14.yy’da cenaze sahipleri ölüyü ve Tanrıyı hoş tutmak adına cenazelerde ağlamaları için insanlar tutardı. Bu kişilere zamanla kelime anlamı “sizi hoşnut edeceğim” olan placebo denmeye başlandı. 19.yy başlarında ise bu kelime hasta olduklarını iddia etmelerine rağmen bunu gösterecek hiçbir bulgu bulunmayan hastalara su, tuzlu su enjekte etmek, vitamin gibi hastaya zarar vermeyecek şeyler verilerek onları “hoşnut etmek” adına uygulanan tedavi yöntemi olarak tıp dünyasında yerini aldı.
Tıp Dünyasında Plasebo
Tıp dünyasında plasebonun gizemli etkisini incelemek için birçok deneyler ve araştırmalar yapılmıştır. Bunlardan bazıları şu şekildedir;
1950 de yapılan bir çalışmada kalp damar tıkanıklığında uygulanan LIMA ameliyatının etkili olup olmadığın şüphe duyan bir grup doktor şüpheleri ortadan kaldırmak adına hastaları iki gruba ayırdı. Birinci grupta bulunan hastalar LIMA ameliyatını oldular. İkinci gruptaki hastalara da ameliyat olduklarına inanmaları için anestezi verildi ve göğüslerinde LIMA ameliyatının izinin aynısını yapmak için hastaların göğüslerine bir çizik atıldı ve hemen ardından çiziğe dikiş atıldı. Böylelikle her iki grupta da aynı ameliyat izinden vardı. Tek fark birinci grup ameliyat olmuştu ama ikinci grup ameliyat olduğuna inandırılmıştı. Ameliyat sonrasında ise iki grubunda ağrılarından kurtulduğuna dair aynı sonuçlar elde edildi.
Örnek olarak düşünecek olursak; Hasta olduğunu ve ağrısı olduğunu iddia eden bir kişiye ağrısını kesecek ilaç olarak tanıtılan plasebo veriliyor. Bu duruma inan kişi bir süre sonra iyileştiğini söylüyor. Peki beynin durum karşısındaki tavrı ne?
2004 yılında Michigan Üniversitesinde yürütülen bir başka çalışmada ise sağlıklı deneklere ağrılı fakat zararsız ilaç verildi ve ağrı seviyeleri soruldu. Bu işlem sırasında deneklerin beyinleri PET ile tarandı ve PET taraması boyunca ağrılar belli bir oranda sabit tutulmak için deneklere tuz enjekte edildi. Sonrasında deneklere ağrı kesici olarak tanıtılan plasebo verildi. Bu ilacın hiçbir ağrı kesici özelliği yoktu. Denekler ise plasebo aldıktan sonra ağrılarının azıldığını söylediler. Bu kısma kadar hastalar hoşnut edilmişti, peki beyin? Plasebo aldıktan sonra beyinde ağrıya cevap veren endorfin reseptörlerinin olduğu bölgede değişiklikler gözlemlendi. Ağrı kesici olarak tanıtılan plasebolar beynin ağrıyı kesme sisteminde bir aktifliğe sebep olmuştu.
