BilimGenelMakaleler

Deney Hayvanlarında Kullanılan Testler

Google News Abone Ol

Deney hayvanları uzun yıllardan beri insan sağlığına kendilerini adamış canlılardır. Bugüne kadar birçok hastalığın sebepleri bu hayvanlar sayesinde keşfedilmiştir. Deney hayvanları dediğimizde minik farelerden, balıklardan maymunlara ve hatta zürafalara kadar dayanan geniş bir kitleden bahsetmekteyiz. Deney hayvanlarında modelleme, bir hastalığının tedavisine ve düşünülen sebebine yönelik işlemleri hayvanlar üzerinde bir benzerini yaratmak ve tedavi bulmak, hastalığı ve/veya davranış sebeplerini anlamak üzere yapılan deneysel çalışmalardır diyebiliriz. Yine bu şekilde deney hayvanlarına uygulanan testlerde karmaşık fizyolojimizin anlaşılması ve hastalık tanı-tedavisinde yardımcı olan testler de mevcuttur.

Yeney Hayvanlarına Yapılan Testler

Zorunlu Yüzme ve Umutsuzluk Testi

Bu teste hayvan yüzemeyeceği darlıkta ve ayakları yere basmayacak derinlikte bir su içine bırakılır. Hayvan kaçmak ister ve bir süre çırpınır. Fakat kaçamayacağını anlar ve umutsuzluk (despair) durumuna giriş ve kalış süreleri ölçülür. Bu yöntemle antidepresan ilaçların etkinliği ölçülebilir.

Çelişki (conflict) Testi

Bu testi uygulamak içim aç ve susuz bırakılan denek hayvan yem ve su alabilmesi için pedala basması gerekli olacak şekilde bir sisteme koşullandırılır. Deneğe her yem ve su alışında zeminden elektrik şoku verilir. Böylelikle denekte çelişki oluşur ve pedala basma sayısı azalır. Elektrik verilmesi kesildiğinde denekte pedal basma sayısında artışa neden olan ajanlar anksiyete giderici etkinliğe sahip olduğunu düşündürür.

Yükseltilmiş Labirent (Elevated Maze) Testi

Bu labirentin karşılıklı iki kolu kapalı ve diğer iki kolu açıktadır. Hayvan labirente bırakılır ve hayvanın yemek olan kolu bulması ve öğrenmesi incelenir. Görsel-mekansal öğrenmede kullanılan bir testtir.

Morris Water Maze Testi

Bu teste hayvan şekilde görüldüğü gibi bir su tankının içerisine yavaşça bırakılır. Hayvan tümseği bulur ve orayı öğrenir veya öğretilir. Ardından su tankındaki suyun seviyesi tümseğin üstüne çıkacak şekilde yükseltilir ve süt tozu ile rengi bulandırılır. Hayvanın tekrar farklı yerlerden suya bırakılması (çevre faktörleri değişmeyecek; su sıcaklığı, aydınlatma, objeler vs.) ile tümseği bulması incelenir. Tüm bunlar kamera sistemi tarafından kayıt edilir. Bu test genellikle mekansal öğrenme, Alzheimer modellemelerin de kullanılmaktadır.

İki Yeni Nesne Tanıma

Bu test sürecinde hayvana iki nesne sunulur ve bu nesneleri tanıması için zaman verilir. Belirli bir süre sonra nesnelerden biri değiştirilir ve hayvanın hangi nesneyi seçtiği gözlemlenir. Bu teste yine bellek ve öğrenmeyi ölçme açısından kullanılan basit bir yöntemdir.

  • Hipokampal Hasar İle Şizofreninin Değerlendirilmesi
  • Rodentler de Sosyal Etkileşme Testi İle Şizofreninin Değerlendirilmesi
  • Rodentler de Alkol Yoksunluk Sendromunun Değerlendirilmesi
  • Parkinson İçin MPTP İle Nigrostriatal Yolak Dejenerasyonu Veya 6-Hidroksidopamin (6-OHDA) İle Oluşturulan Parkinson Modeli
  • Epilepsi de PTZ Kimyasalı Veya Elektriksel Uyarı İle Oluşturulmuş Nöbetler

İnsan geleceği için önemli  yol gösteren bu testlerden sadece birkaçıdır. Ayrıca bilimsel araştırmalar esnasında testler uygulanırken sadece biyoloji, tıp değil biyoteknoloji gibi bir çok daldan faydalanılmaktadır.

Deney Hayvanları  ile ilgili daha fazla bilgi için Deney Hayvanları: Sıçanlar ve Fareler yazımıza göz atabilirsiniz.

Gizem Tutkun

Merhaba, ben Gizem. İstanbul'da yaşıyorum, Üsküdar Üniversitesi Biyomühendislik bölümünde tam burslu olarak okuyorum. Öğrenmek için öğretmenin iyi bir adım olduğunu düşünüyorum.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Göz Atın
Kapalı