Bibliyoterapi Nedir?
Bibliyoterapi, Eski Yunan’da bir kütüphanenin girişinde, kapının üzerinde yazılı olan bir tümce ile özetlenmiştir: ‘İnsanın Ruhunun İyileştirildiği Yer’. Bibliyoterapi; kısa bir tanımla kitapla yapılan tedavi anlamına gelmektedir. Temel felsefesi doğru kitabı doğru insanla buluşturmaktır. Kitapları araç olarak kullanarak bireyin kendi iç dünyasına yaptığı bir yolculuktur.
Bibliyoterapi terapisi ilk olarak 1916 yılında Samuel Crothers tarafından terapi tekniği olarak uygulanmaya başlamıştır. Kişileri çözüme götüren, tamamen çözüm odaklı yapılan bir çalışmadır. Aslında karmaşık ve iddialı gibi görünmesine karşın bibliyoterapi oldukça yalın bir süreci ifade eder: edebi eserle okuyucunun kişiliği arasındaki dinamik bir ilişkinin kurulması. Bu ilişki bir ruh sağlığı profesyonelinin denetiminde kurulduğunda okuyucu, duygusal sorunlarıyla yüz yüze gelebilir ve olumlu değişimler yaşayabilir.
Bibliyoterapi Hangi Amaçlarla Kullanılır?
- Kendini tanıma, kendini keşfetme ve kendini kabul etme
- Daha olumlu bir benlik algısı geliştirme
- Kendi sorunlarına benzer sorunları başkalarının da yaşadığını görerek yalnız olmadığını duyumsama
- Kendine ve başkalarına ilişkin farkındalık sağlama
- Sorunlarına dair içgörü kazanma
- Bir sorunun farklı çözüm yolları olduğunu görme
- Sorunları tartışma ve çözüm bulma
- Çevresini, toplumu ve dünyayı tanıma
- Yeni değerler ve tutumlar geliştirme
- Yaşamda anlamlar bulma,rol modelleri seçme
- Stresle başa çıkma, duyguların ifadesi
- Başkaları ile empati kurma ve olaylara başkasının gözünden bakma
- Kalıp yargıların yumuşatılması
- Farklı ve yeni durumlara uyum sağlama, uyum güçlüklerini aşma
Bibliyoterapi Aşamaları
Basit bir uygulama gibi gözükse de bu yöntemde psikoloğun, ergoterapistin, rehberin ve terapiyi uygulayan profesyonelin en uygun kitapla terapi sürecini iyi yönetebilmesi gerekmektedir. Ayrıca birey için doğru kitabın seçilmesi önemlidir. Bibliyoterapi uygulamaları tamamen kişi odaklıdır. Her birey için tedavi niteliği taşıyan kitap farklı olacaktır. Aksi durumda istenen fayda elde edilemeyebilir.
Bibliyoterapi üç adımda gelişmektedir:
- Özdeşim ve yansıtma (okuyucunun kitaptaki ana rolün sorununu anlayarak, kendi yaşamındaki sorunla benzer veya farklı yönlerini keşfederek özdeşim kurmasıdır.)
- Katarsis/Arınma (Okur hazır olduğunda duyguların ortaya çıkartılmasına çalışılmasıdır. Bu olumsuz duygulardan arındırılarak belli bir rahatlama sağlanmalıdır. Okuyan bunu ya ifade eder ya da kendi içinde yaşar.)
- İçgörü ve bütünleşme (Kişinin artık kendi duygu ve davranışlarını doğru analiz edip anlamlandırabilmesi ve sorunlarına çözüm bulabilme yetisini kazanmasıdır.)
Sonuç olarak kişiler bibliyoterapi çalışmalarıyla kendi yaşam öyküsünü yeniden yorumlayabilir, eksik bıraktığı yönlerini yakalayabilir, üzerinde değişiklikler yapma cesaretini gösterebilir ve okunan her öyküyle yeni ufuklara doğru yol alabilir.
