BilimGenelMakalelerSağlık

Kortizon Kullananlar Nasıl Beslenmeli?

Google News Abone Ol

Kortizon içeren ilaçlar steroidler veya kortikosteroidler olarak adlandırılırlar. Kortikosteroidler; vücudun bağışıklık sistemi ile ilgili sorunları kontrol altına almak için kullanılan kortizon hormonunu içeren ilaç grubudur.

Kortizon içeren bu ilaç grubunun vücutta çok fazla yan etkisi bulunmaktadır. Kortikosteroidler içerdiği kortizon hormonuna bağlı olarak vücutta su, sodyum ve potasyum dengelerini etkilemektedir. Buna bağlı olarak kortikosteroidlerin bir aydan daha uzun süre kullanımı sonucunda vücutta sıvı tutulumu yani ödem oluşumu görülür. Ayrıca kan şekeri metabolizmasını etkilediğinden iştah artışı ile birlikte kilo artışı da görülür. Uzun süreli kullanımı sonucunda kemiklerden kalsiyum çekilmesi ile kemik dokusunda kayıplara da neden olur. Tüm bu yan etkileri en aza indirmek için bu tarz ilaçların kullanımı sırasında dikkat edilmesi gereken bazı beslenme kuralları vardır.

Yan Etkilere Göre Beslenme Tavsiyeleri

1.Ödem Problemi Nasıl Önlenir?

Kortizonlu ilaç kullananlar tuzsuz diyet uygulamalıdır.  Yüksek miktarda tuz alımı kortizon hormonunun etkisi ile vücutta su ve sodyum tutulumunu artırır ve idrarla kalsiyum atılımını artırabilir.

Vücutta su tutulumunu önlemek için, tuz (sodyum) alımı azaltılmalıdır:

  • Tuz ve tuzlu yiyecekler tüketilmemelidir.Sadece yemeklere eklenen tuzdan hariç ekmeklerde tuzsuz tüketilmelidir.
  • Dondurulmuş ve konserve ürünler, paketlenmiş mezeler, hazır çorbalar gibi işlenmiş gıdalardan kaçınılmalıdır.
  • Tuzlu veya tütsülenmiş et veya balıklar tüketilmemelidir. Sucuk, salam, sosis ve pastırma gibi işlenmiş et ürünleri tüketilmemelidir.
  • Tuz yerine bazı baharatlar,sarımsak veya soğan gibi lezzet verici sebzeler kullanılmalıdır.
  • Maden suyu gibi sodyum içeren besinler tüketilmemelidir. Bunun yanında paketli olarak tüketilen her besin sodyum içerebileceği için bunların tüketiminden kaçınılmalıdır. Ürünlerden en az tuz yani sodyum içereni seçmek için gıda etiketleri okunmalıdır.
  •  Turşu ve bazı çeşni sosları gibi tuz içeriği fazla olan ürünler kullanılmamalıdır.

Kortizon böbreklerde sodyumun tutulumunu artırarak potasyumun atılımını artırır. Bu nedenle kortizon içeren ilaç kullananlarda potasyum kayıpları çok görülür. Vücutta potasyum kaybı kalbin ve kasların düzenli bir şekilde çalışmasını olumsuz etkiler. Bu yüzden potasyum içeriği yüksek olan sebze ve meyvelerin tüketimi artırılmalıdır.

2. İştah ve Kilo Artışı Nasıl Önlenir?

Kortikosteroidler kullanılırken sürekli açlık hissinin oluşmasına neden olabilir. Bununla birlikte iştah artışı, fazla besin alımı ve kilo artışı görülür. Ancak iştah ve kilo artışı durumunda irade sizin elinizdedir. Yediğiniz besinlerin besin öğesi içeriği, kalorisi size göre ayarlanarak oluşturulan bir beslenme planını takip ettiğiniz de bu süreci kilo artışı yaşamadan geçirebilirsiniz. Kendinize belirlediğiniz öğün saatlerinde, uygun porsiyonlarda yemekler tüketmeniz bu durumu kolaylaştıracaktır. Eğer hala açlık hissiniz devam ederse diğer yüksek kalorili yiyeceklerin tüketimini azaltmak ve doygunluğunu artırmak için öğünlerinize çiğ sebzeleri, mevsim yeşillikli salataları, az yağlı sebze yemeklerini daha fazla dahil etmelisiniz.

Kortizonlu ilaçlar vücutta şeker metabolizmasını bozulduğundan tatlı besinlere olan isteği artırır. Bu yüzden basit şeker içeriği yüksek tatlılar, hamur işleri, aşırı yağlı ve şekerli paketli ürünlerden mümkün olduğunca uzak durulmalıdır. İştah artışı ile birlikte şeker ve tatlı tüketme isteği artacağı için bu istek taze meyveler ve kuru meyveler ile karşılanmalıdır.

3.Kemik Dokusundaki Kayıplar Nasıl Önlenir?

Steroidler kemik kaybını artırır, vücudun kemikleri onarma yeteneğini azaltır ve vücutta kalsiyumun bağırsaklardan geri emilimini azaltır. Kemik güçsüzlüğünü ve kırılmalarını önlemek için kalsiyum ve D Vitamini alımının arttırılması gerekir. Yoğurt, kefir, tuzsuz peynirler,  süt ve süt ürünleri en iyi kalsiyum kaynakları olduğu için bu dönemde bunların tüketimi artırılmalıdır. Besinlerde az miktar bulunan ve asıl kaynağı güneş olan D vitamininden de bu dönemde bolca yararlanılmalıdır. Kan tahlillerinde yetersizlik mevcutsa D vitamini takviye olarak da alınmalıdır.

Egzersiz, kemiklerinizi güçlü tutmanıza yardımcı olacağından günlük orta tempolu yürüyüşler de yapılmalıdır. 

Kaynak:

  • https://www.uwhealth.org/healthfacts/nutrition/5332.html

Merve Demirbilek

Merhabalar Ben Diyetisyen Merve DEMİRBİLEK ; 6 haziran 1996 yılında Erzurum’da dünyaya geldim, aslen Kayseriliyim. İlköğretimimi Vali Saffet Arıkan Bedük İlköğretim Okulunda okudum. Ortaöğretimimi Bünyan Anadolu Öğretmen Lisesinde tamamladım. Üniversite eğitimimi Atatürk Üniversitesi, Beslenme ve Diyetetik bölümünde 2018 yılında dereceyle mezun olarak tamamladım. 2019-2020 yılı eğitim-öğretim sürecinde Gazi Üniversitesi Eczacılık Fakültesi; Biyokimya bölümünde yüksek lisans eğitimine de başlayacağım. Daha önce toplu beslenme hizmeti veren bir yemek şirketinde yönetici diyetisyen olarak çalıştım ve psikolojik danışmanlık merkezinde beslenme ve diyet danışmanlık hizmeti verdim.Şuan da kendi kliniğimde kilo alma,kilo verme, kilo koruma programları, hastalıklarda beslenme tedavisi(diyabet,hipertansiyon, kalp-damar has.,Gut has., mide-bağırsak has.,PCOS, tiroid has.), gebelik ve emzirme dönemlerinde beslenme,bebeklik, çocukluk, ergenlik beslenmesi ve sporcu beslenmesi üzerine beslenme ve diyet danışmanlık hizmeti vermekteyim.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir