbreklerin glomerüllerinde milyonlarca kılcal damar vardır. Bu yapılardan akan kan sürekli temizlenir. Tedavi sürecinde çalışmayan moleküller idrarla atılır. Şeker hastalarında; yıllar boyunca kesintisiz kan şekeri yüksek olduğunda, glomerüllerin fonksiyonu bozulur. Yani kanda şeker ve bazı proteinler idrarda muhafaza edilemez. İdrarda az miktarda protein Mikroalbüminüri (24 saatlik idrarda 30-300 mg albümin varlığı) adlandırılır. Böbreklere verilen hasar arttıkça, böbrekler daha fazla albümin yakar. Bu durum proteinüri (Makroalbuminüri) olarak adlandırılır.

Diyabetlilerin Tedavisi Nasıl Olmalı?

Önemli eşlik eden sağlık problemleri ve yaşam beklentisi ile komplikasyonlar oldukça gelişmiş kısa ve fonksiyonel veya sınırlı bilişsel yetenekleri olan yaşlılarda; glisemik hedefler daha esnek tutulur (HbA1c% 8-8.5) (100-180 mg / dl civarında açlık kan şekeri). Kan şekeri kontrolünüze ek olarak, kan basıncı, kan lipit seviyeleri, ağırlık ve beslenme izlemesi de önemlidir. Hipoglisemi, hipotansiyon ve diğer hastalıklar nedeniyle çoklu ilaç kullanımı.

Diyabetliler Nasıl Beslenmeli?

Yaşlı insanların enerji ihtiyaçları, aynı ağırlıktaki genç insanlardan daha düşük olabilir. Özellikle günlük multivitamin takviyeleri, düşük enerji tüketen yaşlılar için uygun olabilir. Enerji talebinin hesaplanması; diyetinizi düzenlemede ilk adımdır. Kişinin yaşı, cinsiyet, boy ve fiziksel aktivite bilindiğinde enerji gereksinimini kabaca hesaplamak mümkündür. İdeal ağırlığa ek olarak, aktivite kalori tüketimi için de önemlidir.

Diyabetik Hastalarında Egzersizin Faydaları Var Mı?

Diyabetli insanlar her yaşta ve her durumda egzersiz yapabilir.

Başlamadan önce;

  • Göz altı
  • Kardiyovasküler sistem
  • Nörolojik sistem, kas-iskelet sistemi ve ayak muayenesi yapılmalıdır.
  • Spor şeker hastalarının kan şekeri seviyelerini düzenlemesine yardımcı olur bu bir avantajdır.
  • Aerobik egzersiz (koşu, bisiklet, merdiven çıkma, yüzme) tercih edilen; Uygun ağırlıkta kuvvet egzersizleri. Bununla birlikte, eklemlerde ve yumuşak dokularda ağırlık kaldırma nedeniyle ortaya çıkabilecek sorunlar dikkate alınmalıdır.
  • Egzersizler haftada 3-5 kez düzenli olarak yapılmalıdır.
  • Egzersiz; 5-10 dakika ve 15-20 dakika ısınma ve soğuma süreleri içermelidir.

Kan Şekerinde İlaçlar Nelerdir?

1. Oral Hipoglisemik İlaçlar

  • Oral hipoglisemik ilaçlar ağızdan alınan ve kan şekerini düşüren ilaçlardır.
  •  Tip 2 diyabetlerde şeker düşürücü ilaçlar kullanılmaktadır. Tip 2 diyabet hastaları normal kan şekeri seviyesine sahiptir
  • İnsülin seviyelerinin mutlaka kullanılması gerekmez.
  •  Ağız yoluyla alınır ve kan şekeri seviyesini düşürerek diyabet üzerinde kontrol sağlar.

2. İnsülin Salgılayan İlaçlar:

Bu ilaç grubu pankreas şekeri düşürücü hormonu uyarır, insülinin kan dolaşımına daha hızlı salınmasını sağlar. İnsülin, kanımızdaki fazla şekerdir. Hücreler ve enerji insülin sekresyonunu artıran ilaç kullanırsanız; Alkol içmeyin çünkü ağır şeker düşüklüğüne neden olabilir.

3. İnsülin Direncini Azaltan İlaçlar:

Bu ilaç grubu insüline karşı daha hassastır;

  1. Metformin; Karaciğerden daha az şeker üreterek kan şekerinin yükselmesini önler.
  2. Pioglitazon; Kasta ve yağ hücrelerinde şekeri azaltmaya yardımcı olur.

4. Karbonhidrat Alımını Yavaşlatan İlaçlar:

Bu ilaç grubu daha iyi kullanım için vücutta şekeri yavaşlatır (akarboz).

5. İncretin Bazlı İlaçlar:

Son yıllarda, sindirim sistemindeki hormonlar aktive edildi ve Pankreas uyararak insülin salgılayan haplar veya enjeksiyon formları geliştirilmiştir. Cerrahi stres, enfeksiyon riski, travma, uzun süreli kan şekeri insülin sekresyon kapasitesinin azalması nedeniyle oral ilaçlara cevap vermeyebilir.

Kaynaklar:

  • American Diabetes Association Classification and Diagnosis of Diabetes.
    Diabetes Care 2015; 38 (Suppl. 1): S8–S16.
  • Kezerle L, Shalev L, Barski L. Treating the elderly patient: special considerations.
    Diabetes Metab Syndr Obes 2014; 7: 391- 400.
  • Geçmişten geleceğe diabetes mellitus, Türkiye ve Endokrinoloji Metabolizma Derneği
    yayını, Aralık 2015.
  • Kalra S, Mukherjee JJ, Venkataraman S, Bantwal G, Shaikh S, Saboo B, et al.
    Hypoglycemia: The neglected complication. Indian J Endocrinol Metab 2013; 17: 819–34.

Yonca Uzun

Ben Yonca Uzun Almanya doğumluyum güzellik uzmanlığını bitirdim Almanya’da. Bahçeşehir Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü 3. Sınıf olan bir Diyetisyen adayıyım.Mesleğimle ilgili araştırmalar yapmayı severim.Yeni şeyleri öğrenip, sizlerle öğrendiklerimi paylaşmaktan zevk aldığım için bu platformdayım.Doğru bilinen yanlışları düzelterek sağlıklı bir toplum oluşturmaktır hedefim.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir