BilimGenelMakalelerSağlık

Lenfödem (Fil Hastalığı, Elefantiyazis)

Google News Abone Ol

Elefantiyazis, halk arasında lenfödem veya fil hastalığı olarak bilinmektedir. Lenfödem; çeşitli nedenlerden dolayı vücuttaki lenf sıvısında artışın meydana gelmesi ve artan lenf sıvısının vücutta birikmesi sonucunda oluşmaktadır.

Lenfödemin Sınıflandırılası

Lenfödem, primer ve sekonder olmak üzere ikiye ayrılmaktadır (Ceylan ve Köksoy, 2016).

  1. Primer Lenfödem: Genellikle bacağın alt kısımındaki lenfatik sistemin olmaması sonucunda oluşmaktadır. Ağrısızdır. Sıklıkla, iki bacakta birden görülmektedir.
  2. Sekonder Lenfödem: Lenfatik sistemin yapısında, sıvı dinamiğinde ya da lenfatik akımın iletim mekanizmasında yaşanan sorunlar sonucu oluşmaktadır. Alerji, lenfanjit, parazit hastalıkları, sellülit, tramva, cerrahi müdahaleler, radyasyon, tümör invazyonu gibi durumlar sonucu oluşabilir. Wuchereria bancrofti, Wuchereria malayi, Loa loa gibi paratizlerin lavraları lenf damarları içerisine yerleşerekte lenfödeme sebep olabilmektedir.

Dünya genelinde, 150 ile 250 milyon arasında lenfödem hastası olduğu tahmin edilmektedir (Földi ve Földi, 2006). Elefantiyazis, her yaştaki bireyde görülebilmektedir. Kadınlarda erkeklere oranla görülme sıklığı daha yüksektir.

Lenfödemin Belirtileri

Hastalığın belirtileri, her hastada farklılık göstermektedir. Ortak belirti, lenfödemin görüldüğü bölgede hacimce meydana gelen büyümedir. Asimetrik şekilde uzullarda büyüme görülür. Bu büyüme %25 oranında çift taraflı şekilde görülmektedir. Genellikle tek taraflı büyüme gözlenmektedir. Hastalarda; yorgunluk, halsizlik ve ağrı görülebilmektedir. Hastalığın ilerleyen safhalarında; ödemin biriktiği bölgede sertleşme görülmektedir. Deri esnekliğini yitirir.  Deri adeta portakal görünümüne sahip olur. Derinin rengi koyulaşır. Meydana gelen değişimler sonucunda deri, fil derisine benzemektedir. Bu nedenler “elefantiazis” ya da “fil hastalığı” terimleri de kullanılmaktadır (Celan ve Köksoy, 2016). Hastalarda görülebilecek belirtiler:

  • Ateş,
  • Titreme
  • İdrarın yoğunlaşması
  • Testislerde acı
  • Hareket etme yeteneğinde azalma
  • Ciltte ünser
  • Lenf düğmlerinde büyüme
  • Cilt yapısında ve renginde bozulma
  • İdrarın renginin değişmesi
  • Dalak ve karaciğer büyümesi eklinde sıralanabilir.

Lenfödemin Tedavisi

Lenfödemin kesin bir tedavisi bulunmamaktadır. Hasta iyileştikten sonra lenfödem tekrarlayabilir. Bazı vakalarda tedavi, hastanın hayat standartlarını yükseltmeye yönelik yapılmaktadır. Tedavi uzun ve zahmetli bir süreçtir. Hastalara üç farklı tedavi uygulanmaktadır.

  1. Konservatif Tedavi: Bu tedavi fizik tedaviyi içerir. Masaj, kompresyon ve egzersizi bünyesinde barındırır.
  2. İlaç Tedavisi: Gerekli görülen hastalara antibiyotik tedavisi uygulanmaktadır. Diüretikler, antikoagülanlar, pantotenik asit ve ağrı kesiciler hastalıkta kullanılan diğer ilaçlardandır.
  3. Cerrahi Tedavi: Lenf ödemleri cerrahi müdahaleler ile alınmaktadır.

Kaynaklar

  • Ceylan, İ. ve Köksoy, C. (2016). Lenf sistemi ve hastalıkları içinde Lenfödemde klinik bulgular. Ankara: Miki Matbaacılık San. ve Tic. Ltd. Şti.6
  • Földi, E. ve Földi, M. (2006). Földi’s Textbook of Lymphology. Munich: Elsevier GmbH.

Derya Altınışık

Dokuz Eylül Üniversitesi, Biyoloji Öğretmenliği mezunuyum. Her çocuğun gerekli şartlar sağlandığında öğrenebileceğini düşünüyorum. Sürekli yeni şeyler öğrenmeyi ve öğrendiklerimi paylaşmayı seviyorum.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir