Ortoreksiya Nervoza Nedir?
Ortoreksiya Nervoza, günümüzde örneklerine sık rastladığımız bir yeme bozukluğudur. Anoreksiya Nervoza‘dan farkı, Ortoreksiya’lı bireyler kendilerini şişman olarak tanımlamamaktadır. Beslenmesini mükemmelleştirmeye çalışarak, sağlığını çok daha iyi hale getirme takıntısıdır. Kısacası sağlıklı beslenme takıntısı olarak adlandırılır. Saf ve sağlıklı besinlerin tüketimine oldukça özen gösterirler. Hiçbir şekilde yapay maddeler içeren besinleri tüketmedikleri gibi, kapalı besinleri de tüketmemektedirler. Bir çok Ortoreksiya’lı birey besinleri çiğ tercih ederler. Bunun dışında, besin hazırlama ve pişirme sırasında kullanılan yöntem ve materyaller ile ilgili hassas olmakta, hazırlama ve pişirme yöntemlerine göre besinleri tüketmeyi reddetmektedirler.
Ortoreksiya Nervoza’lı bireyler, saf ve sağlıklı besin arayışlarından ve bu konudaki saplantılarından dolayı bir çok besini tüketmekten vazgeçerek zamanla Anoreksiya Nervoza‘da görüldüğü gibi ağırlık kaybı yaşamaya başlamaktadırlar. Bunun sonucu olarak besin çeşitliliğini azalttıkları için makro ve mikro besinler açısından yetersiz beslenmelerinden dolayı malnutrisyon gelişmesine zemin hazırlamaktadırlar.
Ortoreksiya Nervoza’nın tanı kriterlerinden en önemlileri, uzun sürmesi ve bireyin günün çoğunluğunu yiyecekleri düşünerek geçirmesi gibi olumsuz etkilemesi olarak tanımlanmaktadır. Sağlıklı beslenme alışkanlıkları patolojik olmamasına rağmen, uzun süreli olması ve günlük yaşamda olumsuzluklara yol açması, kişinin davranışlarını da etkileyen bir bozukluk olarak değerlendirilebileceği belirtilmektedir.
Ortoreksiya Nervoza çoğu zaman yaygınlık ile ilgili istatistiklerde çok az bulunmaktadır. Davranış olumlu olarak görüldüğü ve obezite yaygınlaştığı için, sağlıklı beslenme ”olması gereken durum” olarak algılanıp normalleştirilerek, hastalıktan şüphe edilmemektedir.
Obsesif kompulsif bozukluk tanısı alan, mükemmelliyetçilik gibi kişilik özelliklerine sahip bireyler Ortoreksiya Nervoza’ya yatkınlık göstermektedirler.
Kaynaklar
- Donini LM, Marsili D, Graziani MP, Imbriale M, Cannella C. Orthorexia nervosa: a preliminary study with a proposal for diagnosis and an attempt to measure the dimension of the phenomenon. Eating and Weight Disorders-Studies on Anorexia, Bulimia and Obesity. 2004; 9(2): 151-157.
- Sánchez, FG, Rial BR. Orthorexia nervosa. A new eating behavior disorder?. Actas Esp Psiquiatr. 2005; 33(1), 66-68.
- Kazkondu İ. Üniversite Öğrencilerinde Ortoreksiya Nervoza (Sağlıklı Beslenme Takıntısı) Belirtilerinin İncelenmesi. Gazi Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2010, Ankara.
- Arusoğlu G, Kabakçı E, Köksal G, Merdol TK. Ortoreksiya Nervoza ve Orto-11’in Türkçeye Uyarlama Çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi. 2008;19(3).
- Arusoğlu G. Sağlıklı beslenme takıntısı (ortoreksiya) belirtilerinin incelenmesi, Orto-15 ölçeğinin uyarlanması. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri. Enstitüsü Diyetetik Programı, Yüksek Lisans Tezi, 2006, Ankara.
