Dürtü kontrol bozukluğu olarak tanımlanan ve halk arasında hırsızlık hastalığı olarak da bilinen kleptomani, kişinin ihtiyacı olmadığı halde, genellikle maddi değeri çok olmayan eşyaları çalmaya eğilim gösteren dürtü kontrol bozukluğunun bir türüdür. Bu kişiler çalma dürtüsüne engel olamaz ve eşyayı çalana kadar kendilerini çok rahatsız hissederler. Çaldıktan sonra kısa süreli bir rahatlama duysalar da tekrar bu durum karşısında huzursuzluk duyabilirler. Kleptomanisi olan kişiler bir eşyayı çalmak için, diğer hırsızların aksine bir amaca sahip değildirler. Ayrıca çaldıkları eşyaya ihtiyaçları yoktur ve yüksek olasılıkla da çaldıkları eşyaları kullanmazlar. Başka bir deyişle “çalmak için çalarlar”. Yine diğer hırsızların aksine her hangi bir yardımlaşma olmadan ve öncesinde bir plana sahip olmadan çalarlar.
Kleptomani Belirtileri Nelerdir?
- İhtiyacı olmayan eşyaları çalma isteği ve bu durumun sürekliliği
- Hırsızlık yaparken rahatlama ve bu durumdan zevk alma
- Hırsızlıktan sonra utanç duygusu, korku ve pişmanlık
Kleptomani Sebepleri Nelerdir?
Sebebini almak için ilk olarak hastalar da fonksiyonel bir bozukluğun olup olmadığı kontrol edilmelidir. Örneğin; demans hastaların da, epilepsi sonraları, dopamin ve seratonin eksikliğine maruz kalma gibi fonksiyonel bozukluklar sonucu gözlemlenebilir. Çok nadir olmakla birlikte, kleptomani hastalarında beyin tümörlerine de rastlanabilir.
Çocukların takıntılı olarak yetişmesi de ileride bu durumun ortaya çıkmasında bir sebep olarak gösterilebilir. Bu durumlara ek olarak ailevi sıkıntılara maruz kalma, çevresi tarafından ilgi görmeme ve pasif kalma gibi psikolojik sıkıntılar da kleptomani sebepleri arasında yer alır.
Psikanalitik kurama göre bu hastalığın sebebinde kişinin alt ve üst benlik arasındaki dengeyi sağlayamamasından kaynaklanmaktadır. Bu kurama göre insanlarda alt benlik, üst benlik ve bunların ortasında olan bir benlik vardır. Alt benlik sürekli bir haz duygusu içinde iken, üst benlik kişinin isteklerine karşı sınırlarını kontrol altında tutmaktadır. Bu iki benlik arasındaki dengeyi sağlayamayan kişiler de kleptomani gözlemlenebileceği görüşü de bulunmaktadır.
Kleptomani Tedavisi Nedir?
Net bir tedavisi olmayan kleptomani, konuşma terapisi veya ilaç yardımı ile kompulsif yani zorlayıcı çalma dürtüsü engellenmeye çalışılır.
Sağlıksız, olumsuz inanç ve davranışları kişinin tanımasına ve bunları sağlıklı, olumlu davranışlar olarak değiştirmesine yardım eden psikoterapi ile bu durum kontrol altına alınmaya çalışılabilir.
Her hangi bir etkisi görülmediği durumlarda ilaçlı tedaviye başvurulabilir. Naltekson, alkol ve madde bağımlılığı tedavisinde de kullanılan, kleptomani için ise hırsızlık ve çalma ile ilgili olan zevk dürtüsünü baskılamak ve azaltabilmek adına kullanılan bir ilaçtır. Atidepresan ilaçları ve ilaç kombinasyonları ile de tedavi amaçlanmaktadır.
Tedavi olmaktan utanmamalı ve bu durumdan kurtulmak için tedaviye sadık kalınmalıdır. Kleptomani ye sahip olan kişi siz değil de sizin bir tanıdığınız ise, size düşen en büyük görev o kişiye sonuna kadar destek olmanızdır.
