Kelebek Hastalığı (Lupus) Nedir?

Mervenur Yetim 20 Ekim 2019

0 2 dakika okuma süresi

Kelebek Hastalığı (Lupus) Nedir?

Kelebek hastalığı (Lupus) ya da tam adıyla Sistemik Lupus Eritematozus (SLE) vücutta pek çok organı birden etkileyen romatizmal bir hastalıktır. Yüzde kelebek tarzında kırmızı döküntüler oluştuğu için halk arasında kelebek hastalığı olarak bilinir. Lupus hastalığı otoimmün hastalıklardandır. Otoimmün hastalıklarda hastanın bağışıklık sistemi hatalı çalışarak kişinin kendi hücrelerini yabancı madde olarak algılar. Lupus hastalığında da vücutta önemli bir yapı taşı olan kollajen isimli maddeyi yabancı algılayarak bağışıklık sisteminin bu maddeye saldırarak yok etmesidir. Lupusun yol açtığı iltihaplanma eklemleriniz, cildiniz, böbrekleriniz, kan hücreleriniz, beyin, kalp ve akciğerleriniz dahil birçok farklı vücut sistemini etkileyebilir.

Hastalığın oluşumunda genetik, çevresel faktörler ve hormonların rolü vardır. Stres, ultraviyole ışınlar, enfeksiyonlar ve bazı ilaçların hastalığı tetiklediği bilinmektedir. Kadın hormonlarından östrojen hastalığın oluşumunu artırır, testesteron azaltır. SLE de vücudun bağışıklık sisteminin kendi dokularına karşı reaksiyon oluşturması söz konusudur.

Kelebek Hastalığının Belirtileri

Yorgunluk
Ateş
Eklem ağrısı, sertlik ve şişme
Burnun yanaklarını ve köprüsünü kaplayan yüzündeki kelebek şeklinde döküntü veya vücudun herhangi bir yerinde döküntü
Güneşe maruz kalma ile ortaya çıkan veya kötüleşen cilt lezyonları (ışığa duyarlılık)
Soğuk veya stresli dönemlerde maruz kaldığında beyaz veya maviye dönüşen parmaklar
Nefes darlığı
Göğüs ağrısı
Kuru gözler
Baş ağrısı, karışıklık ve hafıza kaybı
Kas tutulumu. Kaslarda ağrı ve iltihaplanma
Sindirim sistemi tutulumu ve sindirim problemleri

Kelebek Hastalığının Tanısı

Diğer hastalıkların belirtilerine benzeyen çeşitli belirtiler nedeniyle tanı zor olabilir. Doktor belirtileri sorar, fizik muayene yapar ve kişisel ve aile hekimliği öyküsünü alır. Doktor bazı kan testleri ve başka laboratuvar araştırmaları isteyebilir. Kan testleri, bazı biyobelirteçlerin var olup olmadığını gösterebilir ve biyobelirteçler, bir kişinin hangi otoimmün hastalığa sahip olduğu hakkında bilgi verebilir. Antinükleer antikor, ANA testinde lupuslu kişilerin yaklaşık yüzde 95’i olumlu sonuç verecektir.

Serum tamamlayıcı testi, iltihaplanma olduğunda vücudun tükettiği protein seviyelerini ölçer. Bir insan düşük kompleman seviyesine sahipse, bu, vücutta iltihabın bulunduğunu ve SLE‘nin aktif olduğunu gösterir. İdrar testleri, lupusun böbrekler üzerindeki etkilerini teşhis etmeye ve izlemeye yardımcı olabilir. Doktor ayrıca herhangi bir hasar veya iltihaplanma olup olmadığını kontrol etmek için genellikle deri veya böbreklerden biyopsi isteyebilir. Bunların dışında doktor ihtiyaç duyulan başka testler de isteyebilir bu kişiden kişiye ve hastalığın seyrine göre değişiklik gösterir.

Kelebek Hastalığının Tedavisi

Lupus hastalığının kesin bir tedavisi yoktur. Tedavi hastalığın ilerlemesini durdurmak ve belirtileri hafifletmek için uygulanır. Bu nedenle erken tanı çok önemlidir. Çünkü ilerlemiş hastalığı geri döndürmek mümkün değildir.

Tedavi her hasta için hastalığın şiddetine göre özel olarak planlanır. Vücudun pek çok organ ve dokusunda ortaya çıkan iltihaplar için iltihap giderici ilaçların kullanılır. Bağışıklık sistemini baskılayan steroid grubu ilaçlar da kullanılır. Kan pıhtısı eğilimi olan hastalara aspirin gibi kan sulandırıcı ajanlar verilir.

Geçmişte, lupus tanısı alan insanlar genellikle 5 yıldan fazla yaşayamazlardı. Şimdi ise Ulusal Sağlık Enstitüsüne göre tedavi, bir kişinin yaşam süresini önemli ölçüde artırabilir. Etkili terapi ayrıca, lupusu yönetmeyi mümkün kılar, böylece bir insan aktif ve sağlıklı bir yaşam sürebilir.

Kaynak Ve İleri Okuma