BilimGenelMakalelerSağlık

Sıtma Hastalığı Nedir?

Google News Abone Ol

Dünyadaki en tehlikeli hayvanı düşündüğümüzde hemen hemen hepimizin aklına köpek balıkları,ayılar,kurtlar yada diğer yırtıcılar gelir değil mi ? Bu oldukça büyük bir yanılgıdır her yıl köpek balığı saldırılarında ölen kişi sayısı ortalama 5 olarak hesaplanıyor. Zirvede ise hayatımız boyunca fazlasıyla gördüğümüz ve hiç umursamadığımız yalnızca taşıdığı sıtma virüsü nedeniyle yılda 600 bin insanın ölümüne yol açan anofel cinsi sivrisinek bulunuyor. Sıtma hastalığı bir grup parazit olan plazmodiumların, dişi anofel sivrisinekleriyle insanlara bulaşmasıyla ortaya çıkan ateşli bir hastalıktır. Türkiye’de sırma olarak bilinen hastalık, dünyanın birçok yerinde malarya olarak adlandırılır.

Parazitler vücudun içindeyken, karaciğere giderler ve burada olgunlaşmaya başlarlar. Birkaç gün sonra, olgun parazitler kan dolaşımına girer ve kırmızı kan hücrelerini enfekte etmeye başlarlar. 48 ile 72 saat içinde, kırmızı kan hücrelerinin içindeki parazitler çoğalır ve enfekte olmuş hücrelerin patlamasına neden olurlar.

Sıtmanın Türleri

Plasmodium paraziti ile enfekte olmuş bir sivrisinek sizi ısırırsa sıtma oluşabilir. İnsanları enfekte eden dört çeşit sıtma paraziti vardır: Plasmodium vivax, Plasmodium ovale, Plasmodium malariae ve Plasmodium falciparum.

Plasmodium falciparum hastalığın daha şiddetli bir formuna neden olur ve bu sıtma formunu taşıyanların ölüm riski daha yüksektir. Enfekte bir anne de hastalığı bebeğe doğumda geçirebilir. Bu konjenital sıtma olarak bilinir. Sıtma kan yoluyla bulaşır.

Sıtma aşağıdaki yollarla bulaşabilir:

  1. Organ nakli
  2. Kan transfüzyonu
  3. İğne (şırınga) paylaşımı

Sıtma Belirtileri

  1. Hafif ya da şiddetli arasında değişebilen titreme
  2. Yüksek ateş
  3. Aşırı terleme
  4. Baş ağrısı
  5. Mide bulantısı
  6. Kusma
  7. Karın ağrısı
  8. İshal
  9. Anemi
  10. Kas ağrısı
  11. Kasılmalar

Bu belirtiler aralıklarla oluşabilir. Tedavi edilmediğinde nöbet, bilinç bulanıklığı, böbrek yetmezliği, akut solunum sıkıntısı sendromu, koma ve ölüm görülebilir.

Sıtma Tedavi

Her geçen yıl tedavi ve hastalığı bulaştıran sivrisinek türü hakkında yeni gelişmeler yaşanıyor. Doktorunuz, sahip olduğunuz parazit türüne göre ilaçlar reçete edecektir. Bazı durumlarda, reçete edilen ilaç, parazit direnci nedeniyle enfeksiyonu temizlemeyebilir. Böyle bir durumda, birden fazla ilaç kullanmalı veya ilaçları tamamen değiştirmelidir.

Dünyanın ilk sıtma aşısı 2018 yılında Afrika ülkelerinden Gana, Kenya ve Malavi’de denenecek. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) aşının on binlerce insanın hayatını kurtaracağını açıkladı. Aşı toplam dört doz uygulanacak. Bunlardan ilk üçü üst üste her ay, sonuncusu da 18 ay sonra yapılacak. Ancak dünyanın en yoksul ülkelerinde aşının uygulanmasına yönelik kuşkular bulunuyor. Sıtma aşısı deneme süresi boyunca sıkı denetim altındaki kliniklerde uygulandı. Bu nedenle de sağlık hizmetine erişimin sınırlı olduğu gerçek dünyada uygulama konusunda ne gibi sıkıntıların ortaya çıkabileceği henüz bilinmiyor.

Bu nedenle WHO sıtma aşısı programının bütünüyle uygulanıp uygulanmadığını görmek için üç Afrika ülkesinde deneme süreci başlatıyor. Aynı zamanda aşının verimliliği ve güvenilir olup olmadığı da test edilecek.

Saliha Kansız

Gebze Teknik Üniversitesi Fizik bölümü öğrencisiyim.  Kimya teknisyeniyim.Biyomedikal, Astrofizik, Modern Fizik,Elektronik ve Mekanik konularıyla ilgileniyorum.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir