Fermente edilmiş elma suyu ürünü olan elma sirkesi, doğal sağlık topluluğundaki en popüler sirke türüdür. Bilim tarafından desteklenmiş birçok fayda sağladığı iddia ediliyor. Aynı zamanda eski bir halk ilacı olan elma sirkesi çeşitli ev ve pişirme amaçları için kullanılmaktadır.
Elma sirkesi, zararlı bakterilerin birçok türü dahil olmak üzere patojenleri öldürmeye yardımcı olur. Geleneksel olarak temizlik ve dezenfektan olarak, tırnak, mantar, bit, siğiller ve kulak enfeksiyonlarını tedavi etmek için kullanılmıştır. Modern tıbbın babası olan Hipokrat ise, iki bin yıl önce yara temizliğinde sirke tedavisi uygulamıştır.
Sirke aynı zamanda içindeki asetik asitten dolayı gıda koruyucu olarak da kullanılmaktadır. Çalışmalar, sirkenin Escherichia coli bakterisinin gıdalarda üremesini ve gıdaların bozulmasını engellediğini göstermektedir. Tükettiğiniz besinleri korumak için doğal bir yol arıyorsanız, elma sirkesi bunun için son derece faydalıdır.
Diyabet Hastalığına Etkisi
Sirkenin sağlık faydaları arasında diyabet ve kan şekeri kontrolü üzerindeki etkisi en çok araştırılan konulardan biridir. Elma sirkesi kan şekeri seviyelerini düşürür ve diyabet ile savaşır. Tip 2 diyabet, insülin direnci veya pankreasın insülin üretememesi nedeniyle yüksek kan şekeri seviyeleri ile ilişkilidir. Ancak, diyabetli olmayan kişilerde de yüksek kan şekeri sorun olabilir. Şeker hastalığı yaşlanma ve çeşitli kronik hastalıkların önemli bir nedenidir. Herkes kan şekeri seviyelerini normal aralıkta tutmaya dikkat etmelidir. Bunu yapmanın en sağlıklı yolu rafine karbonhidrat ve şekerden kaçınmaktır, fakat elma sirkesi tüketmek de güçlü bir etkiye sahip olabilir.
Elma sirkesinin kan şekeri ve insülin değerleri üzerinde çok sayıda faydası bulunmuştur:
- Yüksek karbonhidratlı bir yemek sırasında insülin duyarlılığını %19-34 artırır, kan şekeri ve insülin tepkilerini önemli ölçüde düşürür.
- 50 gram beyaz ekmek (30 gram karbonhidrat) yedikten sonra kan şekerini %34 azaltır.
- Yatmadan önce 2 yemek kaşığı elma sirkesi, sabahları açlık kan şekerini %4 oranında azaltabilir.
İnsanlarda yapılan çok sayıda çalışma, sirkenin insülin fonksiyonunu iyileştirebileceğini ve yemeklerden sonra kan şekeri seviyelerini düşürebileceğini göstermektedir. Bu nedenlerden dolayı elma sirkesi, diyabet, diyabet öncesi veya kan şekeri seviyelerini düşük tutmak isteyenler için yararlı olabilir. Ancak sirke gastrik boşalmayı geciktirebilir ve yavaş mide boşalması ile karakterize bir diyabet komplikasyonu olan gastroparezi şiddetini arttırabileceği için diyabetli herkes fayda sağlayamayabilir.
Ağırlık Kaybına Etkisi
Elma sirkesi genellikle kilo kaybı için yardımcı olarak kabul edilir. Kilo kaybı çalışmalarının çoğunluğu hayvanlarda uygulanmıştır; ancak, insanlarda yapılan bazı küçük çalışmalar da olmuştur. “Biyobilim, Biyoteknoloji ve Biyokimya” Ağustos 2009 sayısında yayınlanan obez Japon yetişkinlerden oluşan 12 haftalık bir çalışmada, günlük 1 veya 2 yemek kaşığı elma sirkesi tüketiminin kilo vermeye yardımcı olduğunu buldu. Örneğin, insanlar yüksek karbonhidratlı bir yemekle birlikte sirke alırlarsa, dolgunluk duygularını arttırırlar ve günün geri kalanında 200-275 daha az kalori tüketirler. “Gıda Bilimi Dergisi” Mayıs 2014 sayısında yayınlanan bir makalede ise, sirkenin içindeki asetik asidin, daha fazla tokluğa neden olarak kalori alımında bir azalma sağladığı gösterilmiştir.
Genel olarak, elma sirkesi, tokluk sağlamasının yanı sıra kan şekeri ve insülin seviyelerini düşürerek kilo kaybı için yararlı gibi görünüyor. Ama tek başına hiçbir besin kilo kaybı için mucizeler yaratmaz.
Kalp Sağlığına Etkisi
Kalp hastalığı şuanda dünyanın en yaygın erken ölüm nedenidir. Yapılan hayvan çalışmaları, elma sirkesinin kolesterol ve trigliserid seviyelerini ve diğer bazı kalp hastalığı risk faktörlerini düşürebileceğini göstermektedir. “Medscape Genel Tıbbı”Mayıs 2006 tarihli bir inceleme makalesine göre elma sirkesinin hayvan çalışmalarında kan basıncını düşürmede etkili olduğu gösterilmiştir, ancak bu insan denemelerinde incelenmemiştir. Şimdiye kadar yapılan tek insan çalışması, Harvard’dan, sirke ile salata sosları yiyen kadınların kalp hastalığı riskinin azaldığını gösteren gözlemsel bir çalışmadır. Ancak bu tür bir çalışma sadece bir ilişki gösterebilir, sirkenin herhangi bir şeye sebep olduğunu kanıtlayamaz.
Günlük Tüketimi
Elma sirkesini diyetinize dahil etmenin en iyi yolu, yemek pişirmede veya salata sosu olarak kullanmaktır.Günlük olarak tüketimi 1-2 çay kaşığı (5-10 ml) ile 1-2 yemek kaşığı (15-30 ml) arasında olmalıdır. Küçük miktarlarla başlamak gerekir ve fazla tüketiminden kaçınılmalıdır. Çok fazla sirke, diş minesi tahribatı ve potansiyel ilaç etkileşimleri de dahil olmak üzere zararlı yan etkilere neden olabilir. Elma sirkesinin 1 yemek kaşığı sadece üç kalori içerir. İçinde çok fazla vitamin veya mineral yoktur, ancak az miktarda potasyum içerir. Kaliteli elma sirkesinde ise yüksek oranda aminoasitler ve antioksidanlar bulunur.
Elma Sirkesi Yapımı
- Elmalar güzelce yıkanıp minik minik doğranarak cam kavanozun içine koyulur.
- 2 yemek kaşığı bal, 1 çay bardağı nohut, 1/2 çay bardağı bulgur eklenir.
- Silikon veya plastik bir kaşıkla karıştırılır.
- Kavanozun ağız kısmı tülbentle kapatılır.
- Yaklaşık 20 gün serin, kuru ve direk ışık alamayacağı bir ortamda bekletilir.
- Bu süreç boyunca sirke günde bir kez silikon bir kaşıkla karıştırılır.
- 20 gün sonunda bir 20 gün daha hiç karıştırmadan bekletilir ve sonunda tüketime hazır olur.
Kaynakça ve İleri Okuma
- https://www.healthline.com/nutrition/6-proven-health-benefits-of-apple-cider-vinegar
- https://www.livestrong.com/article/114578-health-benefits-apple-cider-vinegar/