Hipokondri, vücutta beliren önemsiz belirtilerin (baş ağrısı, baş dönmesi, cilt lekeleri) ciddi hastalık (beyin tümörü, kanser) göstergesi olarak yorumlanarak kişinin sağlığından endişe duymasıdır (Hart ve Bjorgvinsson, 2010). Hipokondri bireyler, hastalık hastasıdırlar. Teknolojideki gelişmeler ışığında, İnternet sağlıkla ilgili bilgi arama sürecinde sıklıkla kullanılmaya başlanmıştır (Higgins, Sixsmith, Barry & Domegan, 2011). Bu davranış sonucunda, hipokonri kavramından “Siberkondri” kavramı türemiştir. Siberkondri‘ nde bireyler, kendilerindeki belirtiler hakkında internetten bilgi edinerek sağlıkları ile ilgili yoğun kaygı ve endişe duymaktadırlar (Ivanova, 2013). İnsanların sağlıkları ile ilgili bilgileri internetten araştırmaları sizlere doğru bir davranış gibi görünebilir. Ancak, internetten sağlıkla ilgili bilgi arama her zaman doğru bir davranış olmayabilir. Çünkü; internette yer alan bilgilerin büyük bir kısmı doğru değildir (Hart ve Bjorgvinsson, 2010). Siberkondri rahatsızlığını yaşayan bireylere siberkondriyak denilmektedir.
Siberkondriyaklar Neler Yapabilir?
Siberkondriyak bireyler interneti doktor olarak kullanırlar. Kendi vücutlarında meydana gelen belirtileri internette arayarak, benzer belirtileri olan ciddi hastalıkları kendilerinde olduğunu düşünerek endişe duymaktadırlar. Örneğin; göğüsünde ağrı hisseden bir birey, kendinin kalp krizi geçirdiğini ya da kalp yetmezliği yaşadığını düşünebilmektedir. Kendine koyduğu teşhis doğrultusunda hastaneye başvurmaktadır. Yapılan tetkikler hastalığının olmadığını gösterse de kişi buna inanmayabilir. Farklı tetkikler isteyebilir, doktora güvenmeyebilir, aynı branştaki farklı doktora gidebilirler. Bu durumun bir kaç açıdan sıkıntısı bulunmaktadır; hastanedeki yoğunluğu arttırma, iş yükünü arttırma, kişinin zamanını ve enerjisini boşa harcama vb.
Siberkondriyak, kendilerindeki belirtilerinden yola çıkarak, kendilerine teşhis koymakta hatta tedavi uygulayabilmektedirler. Benigeri ve Pluye (2003), tıbbi eğitimi olmayan kişilerin kendilerine teşhis ve tedavi uygulamalarının sonucunda zarar görebileceklerini belirtmişlerdir.
Siberkondri Kimlerde Görülebilir?
Siberkondri, genç, yaşlı, kadın erkek her kesimdeki bireylerde görülebilmektedir. İnternette daha fazla zaman geçiren bireylerde görülme olasılığı daha yüksektir (Muse, McManus, Leung, Meghreblian & Williams, 2012).
Farklı bir açıdan bakılacak olursa, interette sağlık ile ilgili bilgi arama bireyleri yanlışta yönlendirebilir. Örneğin; reflü benzeri mide ağrıları, kalp krizi habercisi olabilmektedir. İnternette aranan belirtiler reflüyü işaret ettiği için birey yaşanan durumu önemsemiyebilir. Bu durum, sağlığı için geri dönüşü olmayan sonuçlar doğurabilmektedir. İnternette bilgi aramanın, sizleri yanlış yönlendirebileceği asla göz ardı edilmemelidir.
Kaynaklar
- Benigeri, Mike & Pluye, Pierre (2003) Shortcomings of health information on the Internet. Health promotion international, 18(4): 381-386.
- Hart, John & Björgvinsson Thröstur (2010) Health anxiety and hypochondriasis: description and treatment issues highlighted through a case illustration. Bulletin of the Menninger Clinic, 74(2): 122-140.
- Higgins, O., Sixsmith, J., Barry, M. M. & Domegan, C. (2011). A literatüre review on health information-seeking behaviour on the web: a health consumer and health professional perspective. Stockholm: ECDC.
- Ivanova E. (2013). Internet addiction and cyberchondria-their relationship with well-being. Journal of Education Culture and Society, 1, 57-70.
- Muse, K., McManus, F., Leung, C., Meghreblian, B. & Williams, J. M. (2012). Cyberchondriasis: fact or fiction? A preliminary examination of the relationship between health anxiety and searching for health information on the internet. J. Anxiety Disord, 26(1), 189-196.
