Fibromiyalji hastalığı son yıllarda adını daha sık duymaya başladığımız hastalıklardan biri. Kronik ağrı ve yorgunluk sendromu olarak bilinen ve farklı isimlerle de anılan bu hastalık konusunda araştırmalar devam ediyor.Fibromiyalji nedir, belirtileri nelerdir ve tedavisi nasıl yapılır gibi sorulara yanıt aranıyor. İşte merak edilenler…
Fibromiyalji bireylerin yaşam kalitesini ciddi anlamda olumsuz etkileyen bir hastalık olarak dikkat çekiyor.Son yıllarda adını daha fazla duymaya başladığımız fibromiyalji, kas-iskelet sisteminde meydana gelen ve uzun süreli olabilen bir hastalıktır.Yaygın kas ağrıları, yorgunluk, halsizlik, bitkin olma durumu, uykuda düzensizlikler gibi çeşitli problemleri de beraberinde getiren fibromiyaljinin tespiti için pek çok tetkik yapılması gerekmektedir.
Fibromiyalji Nedir?
Fibromiyalji, kas-iskelet sisteminde meydana gelen bir hastalıktır. Latince’de fibro- fibröz doku, Yunanca myo- kas, Yunanca algos- ağrı anlamına gelmektedir.Bu hastalık durumunda özellikle sırt, boyun, omuzlar ve kalçalarda belirgin olmak üzere yaygın kas-eklem ağrısı, yorgunluk, sabah tutukluğu gibi problemler görülür.Tedavisi uzun bir süreç gerektirdiği için hem iş gücü kaybına, hem de ilaç tedavi masrafları açısından bireyleri olumsuz yönde etkiler.
Fibromiyalji Belirtileri ve Tipik Özellikleri
- Hafıza problemleri,düşünce bozuklukları
- Ellerde ve ayaklarda uyuşukluk ve karıncalanmalar
- Çarpıntı
- Azalmış egzersiz toleransı
- Barsak şikayetleri(gaz, kabızlık,ishal)
- Üzgün veya depressif durum
- Tansiyon veya migren başağrısı
- Gün boyunca yorgunluk hissi
- Dinlenemeden uyanmış olma hissi (sürekli uykudan uyanma)
- Noniseptif uyarılar nedeniyle, ağrının azaltılması ile hissedilen genel hassasiyet
- Çeşitli organları kapsayan psikosomatik semptomlar (hassas bağırsak sendromu, sık sık işeme, kardiyak semptomları, jinekolojik sorunlar)
- Nörolojik sorunlar (vücutta uyuşma görülme, sinirli ve iğneleyici olma, gergin olma hali, baş ağrısı)
- Ruhsal rahatsızlıklar (depresyon, anksiyete, ağır depresyon ise nadir görülmektedir.)
- Bilişsel sorunlar (konsantrasyon bozukluğu, yeni şeyler öğrenme güçsüzlüğü)
- Kişiye göre değişen ödem hassasiyeti
- Hastaların % 30-50’si eklem hipermobilitesine sahiptir.
- Vücudun üst kısmı ile sınırlı olan kızarma eğilimi (eritem fugaks) ve diğer taraftan soğuk ekstremiteler bu hastalarda yüksek oranda görülmektedir.
- Semptomlar dış faktörler (hava değişiklikleri, çeşitli rahatsızlıklar) ve iç faktörlere (stres faktörü) bağlı olarak değişmektedir.
- Fibromiyalji ayrı bir hastalık oluşumu değildir ancak belirti ve bulguların bir kombinasyonudur.
- Fibromiyalji hastaları sürekli olarak strese ağrı hissinin iletim sistemlerini bozacak istisnai bir şekilde reaksiyon gösterirler.
Fibromiyaljinin tek bir nedenden dolayı değil de birkaç farklı faktörün bir araya gelmesiyle oluştuğu düşünülür.Genel olarak aşağıdaki etmenlerin fibromiyaljinin ortaya çıkmasında etkili olduğu görülmüştür:
- Stresli, travmatik fiziksel ya da duygusal bir olay (örneğin bir araba kazası ya da posttravmatik stres bozukluğu)
- Tekrarlanan yaralanma veya sakatlanmalar
- Romatoid artrit
- Lupus hastalığı
- Merkezi sinir sistemi problemleri
- Genlerimizin, ağrı veren durumlarda nasıl bir süreç yaşayacağımızı düzenleme şekli
Fibromiyaljide Tedavi
Fibromiyalji teşhisi zor olan bir hastalıktır çünkü bu hastalığa özgü bir test bulunmamaktadır. Ancak bu hastalıkta belirtilerin uzun süredir devam ediyor olması gerekmektedir. En az 12 noktada (ensede baş-boyun geçiş noktası, önde iman tahtasının yanı, omuz başları, dirsek dış yüzü, kürek kemiğinin iç yüzleri, bel kalça geçiş noktası, kalçada dış yan dış, diz iç kısımları vb.) ağrıya hassas olunması temel şarttır. Hastanın şikayetlerinin yanı sıra yapılacak tetkikler de hastalığın belirlenmesinde önemlidir.Hastalığın teşhisinde birden çok branştan destek almak gerekmektedir. Romatoloji ve fizik tedavi başvurulması gereken branşların başında gelmektedir. Devamında doktor yönlendirmesiyle çeşitli branşlardan yararlanılabilir. Fibromiyaljiden korunmak için hava koşullarına uygun giyinmek, havasız ortamlardan kaçınmak, hava akımlarından uzak durmak, sigara içilen ortamlardan uzak durmak, stresten kaçınmak ve mücadele etmeyi öğrenmek, sağlıklı beslenmek, dinlenme saatlerinden verim almak, çalışılan ortamın düzenlenmesi, spor yapmak vb. şeyler olduğu söylenmektedir.
