Çok hücreli canlılarda şekil ve yapı bakımından benzer olan aynı görevleri yapan hücrelerin meydana getirdiği topluluğa doku denir. Dokuları inceleyen bilim dalına Histoloji denir. Histolojinin kelime anlamı doku bilimidir. Diğer bir deyişle Histoloji canlıyı oluşturan hücrelerin, dokuların ve organların yapısal özelliklerini, görevlerini ve yapı-görev ilişkilerini mikroskobik inceleyen bilim dalıdır.
Kısaca dokular şöyle sınıflandırılabilir;
- Epitel Doku
- Bağ Doku ( Özbağ doku, Özelleşmiş bağ doku, Kan doku, Kıkırdak doku, Kemik doku)
- Kas Doku
- Sinir Doku
1.Epitel Doku
İçerisinde sinir ve kan damarları bulunmayan bağ dokudan difüzyon ile beslenen ve vücudun dış düzeylerini ve iç yüzeyini örten dokulara epitel doku denir. Epi:üst, Thele:doku, örtü kelimelerinin birleşmesinden meydana gelir. Epitel dokusu vücutta birçok yerlerde farklılaşarak salgı yapar ve bez dokusu olarak faaliyet gösterir.
Epitel Dokusunun Görevleri:
- Akciğer organınından oksijeni alır ve karbondioksiti dışarı verir.
- Vücuda bir çok salgı üretir.
- Absorbsiyon görevini yerine getirir.
- Yer aldığı organa destek sağlar ve vücudu dıştan gelen etkilerden korur.(koruma görevi)
Epitel dokuyu dört grupta toplamak mümkündür.Bunlar:
- Örtü epiteli: Tek tabakalı ve çok tabakalı olmak üzere ikiye ayrılır.
- Salgı epiteli: Vücutta bazı salgıları üretme görevi olan hücrelerden meydana gelir ve bu hücreler salgı bezlerini meydana getirirler. Salgı bezleri ise tek hücreli bezler ve çok hücreli bezler olarak ikiye ayrılır.
- Kassı epitel: Bu tip epitel bezlerin etrafında yıldız şeklinde olan hücrelerden oluşmuştur. İnce, uzun sitoplazmik uzantıları vardır.
- Duyu epiteli: Duyu organlarında yer alan duyu epiteli, dıştan çevreden aldığı uyarıları reseptör taşımaları sayesinde sinir hücrelerine iletirler
2.Bağ Doku
Bağ dokusu embriyonun mezenşim hücrelerinden meydana gelmiştir. Mezenşim ise mezoderm hücrelerinden oluşmuştur. Bu hücreler gerektiği zaman çeşitli hücrelere farklılaşabilirler. Bağ dokusu kemik ve kıkırdak dokusunda olduğu gibi destek doku olarak görev yapar. Organizmada en yaygın olan dokudur. Bağ dokuya ait zemin maddesi bağ doku hücreleri tarafından sentezlenir ve şeffaftır.
Bağ Dokusunun Görevleri:
- Organları bir arada tutar ve onlara destek sağlamakla görevlidir.
- Kan damarı içermeyen dokuların beslenmesinde görev alır.
3.Kas Doku
Kas doku da esneme ve kasılma gibi durumlar görülebilir. Hücre ana maddesi yoktur. Ara madde olarak plazmalar bulunur. Kas dokuların içerisinde sinirsel ve hormonal uyartılar bulunduğu için dışarıdan gelen herhangi bir tepkimeye cevap verirler.
Kas Dokusunun Görevleri:
- Vücudun hareket etmesi ve iç organların çalışmasında rol alır.
4.Sinir Doku
Nöron denilen sinir hücreleri çevreden gelen fiziksel, kimyasal, optik, mekanik uyartıları alarak gerekli tepkinin oluşmasını sağlarlar. Nöronlar dış ortamdan uyarıları aldıkları gibi iç ortamdaki uyarıları da alırlar. Kaslara ve bezlere iletirler. İnsan da sinir sistemi çok sayıda sinir hücrelerinden meydana gelmiştir. Vücudun her tarafında yayılmış bir ağ vaziyetindedir.
Sinir Dokusunun Görevleri:
- Isı ve ışık gibi duyusal uyarılanlarca ve iç ile dış çevrede yer alan kimyasal ve mekanik değişimlerle üretilen tüm bilgileri algılamak, analiz etmek, birleştirmek ve iletme görevi vardır.
- Vücudun birçok fonksiyonunu özellikle motor, endokrin ve mental aktivitelerini direk ve indirek olarak organize ve koordine etmekte görevlidir.
