BilimGenelMakaleler

Zaman Kırılmaları

Google News Abone Ol

Zaman kavramını açıklamak zordur. Yapılan deneylere bakarsak bu kavramın atmosferde bile değişiklik gösterdiği bulunmuştur. Kuantum fiziğinin de yakından ilgilendiği bir konudur. Zaman kavramıyla ilgili bir çok teori öne sürülmüştür. Tartışmalar iki yönlüdür: Gerçek mi yoksa bir  yanılsama mı?  İnsanlar bu soruyu tartışırken. Zaman,aldığı bütünlük yani parçaları olmayan bir bütünden ibarettir. Bütün olayların gerçekleştiği, sürekli olan bir sahnedir. Çoğu fizikçi bunun gerçek olmadığını söylüyor ve dört boyutlu bir kuramdan ibaret olduğunu dile getiriyor. Peki, ya gerçek değilse biz sadece algılayabildiğimiz kadarını yaşıyorsak bu sorunun cevabını da blok evrende arayacağız. Blok evren kuramı ise görecelik kuramından destek alıyor. Kurama göre zaman denilen şey kipsizdir ve her şeyin yönü aynı şekilde gerçeğe yönelir bu yüzden geçmiş ve gelecek şimdiki zaman kadar gerçektir.

Zaman Kırılması Nedir?

Zaman bir nehir gibi akıyor ama göz ardı ettiğimiz farklı bir yönü var bu nehrin uzay ve dünyadaki zaman olgusu gerçeklik derecesi birbirinden farklıdır. Hatta aynı şekilde ve olguda akmıyor zaman, uzayda dünyaya oranla daha hızlı akıyor. Bu olgunun deneyi basit şahit bile bulmak mümkün, dünyanın çevresinde olan uydular ağının verileri diyor ki uzayda zaman daha hızlı akıyor. Bir cismin kütlesi olduğundan daha fazla şey ifade ediyor, uzay ve zaman için kainattaki her kütle uzay ve zaman dokusunu bükmektedir. Biz dünya üzerinde yaşadığımız için fark etmediğimiz şeyler mevcut, bunlardan birisi de kütle çekiminin büyük olduğu yerlerde zamanın daha yavaş akmasıdır. Kara deliklerin kütleleri daha büyük olduğu için kara deliğin içinde bir sene tam olarak tarif edersek kırk sene gibi geçiyor. Fiziksel bir terimle açıklayacak olursak yıldız gibi büyük gök cisimleri hızlandığında ortaya çıkıyor. Uzayı büküp genişletebiliyorlar, bu da uzay büküldüğü için zamanda genişleme yapılıp zamanın kırılmasına neden oluyor. Kara delik gibi büyük kütleli cisimler hem çok fazla çekim kuvvetine sahip oluyor, bu sayede zamanı bu kütle doğrultusunda bükme yeteneği kazanıyor. İki paralel çizgiyi  zaman olarak varsayarsak biri kırıldığında diğerin üstüne çöker, bu da diğer zamanda da kırılmaya sebep olur. Zaman kırılmaları boyutsal yolculuğun anahtarı olarak görülen solucan delikleri ile de bağlantılıdır. Yani zamanda yolculuk yapıp gittiğin zamanda bir değişiklik meydana getirirsen gelecek zamanda bir kırılma meydana gelmiş olur.

Büyükbaba Paradoksu

Basit bir denklem ile anlatacak olursak geçmişe gidip büyükbabanızı öldürürseniz hiç yaşamamış olacaksınız.  Bu paradoksu çözmek istersek çoklu dünyalar kavramı ortaya çıkıyor. Veya paralel evrendeki bir kopyasının geçmişe gittiğini düşünmektir. Paralel evren kavramıyla açıklarsak büyükbabanızı öldürünce kendi geleceğinizi değil, paralel evrendeki babanızın hayatını değiştirirsiniz. Bu aslında kendi içinde bir kısır döngüdür. Birbiriyle içi içe geçmiş olan paralel geçmiş çizgisi olarak açıklanabilir. Kuantum fiziği zamanda yolculuğa dosttur, nedeni ise parçacıklar aynı anda hem dalga hemde parçacıktır. Süperpozisyon da bu olguyu destekler. Görelelik teorisi şimdiki zamanın varlığında şüpheye düşüyor. Görelelik teorisinde bir cismin veya olayın konumunu ile hızını bir referans noktaya göre belirleriz. Süperpozisyon ile çoklu dünyalar kuramı birbiri ile bağlantılıdır.

Aynur Atan

Nevşehir Hacı Bektaşi Veli ÜniversitesiMoleküller Biyoloji Genetik

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir