Ödem Nedir?
İntertisyel sıvı hacminin artışına bağlı olarak gelişen palpe edilebilen şişme olarak tanımlanır. Basitçe dokularda sıvı birikmesi diyebiliriz. Kalp yetmezliği, karaciğer sirozu, nefrotik sendrom başta olmak üzere bir çok sebebe bağlı olabilir. İnsülin tedavisinde ise nadir bir komplikasyon olarak görülebilir. Aynı zamanda gebelikte de nadir olarak masif vulvar ödem gözlenebilir. Ödemin tedavisi, öncelikle altta yatan neden ve hastanın klinik durumuma göre değişir. Ödem hastalık kaynaklıysa medikal tedavi gereklidir bir hekime danışılmalıdır.
Ödemden sorumlu üç faktör vardır:
- Sıvının vasküler boşluktan intertisyuma geçişine neden olan kapiller hemodinamiklerdeki değişiklikler (starling kuvvetlerindeki değişiklikler)
- Primer hormonal bozukluklar.
- Diyetle veya intravenöz sıvılarla alınan sodyum ve suyun birikimi.
Ayrıca ödem; mevsim değişikliklerinde, fazla çay ve kahve tüketiminde, uzun süre hareketsiz kalınması sonucunda, aşırı tuzlu ve az lifli beslenmede, stres sonucu, kadınlarda ise menstrüasyon dönemlerinde görülebilir.
Ödemi Beslenme ile Nasıl Engelleyebiliriz ve Nasıl Vücudumuzdan Atabiliriz?
- Öncelikle az tuzlu beslenmeye dikkat etmeliyiz. Çoğu birey gün içinde yemeklerini tuzsuz tükettiklerini söyleselerde, işlenmiş gıdalardan, turşulardan, salam, sosis ve sucuktan, konservelerden, hazır sos ve çorbalardan, bulyonlardan, sodyum içeriği yüksek maden sularından, cips, kraker gibi ürünlerden farkında olmadan yoğun miktarda tuz alabilmektedirler. Bu gibi besinleri kısıtlayıp doğal besinlere yönelmek bizim için daha faydalı olacaktır. Yemeklerinizde tuz kullanmamaya alışkın değilseniz ve bu konuda zorlanıyorsanız tuz yerine baharat kullanımını arttırıp yemeklerinizdeki tatsızlığı alabilirsiniz.
- Bol su tüketimi oldukça önemlidir. Kişilerin alması gereken kalori başına 1 ml su tüketimi önerilmektedir. Genel olarak 2-2,5 L diyebiliriz.
- Günlük fiziksel aktivitemize dikkat etmeliyiz. Günlük 30-40 dakikalık hafif tempoda yürüyüşler ödemi engellemede büyük etkenlerden biridir. Ayrıca fiziksel aktivite stresimizin azalmasına da yardımcı olacaktır.
- Gazlı ve şekerli içeceklerden kaçınmalı, sağlıklı yağlar tercih etmeliyiz.
- Ödem oluşumunun en çok karşılaşılan nedenlerinden biri de alkol tüketimidir. Alkol alımı sınırlandırılmalıdır.
- Süt, ayran, kefir gibi proteinden zengin olan içecekleri tüketmeye özen göstermeliyiz. Bu içecekler ödemin atılmasına yardımcı olmaktadırlar.
- Potasyumdan zengin besinler tüketmeliyiz. Örneğin yeşil yapraklı sebzeler (roka, maydanoz, tere), muz ve kivi potasyumdan zengin besinlerdir. Maydanoz suyu kaynatıldıktan sonra içine limon sıkılıp tüketilmesi önerilebilir.
- Su içeriği yüksek sebzeler tercih etmeliyiz. Örneğin salatalık.
- Ayrıca stres azaltıcı ve sakinleştirici bitki çayları tercih edilebilir. Örneğin yeşil çay ve ada çayı. Ödemi atmaya yardımcı olmak için bu çayları hazırlarken içine kiraz sapı atılması önerilmektedir.
- Antioksidanlardan limon, domates ve çileğin de ödemi azaltıcı etkisi vardır.
Kaynakça
- Arşiv kaynak tarama dergisi-Yıl 2016, Cilt 25 , Sayı 1, Sayfalar 97 – 112
- Insulin-induced edema: an unusual complication in a patient with diabetic ketosis-PMID: 29424876
- Fırat Tıp Dergisi-Gebelikte Masif Vulvar Ödem-Yıl 2010, Cilt 15 , Sayı 3, Sayfalar 146 – 148
