Günümüzde bilim o kadar gelişti ki artık vücut hücreleri için özel kültür ortamları oluşturularak ve bu kültür ortamlarından elde edilen sinyaller ile hücreler kök hücreye dönüştürülebiliyor. Biz bu teknik ile üretilen kök hücrelere “indüklenmiş pluriptent kök hücre” demekteyiz. Benzer şekilde Stanford Üniversitesi araştırmacıları bu sefer kan hücrelerinin indüklenerek beyin hücrelerine yani nöronlara dönüştürebildiklerini açıkladı.
Kan Hücreleri Nöronlara Dönüştürüldü
Stanford Üniversitesi’inde yapılan araştırmanın detaylarına inildiğinde araştırmacıların insan kanındaki bağışıklık hücrelerini kullanarak geliştirdikleri teknik ile 3 hafta gibi kısa bir sürede bu hücreleri beyin hücrelerine dönüşmeye teşvik edebiliyor.
Bilim tarihinde çok geriye değil 2011 yılına gittiğimizde, bilim insanlarının daha önce deri hücrelerinin nöronlara dönüştürmek için çalışmalar yaptığını görüyoruz. Günümüzde fareler üzerinde yapılan birçok deney bilimin ve tıp teknolojilerinin gelişiminde önemli rol oynamakta. Daha önce yapılan çalışmalarda hücre indüklemelerinin kısmen başarılı olduğunu gördük, ancak araştırmacıların söylediğine göre bu işlem sanıldığından çok daha zor.
Günümüzde her ne kadar teknoloji gelişmiş olsa da, genellikle deriden elde edilen kök hücrelere ulaşmak oldukça zor ve pahalı bir işlem. Stanford araştırmacılarından Marius Wernig, bu olayı şu cümleler ile ifade etmeye çalıştı; “Deriden üretimde kullanılan kök hücrelere ulaşmak pahalı ve zahmetlidir. Ayrıca bu hücrelerin elde edilmesi, hastaların acı çekmesine neden olur, dolayısıyla yeni bir kaynağa ihtiyacımız vardı.”
Araştırmanın Detayları
Araştırmanın içeriğine indiğimizde önemli sayısal veriler ile karşılaşıyoruz. Yapılan bu bilimsel çalışmanın sonucunda 1 mililitre kandan 50 bin adet beyin hücresi üretilebildi. Üstelik bu deneyde T hücreleri kullanıldı ve T hücrelerinin nöronlara dönüşmesini indüklemek için, yalnızca 4 farklı adette protein kullanıldı. Daha ilginç olan şey ise bu iki hücrenin fiziksel şekli. T hücreleri biraz daha yuvarlak halde iken nöronlar, saçaklı hücrelerdir. İndükleme sonucunda oluşturulan bu nöronların ilk hali ile son hali arasındaki fark oldukça hayret verici doğrusu.
Araştırmada Kullanılan T Hücresi
Araştırmada Oluşturulan Nöron Hücresi
Bu hücrelerin şizofreni veya otizm gibi beyin hastalıklarının daha ayrıntılı şekilde incelenmesi için kullanılması düşünülüyor. Araştırmacıların aktardığına göre bu nöron hücreleri asıl nöronlar gibi kuvvetli sinaps bağları kuramıyor ancak durum şu ki belirttiğimiz gibi hastalıkların araştırılmasında bu durum sorun teşkil etmiyor.