Aşure Nedir? Nasıl Ortaya Çıkmıştır?
Aşure kelimesi dilimize Arapça ”aşura” kelimesinden geçmiştir. İbranice’de 10 sayısı anlamına gelmektedir. Bunun nedeniyse Hicri takvimde aşure ayı olarak bilinen Muharrem ayının onuncu gününü ifade etmesidir. Her yıl Muharrem ayının belirli bir haftasında aşureler yapılır ve dosta, komşuya dağıtılır. Aşure ayının ortaya çıkmasında muharrem ayında gerçekleştiğine inanılan olaylara ilişkin birçok rivayet vardır. Bunlardan en yaygın olarak bilinenler; Hz. Nuh’un gemisinin karaya oturması, Hz. Adem’in tövbesinin kabul edilmesi, Hz. İbrahim’in ateşten kurtulmasıdır. Muharrem ayının 10. gününde aşure, yaygın olarak Hz. Muhammed’in torunu Hz. Hüseyin’in Kerbela’da şehit edilişini anmak için yapılmaktadır.
Aşure, malzemelerinin çokluğu ile ünlenmiş bir yiyecektir. Buğday, fasulye, nohut, kayısı, kuru üzüm, incir gibi bakliyat ve yemişlerin birlikte kaynatılması ile hazırlanır. Genellikle fındık, nar, ceviz, Antep fıstığı, tarçın gibi malzemeler ile süslenir. Hayvansal ürün içermeyen bir tatlıdır.
Aşurenin Besin Değeri Nedir? Ne kadar tüketilmelidir?
Aşure, bakliyat, yemiş ve şeker içermesinden dolayı kalorisi yüksek bir besindir. Bir orta boy porsiyonu yaklaşık 340 kaloridir. Bu kalorinin de yaklaşık %75’i karbonhidrattan, %10’u proteinden, %15’i yağdan oluşur. Lif içeriği yüksektir. Sağlıklı bir insanın günlük tüketmesi gereken lif miktarı 25-30 gramdır. Aşure de yaklaşık olarak bu ihtiyacın%20-25 kadarını karşılar. Ayrıca sodyum, potasyum, kalsiyum, demir minerallerini; A ve C vitaminlerini içerir.
Kalorisinin yüksek olmasından dolayı tüketilirken aşırıya kaçmamak gerekir. Kişinin kilosuna ve beslenme düzenine göre ana öğün veya ara öğün yerine tüketilebilir.
Aşure Nasıl Yapılır?
2 su bardağı buğday akşamdan su içerisine alınır, 1’er su bardağı fasulye ve nohut ayrı tencereler içerisinde haşlanır, 6 adet kuru incir ve 6 adet kayısı küçük küçük bölünerek kuru üzümle birlikte ayrı kaplarda yine su içerisine atılır. Haşlanan ve soğuyan kuru baklagillerin kabukları soyulur. Tüm bu işlemlerin aşurenin yapılacağı günün bir önceki gecesi yapılması gerekmektedir.
Sonraki gün suyunu çekmiş olan buğday bir tencere içerisinde yaklaşık 2 litre suyla birlikte haşlanır ve kaynayınca nohut ilave edilip 20 dakika daha, fasulye eklenip bir 20 dakika daha kaynatılır. Sonrasında 5’er dakika aralıklarla kuru meyveler ilave edilir. Kaynayan karışıma 3 su bardağı toz şeker ağır ağır ilave edilir, ancak tüm bu işlem boyunca sıklıkla aşureyi karıştırmak gerektiği unutulmamalıdır.
Ana malzemeleri bu şekilde hazırlanan aşureye aroma vermesini istenilen her türlü malzeme ilave ederek kaynatmaya devam edilir, tüm malzemeler harmanlanınca karışım ocaktan alınıp soğutularak tüketilir.
Türkiye’nin bazı bölgelerinde aşureye bakla, börülce, mısır gibi malzemeler de katılmaktadır. Bazı yörelerde pekmezle tatlandırılır.
Kaynakça
- https://www.aktuelbilgiler.com/asure-yapilisi/
- https://www.kulturportali.gov.tr/portal/asure
- https://www.diyetkolik.com/kac-kalori/asure/
Faydalı bir içerek olmuş, teşekkür ederim.